تاثير حجاب زنان بر بهبود زندگي ‌خانواده ها

تاثیر حجاب بر زنان، خانواده و جامعه (2)

چكيده

مساله حجاب یکی از دستورات و سفارشات مكرر دین مبین اسلام است که رعایت و حفظ آن از واجبات دینی است و بيشترين خير و سعادت بشري در آن نهفته است. از جمله تاثيرات مثبت حجاب در چارچوب خانواده آشكار مي گردد؛ چنان كه حجاب سبب استحكام بنيان خانواده ها، سلامت جنسي افراد خانواده و بهبودبخشي اقتصاد خانواده ها مي گردد.
واژگان كليدي: حجاب، زن، خانواده

مقدمه

در نوشتار پيشين در باب تاثير حجاب بر شخصيت و سلامت روحي زنان سخن گفتيم. اولين بازنمود سلامت روحي زنان در خانواده مشخص مي شود. زن به عنوان همسر و مادر مهمترين نقش را در خانواده بر عهده گرفته و بيشترين بار زندگي را بر دوش دارد. زني كه از شخصيت و روحي سالم بهره مند است مي تواند سبب نشاط و دلگرمي افراد خانواده باشد و خانه را محل امن و آرامش آنان سازد. اما علاوه بر بازتاب سلامت زن در سلامتي خانواده، حجاب از جنبه هاي ديگر نيز تاثيرات مثبتي براي خانواده ها به همراه دارد. در ادامه به بررسي تاثيرات حجاب بر خانواده مي پردازيم.

