پرسش :
آيا شريح قاضي فتوا به قتل امام حسین (عليه السلام) داده بود يا نه؟
پاسخ :
شريح قاضي
شريح بن حارث كندي، مشهور به شريح قاضي از چهره هاي اجتماعي قضايي و تا حدي سياسي صدر اسلام مي باشد. بنا به نوشته مورخان و نسب شناسان سراسر تاريخ زندگاني اين شخص پر از ابهام و تناقض بود و همين عامل سبب گشته تا برخي از محققان وي را شخصيتي افسانه اي بپندارند.
سال تولد او مشخص نيست ولي سال وفاتش را (78ـ80) هجري ذكر كرده اند و سن او را در هنگام مرگ 110 سالگي دانسته اند با اين حساب سال ولادتش 30 سال قبل از هجرت پيامبر بوده است. ابن مجر تولد او را سال تولد اميرالمؤمنين ـ عليه السلام ـ دانسته است.
شريح از تابعين محسوب مي شود او مدتي در عصر بزرگاني از صحابه مانند: اميرالمؤمنين ـ عليه السلام ـ، عمر، زيد بن ثابت، عبدالله مسعود علم حديث و غيره آموخته است. در دوره ابوبكر از جمله تازه مسلمانان محسوب شد در دوره ابوبكر چندان شناخته نبود. در دوره خلافت عمر پنج سال در مدينه بود در اين دوره هيچ سمت دولتي نداشت با گسترش دامنه فتوحات زمان خلافت عمر او به منصب قضا منسوب شد، او علاوه بر سواد خواندن و نوشتن در علم انساب و شعر خبره بود. متولي شهر مدينه بود كه به قضاوت انتخاب شد و به خاطر قضاوتش بين عمر و يك مردي كه بر سر اسبي مرافعه داشتند كه عمر پس از آن قضاوت او را به مسند قضاوت كوفه برگزيد. او در هنگام تصدي قضاوت كوفه، سال 18 هجري. مردي چهل ساله بود او بر اساس تعليمات عمر در كوفه قضاوت خويش را آغاز كرد و ماهانه يكصد درهم ، دستمزد دريافت مي نمود. در دوره خلافت عثمان منصب قضاي شريح تثبيت گرديد.
در دوره خلافت اميرالمؤمنين ـ عليه السلام ـ به خاطر برخی مصالح اجتماعی در مقام خود ابقاء شد ولي بعدها به خاطر قضاوت هاي نادرست از طرف حضرت مورد مؤاخذه قرار گرفت و بخاطر قضاوتش درباره مرافعه حضرت با يك يهودي بر سر يك زره بود كه به يكي مناطق يهودي نشين تبعيد شد.
در دوره بعد نيز شريح همچنان به كار قضاوت در دستگاه دولت اموي مشغول بود.[1] شواهدی مبنی بر تاييد و تصديق دخالت شريح درقتل امام حسين وجود دارد : سازگاری او باخلفای اموی و عباسی ، تمايلش به قدرت عبيدالله و همکاری با او ، ترس از عبيدالله و ضعف نفس ، همه عواملی است که نقش او را در بسيج مردم عليه امام حسين تاييد می کند.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1- دانش نامه جهان اسلام
2- دائره المعارف تشیع.
پی نوشت:
[1] . تاريخ اسلام، فصلنامه تخصصي، سال دوم پائيز 1380، شماره مسلسل 7، ص 99، مقاله سيد علي اكبر خدايي.
منبع: اندیشه قم
شريح قاضي
شريح بن حارث كندي، مشهور به شريح قاضي از چهره هاي اجتماعي قضايي و تا حدي سياسي صدر اسلام مي باشد. بنا به نوشته مورخان و نسب شناسان سراسر تاريخ زندگاني اين شخص پر از ابهام و تناقض بود و همين عامل سبب گشته تا برخي از محققان وي را شخصيتي افسانه اي بپندارند.
سال تولد او مشخص نيست ولي سال وفاتش را (78ـ80) هجري ذكر كرده اند و سن او را در هنگام مرگ 110 سالگي دانسته اند با اين حساب سال ولادتش 30 سال قبل از هجرت پيامبر بوده است. ابن مجر تولد او را سال تولد اميرالمؤمنين ـ عليه السلام ـ دانسته است.
شريح از تابعين محسوب مي شود او مدتي در عصر بزرگاني از صحابه مانند: اميرالمؤمنين ـ عليه السلام ـ، عمر، زيد بن ثابت، عبدالله مسعود علم حديث و غيره آموخته است. در دوره ابوبكر از جمله تازه مسلمانان محسوب شد در دوره ابوبكر چندان شناخته نبود. در دوره خلافت عمر پنج سال در مدينه بود در اين دوره هيچ سمت دولتي نداشت با گسترش دامنه فتوحات زمان خلافت عمر او به منصب قضا منسوب شد، او علاوه بر سواد خواندن و نوشتن در علم انساب و شعر خبره بود. متولي شهر مدينه بود كه به قضاوت انتخاب شد و به خاطر قضاوتش بين عمر و يك مردي كه بر سر اسبي مرافعه داشتند كه عمر پس از آن قضاوت او را به مسند قضاوت كوفه برگزيد. او در هنگام تصدي قضاوت كوفه، سال 18 هجري. مردي چهل ساله بود او بر اساس تعليمات عمر در كوفه قضاوت خويش را آغاز كرد و ماهانه يكصد درهم ، دستمزد دريافت مي نمود. در دوره خلافت عثمان منصب قضاي شريح تثبيت گرديد.
در دوره خلافت اميرالمؤمنين ـ عليه السلام ـ به خاطر برخی مصالح اجتماعی در مقام خود ابقاء شد ولي بعدها به خاطر قضاوت هاي نادرست از طرف حضرت مورد مؤاخذه قرار گرفت و بخاطر قضاوتش درباره مرافعه حضرت با يك يهودي بر سر يك زره بود كه به يكي مناطق يهودي نشين تبعيد شد.
در دوره بعد نيز شريح همچنان به كار قضاوت در دستگاه دولت اموي مشغول بود.[1] شواهدی مبنی بر تاييد و تصديق دخالت شريح درقتل امام حسين وجود دارد : سازگاری او باخلفای اموی و عباسی ، تمايلش به قدرت عبيدالله و همکاری با او ، ترس از عبيدالله و ضعف نفس ، همه عواملی است که نقش او را در بسيج مردم عليه امام حسين تاييد می کند.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1- دانش نامه جهان اسلام
2- دائره المعارف تشیع.
پی نوشت:
[1] . تاريخ اسلام، فصلنامه تخصصي، سال دوم پائيز 1380، شماره مسلسل 7، ص 99، مقاله سيد علي اكبر خدايي.
منبع: اندیشه قم
