پرسش :

در عقدنامه‌ها دو بند زیر ذکر شده است: الف) ضمن عقد خارج لازم عقد نکاح زوجه شرط کرد هرگاه طلاق بنا به درخواست زوجه نباشد و طبق تشخیص دادگاه تقاضای طلاق ناشی از تخلّف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار وی نبوده، زوج موظّف است تا نصف دارایی موجود خود را که در ایام زناشویی با او به دست آورده یا معادل آن را طبق نظر دادگاه بلاعوض به زوجه منتقل کند. ب) ضمن عقد خارج لازم عقد نکاح زوج به زوجه وکالت بلاعزل با حق توکیل غیر داد که در غیر موارد مشروحه‌ی زیر با رجوع به دادگاه و اخذ مجوّز از دادگاه پس از انتخاب نوع طلاق، خود را مطلّقه کند و نیز به زوجه وکالت بلاعزل با حق توکیل غیر داد تا در صورت بذل از طرف او قبول بذل کند. سؤالات زیر در این رابطه مطرح است: 1) آیا بند الف و ب شرط فعل است یا شرط نتیجه؟ 2) آیا می‌توان با توافق زوجین این وکالت را به هم زد یا این که وکالت کما کان باقی است؟ 3) امروزه عاقد با گرفتن کلیه شروط مذکوره در قباله، بدون قرائت شروط، صیغه را جاری می‌کند و حال آن که اگر مرد این شروط را بداند، ممکن است قبول نکند. در صورت جهل به شروط وظیفه چیست؟

پاسخ :
ج 1. اولی شرط فعل است و هم چنین ظاهر دومی، هر چند قابل حمل بر شرط نتیجه هم هست.

ج 2. اگر منظور طرفین، شرط نتیجه بوده، قابل رفع نیست و اگر شرط فعل بوده احکام عقد وکالت در آن جاریست و قید بلاعزل فایده ندارد.

ج 3. باید شروط مذکوره به زوجین تفهیم شود.

منبع: استفتائات از محضر حضرت آیت‌الله العظمی بهجت (دوره 4 جلدی)، ناشر: دفتر حضرت آیت‌الله العظمی محمدتقی بهجت، قم، 1386.