تاثير حجاب بر خانواده

1. حجاب، عامل موثر در استحكام بنيان خانواده

اگر زنان در جلوه گري و نمايش زيبايي هاي ظاهري خود در خارج از محدوده خانواده آزاد باشند، چگونه مي توانند براي شوهران خود همسري باوفا باشند و در نتيجه مايه خرسندي خود و آرامشگر زندگي آنان باشند؟ آن ها به زودي محبت همسرانشان را از دست مي دهند و عشق و صميميت، جاي خود را به اختلاف و نزاع مي دهد و نتيجه آن جز دچار شدن زنان به فشارهاي رواني چيز ديگري نيست.(عباس رجبي، حجاب و نقش آن در سلامت روان ، ص 140) فلسفه پوشش و منع كاميابي جنسي از غير همسر مشروع، از نظر اجتماع خانوادگي اين است كه همسر قانوني شخص از لحاظ رواني عامل خوشبخت كردن او به شمار مي رود و در نتيجه كانون اجتماعي بر اساس دشمني و نفرت پايه گذاري نمي شود. (مطهري، مساله حجاب، ص 81). يكي ديگر از آثار و فوايد حجاب كه در سلامت رواني زنان تاثير دارد، نقشي است كه در پايبندي همسران به پيمان مقدس ازدواج دارد؛ زيرا حجاب و پوشش باعث مي شود زن از نگاه هاي آلوده مردان هوس باز و گرفتار شدن به دام عشق هاي آزاد محفوظ بماند و به زندگي و خانواده خود وفادار باشد. در حالي كه شيوع بي حجابي و بي بندوباري، باعث مي شود شوهران به جاي توجه و محبت به همسرانشان، به دنبال لذت جويي از زنان آرايش كرده كوچه و بازار باشند و زنان نيز از جلوه گري و طنازي براي به دام انداختن مردان بيگانه، ابايي نداشته باشند و در نتيجه عشق و علاقه بين همسران از بين رفته و باعث فروپاشي خانواده شود. اهميت اسلام به حجاب و پوشش از آن جهت است كه نظام خانواده از گسستگي حفظ شود و اعضاي آن از خطرها و آسيب هاي رواني بي بندوبازي مصون بمانند. در حالي كه آزادي زن در جلوه گري و نمايش زيبايي هاي زنانگيش، آثار مخربي بر سلامت رواني خانواده و به ويژه خودش مي گذارد؛ زيرا مفهوم بي حجابي اين است كه زن مجاز باشد براي هر مردي خودآرايي كند. بدون ترديد ادامه اين روند باعث مي شود زن از خانه بيرون بيايد و آواره كوچه و خيابان گردد. اين در حالي است كه نشو و نماي نيروي فعال زن در خانه و خانواده است و تمام استعدادها و قدرت تاثير شگفتي كه زن مي تواند در رشد و تعالي جامعه انساني داشته باشد، در سابه خانه و خانواده شكوفا مي شود. به گفته لمبروزو «براي زن نيكوترين دوره زندگاني، همان دوره اي است كه همه نيروهاي روحي و جسمي او صرف پرداختن به خانواده و جامعه مي شود.» (لمبروزو، روح زن، ص9). بدون شک جامعه اي از سلامت کامل برخوردار است که خانواده به عنوان جزء کوچک آن جامعه از سلامت و استحکام کامل و کافي برخوردار باشد، از اين رو، اگر خواهان سلامت و تقويت بنيان جامعه هستيم، بايد همه نيروهاي خود را در جهت استحکام و تقويت پيوندهاي خانوادگي بسيج کنيم. وجود عارضۀ خیانت به همسر(رابطۀ شوهر با زنانی غیر از همسرش) ، در همه جای دنیا از عوامل از هم پاشیدگی خانواده است. جالب است که در این موارد فقط مرد محکوم می شود در حالی که در هر خیانتی زنی دیگر هم بوده که از این مرد متأهل دلبری کرده است. از آنجا که بخش عظیمی از میل جنسی مرد با چشمانش پاسخ داده می شود حکم حجاب برای زن در برابر مرد غریبه و حفظ چشم برای مرد در برابر زن غریبه خود یکی از بهترین عوامل ممانعت از اینگونه خیانت هاست. بنابراين يكى از فوايد مهم حجاب در بُعد خانوادگى، اختصاص يافتن التذاذهاى جنسى به محيط خانواده و در كادر ازدواج مشروع است. اختصاص مذكور، باعث پيوند و اتصال قوى تر زن و شوهر و در نتيجه، استحكام بيش تر كانون خانواده و برعكس، فقدان حجاب باعث انهدام نهاد خانواده مى گردد. بنابراين از پیامدهای زیان بار رعایت نکردن عفاف و حجاب، طلاق و جدایی زن و شوهر و از هم پاشیدن نظام خانواده است؛ در حالي كه طلاق در نظر اسلام مبغوض ترین حلال می باشد که تنها در صورت اختلافات حل ناشدنی ضرورت می یابد. يكى از نويسندگان، تأثير برهنگى را در اضمحلال و خشكيدن درخت تنومند خانواده، اين گونه بيان كرده است: در جامعه اى كه برهنگى بر آن حاكم است، هر زن و مردى، همواره در حال مقايسه است؛ مقايسه ى آن چه دارد با آن چه ندارد؛ و آنچه ريشه ى خانوده را مى سوزاند اين است كه اين مقايسه آتش هوس را در زن و شوهر و مخصوصاً در وجود شوهر دامن مى زند. زنى كه بيست يا سى سال در كنار شوهر خود زندگى كرده و با مشكلات زندگى جنگيده و در غم و شادى او شريك بوده است، پيداست كه اندك اندك بهار چهره اش شكفتگى خود را از دست مى دهد و روى در خزان مى گذارد. در چنين حالى كه سخت محتاج عشق و مهربانى و وفادارى همسر خويش است، ناگهان زن جوان ترى از راه مى رسد و در كوچه و بازار، اداره و مدرسه، با پوشش نامناسب خود، به همسر او فرصت مقايسه اى مى دهد؛ و اين مقدمه اى مى شود براى ويرانى اساس خانواده و بر باد رفتن اميدِ زنى كه جوانى خود را نيز بر باد داده است؛ و اما همه مى دانند كه هيچ جوانى نيست كه به ميان سالى و پيرى نرسد و لابد مى دانند كه اگر امروز آنان جوان و با طراوت اند در فرداى بى طراوتى آنان، باز هم جوانانى هستند كه بتوانند براى خانواده ى فرداى آن ها، همان خطرى را ايجاد كنند كه خود آنان امروز براى خانواده ها ايجاد مى كنند. (حداد عادل، فرهنگ برهنگي و برهنگي فرهنگي، ص 69 ـ70) اما آن‌جا که مرد قبل از ازدواج انواع و اقسام زنان با ظاهر آرایش کرده و زیبای مختلف را رصد نکرده، لذا بعد از ازدواج ظاهر همسرش برایش بسیار جذاب بوده و همسرش را با کسی مقایسه نخواهد کرد و برای این چنین مردی ازدواج پایان محرومیت جنسی خواهد بود نه آغاز محدودیت. علاوه براين بايد گفت زنى كه چادر بر سر مى گذارد، نه تنها اولين قدم را در حفظ كانون گرم خانواده برداشته، بلكه آبرو و شرافت مادرى را بدين وسيله فراهم ساخته است و خود را از آزار و اذيت ها و نگاه هايى كه هم چون تير به قلب خانواده اصابت مى كند و آن را از هم مى پاشد محفوظ داشته است. شک نیست که هر چیزی که موجب تحکیم پیوند خانوادگی و سبب صمیمیت رابطه زوجین گردد، برای کانون خانواده مفید است و بالعکس.

