اعتراض ابن تیمیه به قهر کردن حضرت زهرا (س) با ابوبکر
پرسش :
آیا اعتراض ابن تیمیه به قهر کردن حضرت زهرا (علیها السلام) با ابوبکر صحیح است؟
پاسخ :
پاسخ اجمالی:
ابن تیمیه مى گوید: «قهرکردن فاطمه(ع) از ابوبکر کارى پسندیده نبود و از کارهایى نیست که بتوان بخاطر آن حاکم را مذمت نمود. این در حالی است که به نص قرآن و حدیث نبوى، حضرت زهرا(س) معصومه است و به غضب او خدا و رسول به غضب درآمده اند و مى دانیم که هر کس شخصى را به غضب درآورد او را آزار داده است. در نتیجه خدا و پیامبر(ص) به غضب فاطمه(س) اذیت شده اند. قرآن می فرماید: «آنها که خدا و پیامبرش را آزار مى دهند، خدا در دنیا و آخرت آنان را از رحمت خود دور ساخته، و براى آن ها عذاب خوارکننده اى آماده کرده است».
پاسخ تفصیلی:
ابن تیمیه مى گوید: « قهرکردن و کنار کشیدن فاطمه(علیها السلام) از ابوبکر کارى پسندیده نبود و از کارهایى نیست که بتوان به خاطر آن حاکم را مذمّت نمود، بلکه این عمل به جرح و طعن فاطمه(علیها السلام) نزدیک تر است تا این که مدح باشد»(1).
در پاسخ باید گفت که: اوّلا: موضوع قهر کردن و کنار کشیدن حضرت زهرا (علیها السلام) از آن جهت که آن حضرت فاطمه(علیها السلام) به نصّ قرآن و حدیث معتبر نبوى معصومه است و به غضب او خدا و رسول به غضب درآمده، همانطور که پیامبر(صلى الله علیه و آله) فرمود: «یا فاطمة! إنّ الله یغضب لغضبک و یرضى لرضاک» که این حدیث را بسیارى از علماى عامه در کتب حدیثى خود نقل کرده اند؛ از قبیل:
1 ـ ابن ابى عاصم(2)؛ 2 ـ حاکم نیشابورى(3)؛ 3 ـ ابوالقاسم طبرانى(4)؛ 4 ـ دولابى(5)؛ 5 ـ ابن عساکر دمشقى(6)؛ 6 ـ محبّ الدین طبرى(7)؛ 7 ـ ابن حجر هیثمى(8).
ثانیاً: اگر جمله: «یا فاطمة! إنّ الله یغضب لغضبک و یرضى لرضاک» در صحاح ستّه نیامده ولى شبیه این مضمون در صحیح بخارى وارد شده است.
بخارى به سند خود از مسور بن مخرمه نقل کرده که رسول خدا(صلى الله علیه وآله) فرمود: «فاطمة بضعة منّی فمن أغضبها فقد اغضبنی»(9)؛ (فاطمه پاره تن من است پس هر کس او را به غضب درآورد به طور حتم مرا به غضب درآورده است).
مى دانیم که هر کس شخصى را به غضب درآورد او را اذیت و آزار داده است. در نتیجه پیامبر(صلى الله علیه وآله) به جهت غضب دخترش فاطمه (علیها السلام) اذیت و آزار شده است. در قرآن کریم آمده است: «إِنَّ الَّذِینَ یُؤْذُونَ اللهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللهُ فِی الدُّنْیا وَالآْخِرَةِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهِیناً»(10)؛ (آنها که خدا و پیامبرش را آزار مى دهند، خداوند آنان را از رحمت خود در دنیا و آخرت دور ساخته، و براى آن ها عذاب خوارکننده اى آماده کرده است».
پی نوشت:
1. منهاج السنة، ج 4، ص 244.
2. الآحاد و المثانى، ج 5، ص 363.
3. المستدرک على الصحیحین، ج 3، ص 167.
4. المعجم الکبیر، ج 1، ص 108 و ج 22، ص 401.
5. الذریّة الطاهرة، ج 1، ص 120.
6. تاریخ دمشق، ج 3، ص 156.
7. ذخائر العقبى، ج 1، ص 39.
8. مجمع الزوائد، ج 9، ص 203.
9. صحیح بخارى، ج 3، ص 1361.
10. سوره احزاب، آیه 57.
