چراغ بونزن

چراغ بونزن نقش عمدهای در انجام بسیاری از آزمایشات در آزمایشگاه‌های شیمی دارد. این مقاله شامل اطلاعاتی راجع به طرز کار و اختراع چراغ بونزن است.
به زمان گذشته و دوران دبیرستان خود باز گردید. آیا آن قسمت از آزمایش‌های شیمی را به یاد میآورید که در آن‌ها از یک وسیله خاص برای احتراق و حرارت دادن در آزمایش‌های مختلف استفاده می‌کردیم؟ نام آن دستگاه چراغ بونزن است. شاید امروزه بچه‌های شما برای انجام آزمایشات مختلف علمی از چراغ بونزن استفاده نکنند، چون این وسیله در آزمایشگاه‌ها توسط صفحات حرارتی الکتریکی جای گزین شده است.
صفحات حرارتی الکتریکی حرارت بسیار متعادل‌تر و بدون شعله‌ای تولید می‌کنند. اما هنوز چراغ بونزن محبوبیت خود را از دست نداده و توسط دانشمندان با تجربه استفاده می‌شود.

طرز کار چراغ بونزن

چراغ بونزن در اصل یک شعله گاز کوچک با شعله قابل تنظیم است. اندازه شعله بستگی به مقدار گازی دارد که به چراغ می‌رسد و مقدار این گاز را می‌توان به صورت دستی توسط یک نازل که در پایه دستگاه قرار دارد کنترل کرد. لوله منتقل کننده گاز، شیر تنظیم کننده گاز، لوله تغذیه کننده گاز، شیر تنظیم هوا و پایه اجزای اصلی چراغ بونزن هستند. طراحی این مشعل بسیار ساده و کار بر پسند است. این چراغ شامل یک لوله فلزی عمودی می‌باشد که به پایه متصل است. پایه دارای یک نازل است که به شیر جریان گاز متصل است و از طرفی به مخزن (منبع) گاز متصل است. با استفاده از این نازل، می توان مقدار گازی که نیاز است به داخل لوله برود را تنظیم کرد که در نهایت در کنترل درجه حرارت کمک می‌کند. وقتی که شیر گاز را باز می‌کنیم گاز وارد لوله منتقل کننده گاز می‌شود و با اکسیژنی که از سوراخ بغل لوله وارد شده واکنش می‌دهد (با هم ترکیب میشوند)، و سپس این جریان به سمت بالا و خروجی چراغ حرکت می‌کند و شما می‌توانید با یک چوب کبریت و یا فندک آن را روشن کنید.
چراغ بونزن در فرآیندها و کارهایی مثل استریل کردن وسایل، احتراق و حرارت دادن مواد مختلف در آزمایشگاه مورد استفاده قرار می‌گیرد. چراغ بونزن یکی از شایع ترین و در واقع، تجهیزات آزمایشگاهی اولیه‌ی آزمایشگاه شیمی است. اگرچه ممکن است استفاده از این دستگاه بسیار آسان به نظر برسد، اما ضروری است که چگونگی استفاده از آن را از معلمان و مربیان خود بیاموزید، تا به صورت ایمن آزمایشات خود را انجام دهید و نتایج بهتر و دقیق‌تری به دست آورید.

اختراع چراغ بونزن

داستانی که در پشت این وسیله بسیار پر کار برد است، خیلی جالب است. بسیاری از شما ممکن است در حال حاضر به این نتیجه رسیده باشید که این وسیله نام خود را از کسی که آن را طراحی یا اختراع کرده گرفته است. اگر این چنین فکری می‌کنید، باید بگوییم که در اشتباه هستید. شاید فکر کنید اسم چراغ بونزن به خاطر آخر نام رابرت بونزن است، اما او مخترع این وسیله نیست. داستانی طولانی در پشت طراحی و یا اختراع این وسیله وجود دارد که آن را به طور خلاصه به شما می‌گوییم. در سال 1852 رابرت بونزن که یک شیمی ‌دان برجسته در آلمان بود، به عنوان سرپرست آزمایشگاه با دانشگاه هیدنبرگ هم کاری می‌کرد. او مشاهده می‌کرد که شعله‌هایی که ناقص می‌سوزند، باعث نا سازگاری نتایج به دست آمده از آزمایش و تداخل آن‌ها با نتایج واقعی که باید از آزمایش به دست می‌آمدند، می‌شوند. جدای از این ایمنی این شعله‌ها نیز یکی از نگرانی‌های او بود. او سپس از دستیار آزمایشگاه خود، پیتر دساگا، خواست تا یک مشعل جدید طراحی کند که نه تنها شعله آن هوا را آلوده نکند، بلکه شعله‌ای غیر درخشان و با توانایی کنترل هوای ورودی داشته باشد. او هم چنین یک طرح زمخت و بد فرم از این وسیله را نیز ارائه داد. پس از مدت کوتاهی این طرح به تصویب بسیاری از هم کاران او رسید و تبدیل شد به یک وسیله جهانی که در تمام آزمایشگاه‌ها وجود داشت.