2. حجاب، عامل موثر بر سلامت جنسي

اگر آستانه رضايتمندي جنسي را خطي فرضي بدانيم كه نمايان گر آن است كه: رفتارهاي جنسي در بالاتر از اين سطح (خط) به نشاط و رضايتمندي مي انجامد و پايين تر از آن، به رضايتمندي منجر نمي شود، پيامد بالا رفتن آستانه رضايتمندي (مانند بالا رفتن خط احساس فقر و احساس امنيت) اين گونه خواهد بود كه: با وجود آن كه روابط جنسي متداول و قانوني توسط شخص انجام مي شود، اما از برقراري رابطه، احساس رضايتمندي نخواهد كرد؛ از اين رو در صدد برمي آيد با شيوه هاي غيرمتعارف يا نامشروع به رضايتمندي دست يابد. به نظر مي رسد سياست دين، آن است كه از بالا رفتن آستانه رضايتمندي جلوگيري كند و آن را در حدي نگه دارد كه توقعات و حرص جنسي افزايش نيابد و در نتيجه، شخص از ارتباط جنسي درون خانوادگي احساس لذت و نشاط كند و مفاسد اجتماعي گسترده نشود؛ از اين رو احكامي چون رعايت حجاب، حفظ نگاه، پرهيز از اختلاط بي مورد، پرهيز از خلوت نشيني، خوش صحبتي و مفاكهه با جنس مخالف، رعايت ارتباط با محارم ناهمجنس و مواردي از اين دست، از يك سو و توصيه به خودآرايي همسران و ايجاد ارتباط جنسي با نشاط از سوي ديگر، به كارآمدي جنسي خانواده مي انجامد. مي توان حدس زد كمترين پيامد ابتذال در پوشش و سهل انگاري در روابط، كاهش موقعيت زن در خانواده و تغيير ذائقه جنسي است؛ چنان كه در دهه هاي اخير تغيير ذائقه جنسي در برخي جوامع، سبب رويكرد بيش از پيش جوانان به روابط جنسي آزاد، روابط جنسي با محارم، همجنس گرايي و رابطه جنسي زن و مرد در خارج از خانواده، طبيعي تلقي مي شود كه انحصار ارتباط جنسي با همسر، سبب تعجب و يا حتي تحقير است. (حق شناس، نظام اسلامي و مساله حجاب، ص 26- 27)
مطالعات علمي نشان مي دهد هر چه زنان در بين انظار عمومي بيشتر برهنه شوند، در آميزش جنسي سرد مزاج تر خواهد بود و كمتر مي توانند شوهران خود را به اوج لذت جنسي برسانند. منطقي در مطالعه خود، ‌تاثير جاذبه هاي زنان را در آستانه ادراكي مردان بررسي مي كند و نتيجه مي گيرد كه در اثر رعايت نكردن حجاب و افراط در جلوه گري زنان، آستانه ادراكي مردان تغيير كرده و درك آن ها از زيبايي زنان كمتر مي شود. به گفته پاك نژاد، هر چه انسان ها در برابر يكديگر عريان تر شوند، سطح برداشت جنسي و سكسيشان، سوز و عشق و جذبه اش كمتر و يك نواخت تر و نزديك به يكديگر مي گردد و در عمل ميبينيم متخصصان مامايي و زنان، زودتر از ديگران، به علت سر وكارشان با اعضاي جنسي، با ارگاسم و اوج لذت جنسي وداع مي كنند. (پاك نژاد، اولين دانشگاه و آخرين پيامبر، ص 39) از بين رفتن لذت جنسي در روابط بين زن و شوهر، اثرات زيان بخشي در روابط خانوادگي آنان گذاشته و به ايجاد تنش و جدايي و مي انجامد. (رجبي، حجاب و نقش آن در سلامت روان ، ص 142) و اما در واقع اسلام مى خواهد با رعايت حجاب و پوشش، محيط اجتماع از اين گونه لذت ها پاك گردد و لذت هاى جنسى، فقط در كادر خانواده و با ازدواج مشروع انجام شود. (واحد، قرة العين (درآمدي بر تاريخ بي‌حجابي در ايران)، ص40).