منبع: سلفی گری و پاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی، انتشارات مسجد مقدس جمکران، چاپ پنجم، ص 112.
ابن تیمیه مى گوید: «قهرکردن فاطمه(ع) از ابوبکر کارى پسندیده نبود و از کارهایى نیست که بتوان بخاطر آن حاکم را مذمت نمود. این در حالی است که به نص قرآن و حدیث نبوى، حضرت زهرا(س) معصومه است و به غضب او خدا و رسول به غضب درآمده اند و مى دانیم که هر کس شخصى را به غضب درآورد او را آزار داده است. در نتیجه خدا و پیامبر(ص) به غضب فاطمه(س) اذیت شده اند. قرآن می فرماید: «آنها که خدا و پیامبرش را آزار مى دهند، خدا در دنیا و آخرت آنان را از رحمت خود دور ساخته، و براى آن ها عذاب خوارکننده اى آماده کرده است».
پاسخ تفصیلی:
ابن تیمیه مى گوید: « قهرکردن و کنار کشیدن فاطمه(علیها السلام) از ابوبکر کارى پسندیده نبود و از کارهایى نیست که بتوان به خاطر آن حاکم را مذمّت نمود، بلکه این عمل به جرح و طعن فاطمه(علیها السلام) نزدیک تر است تا این که مدح باشد»(1).
در پاسخ باید گفت که: اوّلا: موضوع قهر کردن و کنار کشیدن حضرت زهرا (علیها السلام) از آن جهت که آن حضرت فاطمه(علیها السلام) به نصّ قرآن و حدیث معتبر نبوى معصومه است و به غضب او خدا و رسول به غضب درآمده، همانطور که پیامبر(صلى الله علیه و آله) فرمود: «یا فاطمة! إنّ الله یغضب لغضبک و یرضى لرضاک» که این حدیث را بسیارى از علماى عامه در کتب حدیثى خود نقل کرده اند؛ از قبیل:
1 ـ ابن ابى عاصم(2)؛ 2 ـ حاکم نیشابورى(3)؛ 3 ـ ابوالقاسم طبرانى(4)؛ 4 ـ دولابى(5)؛ 5 ـ ابن عساکر دمشقى(6)؛ 6 ـ محبّ الدین طبرى(7)؛ 7 ـ ابن حجر هیثمى(8).
ثانیاً: اگر جمله: «یا فاطمة! إنّ الله یغضب لغضبک و یرضى لرضاک» در صحاح ستّه نیامده ولى شبیه این مضمون در صحیح بخارى وارد شده است.
بخارى به سند خود از مسور بن مخرمه نقل کرده که رسول خدا(صلى الله علیه وآله) فرمود: «فاطمة بضعة منّی فمن أغضبها فقد اغضبنی»(9)؛ (فاطمه پاره تن من است پس هر کس او را به غضب درآورد به طور حتم مرا به غضب درآورده است).
مى دانیم که هر کس شخصى را به غضب درآورد او را اذیت و آزار داده است. در نتیجه پیامبر(صلى الله علیه وآله) به جهت غضب دخترش فاطمه (علیها السلام) اذیت و آزار شده است. در قرآن کریم آمده است: «إِنَّ الَّذِینَ یُؤْذُونَ اللهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللهُ فِی الدُّنْیا وَالآْخِرَةِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهِیناً»(10)؛ (آنها که خدا و پیامبرش را آزار مى دهند، خداوند آنان را از رحمت خود در دنیا و آخرت دور ساخته، و براى آن ها عذاب خوارکننده اى آماده کرده است».
پی نوشت:
1. منهاج السنة، ج 4، ص 244.
2. الآحاد و المثانى، ج 5، ص 363.
3. المستدرک على الصحیحین، ج 3، ص 167.
4. المعجم الکبیر، ج 1، ص 108 و ج 22، ص 401.
5. الذریّة الطاهرة، ج 1، ص 120.
6. تاریخ دمشق، ج 3، ص 156.
7. ذخائر العقبى، ج 1، ص 39.
8. مجمع الزوائد، ج 9، ص 203.
9. صحیح بخارى، ج 3، ص 1361.
10. سوره احزاب، آیه 57.
منبع: سلفی گری و پاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی، انتشارات مسجد مقدس جمکران، چاپ پنجم، ص 112.
مطالب مرتبط:
