پرسش :
معمولا دانشجویان با تاخیر یک هفته‌ای از زمان تشکیل شدن کلاس‌ها در کلاس شرکت میکنند و با وجود اینکه عده‌ای در موعد مقرر شرکت می‌کنیم، ولی کلاس تشکیل نمیشود. آیا موظف به حضور در سر کلاس هستیم در صورتی که اطمینان به عدم تشکیل کلاس داریم؟ برای هر واحد، حق تقریبا دو غیبت مجاز داریم. آیا بدون عذر و دلیلی امکان استفاده از این غیبت‌‍‌ها را داریم یا نه؟
پاسخ :
پاسخ از حجت‌الاسلام والمسلمین فلاح زاده، مطابق با فتوای مقام معظم رهبری:
اینجا دو تا مسئله مطرح است: یک مسئله اینکه تکلیف آن افرادی که غیبت میکنند و کلاس تشکیل نمیشود چیست؟ از نظر حکم شرعی و کار آنها چه حکمی دارد؟ مسئله دوم اینکه افرادی مقید هستند و در کلاس حضور پیدا میکنند، اما در موردی میدانند اگر حضور پیدا نکنند یا حضور پیدا کنند، فرقی ندارد؛ یعنی افراد نمی‌آیند و کلاس تشکیل نمیشود آنها تکلیفشان چیست آیا اگر حضور پیدا نکردند تخلف کرده‌اند؟
به هر حال انسان در هر تشکیلاتی که هست، یکسری مقررات و آئین‌نامه داخلی که وجود دارد و از آن اول که ثبت‌نام میکند یا وارد در آنجا میشود، اینها را پذیرفته و باید عمل کند. بنابراین اینکه بعضیها میگویند مثلا حالا قانون داخلی دانشگاه یا این پژوهشکده مصوب مجلس نیست، تایید شده از طرف شورای محترم نگهبان نیست که ما بگوییم قانونی است که تخلف از آن جایز نیست، اینجا باید عرض کنیم اینها یکسری قراردادها یا شرایطی است که شما وقتی ثبت نام میکنید این مقررات را میپذیرید و نباید از آنها تخلف کنید و لذا آن افراد مجاز به تخلف نیستند مگر اینکه عذری داشته باشند و آن فردی که عذر داشته باشد استثنا است. پس افرادی که بدون عذر و سبب و بی‌جهت غایب میشود و موجب میشوند که کلاس تشکیل نشود، خلاف کرده‌اند و اگر حقی از افراد دیگر ضایع بشود - مثلا استاد آمده سر کلاس و اکثر شاگردان نیستند و بعضی شاگردان آمده‌اند، چون عده کثیری نیامده‌اند کلاس تشکیل نشده است و وقت اینها ضایع شده است و از درسشان افتاده‌اند - این هم یک جور حق‌الناس است و باید رضایت آنها را جلب کند. اما این افراد وقتی که میدانند عده‌ای نمی‌آیند و کلاس تشکیل نمیشود آیا مجاز هستند که نیایند یا نه؟ جواب از سوال اول مشخص شد: شما وقتی مقررات را پذیرفته اید، باید سر کلاس حاضر شوید اگر عده‌ای تخلف کردند، آیا تخلف آنان سبب میشود که ما هم تخلف کنیم یا نه؟ که جواب مشخص است؛ مگر اینکه اجازه بگیرید. یک وقت است که شما میدانید که کلاس تشکیل نمیشود ولی قانون و مقررات میگوید حاضر شوید - مثل اینکه به یک فرد میگویند در اداره حاضر باشید یا فرد نظامی را آماده باش میگذارند کاری هم نیست، میگویند در پادگان یا در محل خدمت حضور پیدا کن، این حضورش خیلی مهم است و لذا آن افراد هم مجاز نیستند انجام ندهند، مگر اینکه اجازه بگیرند. پس زمانی که احتمال قوی می دهند یا یقین دارند که کلاس تشکیل نمیشود اجازه بگیرند و شرکت نکنند اشکال ندارد، اما اگر اجازه نگیرند اینها هم مثل همانها هستند.
منبع: KHAMENEI.IR
پاسخ از حجت‌الاسلام والمسلمین فلاح زاده، مطابق با فتوای مقام معظم رهبری:
اینجا دو تا مسئله مطرح است: یک مسئله اینکه تکلیف آن افرادی که غیبت میکنند و کلاس تشکیل نمیشود چیست؟ از نظر حکم شرعی و کار آنها چه حکمی دارد؟ مسئله دوم اینکه افرادی مقید هستند و در کلاس حضور پیدا میکنند، اما در موردی میدانند اگر حضور پیدا نکنند یا حضور پیدا کنند، فرقی ندارد؛ یعنی افراد نمی‌آیند و کلاس تشکیل نمیشود آنها تکلیفشان چیست آیا اگر حضور پیدا نکردند تخلف کرده‌اند؟
به هر حال انسان در هر تشکیلاتی که هست، یکسری مقررات و آئین‌نامه داخلی که وجود دارد و از آن اول که ثبت‌نام میکند یا وارد در آنجا میشود، اینها را پذیرفته و باید عمل کند. بنابراین اینکه بعضیها میگویند مثلا حالا قانون داخلی دانشگاه یا این پژوهشکده مصوب مجلس نیست، تایید شده از طرف شورای محترم نگهبان نیست که ما بگوییم قانونی است که تخلف از آن جایز نیست، اینجا باید عرض کنیم اینها یکسری قراردادها یا شرایطی است که شما وقتی ثبت نام میکنید این مقررات را میپذیرید و نباید از آنها تخلف کنید و لذا آن افراد مجاز به تخلف نیستند مگر اینکه عذری داشته باشند و آن فردی که عذر داشته باشد استثنا است. پس افرادی که بدون عذر و سبب و بی‌جهت غایب میشود و موجب میشوند که کلاس تشکیل نشود، خلاف کرده‌اند و اگر حقی از افراد دیگر ضایع بشود - مثلا استاد آمده سر کلاس و اکثر شاگردان نیستند و بعضی شاگردان آمده‌اند، چون عده کثیری نیامده‌اند کلاس تشکیل نشده است و وقت اینها ضایع شده است و از درسشان افتاده‌اند - این هم یک جور حق‌الناس است و باید رضایت آنها را جلب کند. اما این افراد وقتی که میدانند عده‌ای نمی‌آیند و کلاس تشکیل نمیشود آیا مجاز هستند که نیایند یا نه؟ جواب از سوال اول مشخص شد: شما وقتی مقررات را پذیرفته اید، باید سر کلاس حاضر شوید اگر عده‌ای تخلف کردند، آیا تخلف آنان سبب میشود که ما هم تخلف کنیم یا نه؟ که جواب مشخص است؛ مگر اینکه اجازه بگیرید. یک وقت است که شما میدانید که کلاس تشکیل نمیشود ولی قانون و مقررات میگوید حاضر شوید - مثل اینکه به یک فرد میگویند در اداره حاضر باشید یا فرد نظامی را آماده باش میگذارند کاری هم نیست، میگویند در پادگان یا در محل خدمت حضور پیدا کن، این حضورش خیلی مهم است و لذا آن افراد هم مجاز نیستند انجام ندهند، مگر اینکه اجازه بگیرند. پس زمانی که احتمال قوی می دهند یا یقین دارند که کلاس تشکیل نمیشود اجازه بگیرند و شرکت نکنند اشکال ندارد، اما اگر اجازه نگیرند اینها هم مثل همانها هستند.
منبع: KHAMENEI.IR
