پرسش :
با توجه به اینکه دیه جراحات سر و صورت (از نوع هاشمه) به میزان 10 شتر می‌باشد، چنان چه جمجمه از دو ناحیه (آهیانه سمت راست و آهیانه سمت چپ) شکسته شود، تعیین دیه در موارد ذیل به چه صورت می‌باشد؟ 1) میزان دیه در مورد شکستگی جمجمه به چه میزان خواهد بود؟ (دو دیه شکستگی، یک دیه شکستگی و ارش یا یک دیه شکستگی به صورت مستقلّ)؟ 2) چنان چه دو مورد شکستگی جمجمه به تفکیک و جدا از هم توسط دو نفر صورت گرفته باشد (یک نفر شکستگی سمت راست و یک نفر شکستگی سمت چپ) با در نظر گرفتن اینکه برابر فتوای آن مرجع محترم، مورد مذکور شکستگی در یک عضو می‌باشد و یک دیه و ارش به آن تَعَلُّق می‌گیرد، میزان دیه‌ی مقدّر یا غیر مقدّر در مورد هر کدام از جانی‌ها به چه صورت محاسبه می‌گردد؟ 3) چنان چه در اثر ضربه وارده، یک مورد شکستگی در جمجمه حادث گردد و علاوه بر شکستگی مذکور در مورد فوق، خون ریزی وسیع در جمجمه ایجاد گردد، با در نظر گرفتن این فرض که برای دو مورد شکستگی در جمجمه دو دیه شکستگی به مجنی علیه تَعَلُّق می‌گیرد؛ حال که جانی سبب ورود جنایت گردیده و علاوه بر شکستگی مذکور و بر اثر ضربه وارده خون ریزی وسیع در جمجمه ایجاد گردیده که به منظور رفع خون ریزی، جمجمه مورد عمل جراحی قرار گرفته و در اثر عمل جراحی مذکور شکستگی ناشی از عمل به صورت نقص عضو در جمجمه به وجود آمده است؛ با توجه به قاعده‌ی سببیت و با فرض تَعَلُّق دو فقره دیه شکستگی نسبت به دو مورد شکستگی در جمجمه بدین اعتبار که جانی، سبب ورود جنایت گردید؟
پاسخ :
ج 1) اگر دو شکستگیست و در باطن به هم متصل نیست، دو دیه دارد.
ج 2) دو دیه دارد؛ هر چند شکستگی دوّمی به اوّلی هم متصل شود، مگر اینکه شکستگی کامل به حساب نیاید.
ج 3) خون ریزی اگر دیه مقدّر ندارد، ارش پرداخت شود.
منبع: استفتائات از محضر حضرت آیت‌الله العظمی بهجت (دوره 4 جلدی)، ناشر: دفتر حضرت آیت‌الله العظمی محمدتقی بهجت، قم، 1386.
ج 1) اگر دو شکستگیست و در باطن به هم متصل نیست، دو دیه دارد.
ج 2) دو دیه دارد؛ هر چند شکستگی دوّمی به اوّلی هم متصل شود، مگر اینکه شکستگی کامل به حساب نیاید.
ج 3) خون ریزی اگر دیه مقدّر ندارد، ارش پرداخت شود.
منبع: استفتائات از محضر حضرت آیت‌الله العظمی بهجت (دوره 4 جلدی)، ناشر: دفتر حضرت آیت‌الله العظمی محمدتقی بهجت، قم، 1386.