3. حجاب، عامل موثر بر اقتصاد خانواده

از عوارض ديگر بدحجابي، توجه به مدگرايي و مصرف بي رويه وسايل آرايشي و روي آوردن به كارهايي از قبيل جراحي پلاستيك براي زيباتر شدن و در نتيجه، صرف هزينه هاي فراوان است كه براي بسياري از مردان پرداخت آن مقدور نيست و يكي از اين دو نتيجه را به دنبال دارد: يا باعث جنگ و نزاع هميشگي بين زن و شوهر مي شود؛ زيرا مردان غالبا توان پرداخت چنين هزينه هاي سرسام آوري را ندارند و اگر هم براي مردي پرداخت آن مقدور باشد، خوشايند او نيست؛ چون از اين كه مي بيند بايد هزينه زيادي بپردازد تا همسرش در انظار عمومي و براي مردان بيگانه خود را نشان دهد، رنج مي برد و از پرداخت آن اكراه دارد؛ و يا زنان از حسرت نداشتن آن غصه مي خورند. همه اين ها نتيجه اي جز فشارهاي رواني بر خانواده ندارد.(رجبي، حجاب و نقش آن در سلامت روان، ص 141). بنابراين حجاب عامل بسيار موثري در ساده پوشي زنان است و چشم و هم چشمي ها و تجمل گرايي ها را كاهش مي دهد.

نتیجه

با توجه به آن چه گفته شد، مشخص شد كه حجاب تاثیر مهم و عمده ای بر بهبود زندگي خانوادگي افراد دارد؛ از اين روست كه رعايت حجاب بر افراد جامعه واجب است تا در راستاي سلامت خانواده خود و به تبع آن سلامت جامعه عمل كنند.

پي‌نوشت‌ها:

1- کارشناس ارشد فلسفه غرب و کارشناس مسائل زنان و خانواده

منابع مقاله :
- محمدبن الحسن الحر العاملي، تفصيل وسايل الشيعه الي تحصيل مسائل الشريعه؛ قم: موسسه آل البيت لاحياء التراث، 1416ق؛‌ ج2.
- پاك نژاد، سيد رضا، اولين دانشگاه و آخرين پيامبر، يزد: انتشارات فرهنگي شهيد پاك نژاد، 1365.
- حداد عادل،‌ غلامعلي،‌ فرهنگ برهنگي و برهنگي فرهنگي،‌ تهران: انتشارات سروش، 1363.
- حق شناس، سيد جعفر ، نظام اسلامي و مساله حجاب، قم: دفتر مطالعات و تحقيقات زنان، 1387.
- رجبي، عباس ، حجاب و نقش آن در سلامت روان، قم: انتشارات موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، 1390.
- لمبروزو، جينا، روح زن، ترجمه پري حسام شهرئيس، تهران: انتشارات كتاب ماه، 1374.
- مطهري، مرتضي، مجموعه آثار، تهران: انتشارات صدرا، 1379.
- مطهري،‌ مرتضي،‌ مسئله حجاب،‌ تهران: انتشارات صدرا،‌ 1391.
- واحد، سينا، قرة العين (درآمدي بر تاريخ بي حجابي در ايران)، مؤسسة تحقيقاتي و انتشاراتي نور، 1363.
(1) کارشناس ارشد فلسفه غرب و کارشناس مسائل زنان و خانواده