به کوشش: محمد کمالي نژاد
نام رايج:
دارچيننام عربي:
دارصينينام هاي ديگر:
افتيمونا (يوناني)، مرسلون(سرياني)ماهيت:
پوست درخت هنديست که رويشگاه آن جزيره سيلان و بهترين نوع آن است، تندبو، تند طعم و سرخ رنگ و شيرين مي باشد. و آنچه ضخامت آن کم است قرفه و ضخيم آن را سليخه مي نامند. و طريقه اخذ آن اين است که هر سال شاخه هاي کهنه درخت را مي برند و چون شاخه هاي تازه روئيد و بلند شد نزديک به رسيدگي و سخت شدن آن را از طول مي شکافند و چند روز مي گذارند چون پوست آن به سبب تابش آفتاب جدا و پيچيده شد اخذ مي نمايند.
طبيعت:
در آخر دوم گرم و خشکافعال و خواص:
بغايت ملطف و مفتح و مفرح نَفس و منضج عفونت اخلاط و ترياق سموم حيواني و نباتي و معدني و حافظ قوت هاي نفساني و حيواني و طبيعي و جالي باصره و محلل رياح و مواد بارده و مجفف رطوبات دماغي و نزلات بارده ي رطبه و امراض بارده ي دماغيه و مدر بول و حيض و مسقط جنين و مقوي باه. جهت خفقان و وحشت و وسواس و جنون و تقويت اعضاي رئيسه و معده و جگر و رفع بدبوئي دهان و سرفه رطوبي و ربو و تصفيه صوت که از بلغم غليظ باشد. براي تفتيح سدّه جگر و استسقاء و عفونت رخم ها و سموم هوام بارده از عقرب و غيره شرباً و ضماداً و حمولاً و ذروراً.آشاميدن مطبوخ آن با سرکه و مصطکي جهت فواق رطوبي و با پوست هليله کابلي جهت استسقاي لحمي و زقي.
طلاي ممضوغ آن برحشفه جهت التذاذ جماع و لطوخ آن با عسل جهت کلف و روغن آن شرباً و طلاءً جهت رعشه و ثقل سر و صداع بارد و اوجاع ارحام مفيد است.
تحقيقات جديد:
مفيد براي ديابت، کاهش وزن، کمک به هضم غذا، سرماخوردگي، کمک به سيستم دفاعي، تقويت حافظه، مشکلات قاعدگي، ضد اضطراب.***
بدل:
در اصلاح ادويه، سليخه، در باه خولنجان و در تحليل و تلطيف و تقويت هم وزن آن ابهل و کبابه مي باشد.مضر:
مضر محرورين و مصدع و مضر مثانه و مضعف بواسير.مصلح:
کتيرا و اسارونمقدار شربت:
2 تا 5 مثقالبخشهاي قابل مصرف:
پوست شاخه ها و تنه گياهقوت:
تا 15 سالدارچيني به ناشتا چو خوري*** سرفه کهنه دفع خواهد کرد
هُکچه و درد گُرده و نسيان *** همه را نيز رفع خواهد کرد
حکيم يوسفي
منبع مقاله :
کمالي نژاد، محمد، (1390)؛ برگ کهن، تهران: چوگان، چاپ اول
