کیفیت تقسیم ترکه با وجود حمل | استفتاء دو
پرسش :
مستدعی است جواب مسایل زیر را مرقوم فرمایید: 1. اگر شخصی بمیرد و یک زن دایمی، دو فرزند پسر، و طفلی در شکم مادر (که هنوز به دنیا نیامده)، داشته باشد، ارث او (که خانه و اثاث خانه است)، چگونه تقسیم میشود؟ 2. اگر زن بخواهد ارث ببرد همانگونه که در رساله عملیه هم فرمودهاید از هوایی (آن هم از قیمت آن) ارث میبرد، در صورتی که متوفی 140 هزار تومان مقروض باشد و قرض او را ـ مثلاً ـ بیمه بپردازد، آیا زن منهای 140 هزار تومان ارث میبرد؟ قرضی که از ناحیه بیمه داده میشود، به زن هم تعلق میگیرد؟ به صورت واضحتر، هنگام شهادت یا فوت شوهر، از هر چه هست (غیر از زمین)، ارث او باید داده شود یا صبر کنند تا قرض، داده شود و بعداً بدون منها کردن قرض، ارث به او بدهند؟ 3. اگر شهید، پدر را قیم قرار دهد (و او قبول کند) و قید کند که اگر پدرم قبول نکرد، برادرم قیم صغار من باشد و برادر هم قبول کرد، آیا برادر بعداً میتواند رد کند؟ 4. اگر قیم بخواهد کنترل کند، (مثلاً اثاث خانه را مشخص کند که کدام مال متوفی بوده که نتیجتاً به استثنای هشت یک بقیه مال صغار است) یا در امور دیگر دخالت کند موجب نزاع و به دادگاه کشیدن میشود و در نتیجه مادر، فرزندان صغیر را خوب تربیت نمیکند، قیم میتواند با اینان مدارا کند تا صغار رشد عقلی و بلوغ پیدا کنند، یا باید (ولو این که فتنه و نزاع هم میشود) به وظیفه خویش عمل کند؟ 5. در برخی مواقع، احتمالاً از مال صغیر مقداری حیف و میل میشود که اگر قیم بخواهد جلوگیری کند، خوف فتنه میباشد، آیا بر قیم لازم است که مقدار حیف و میل شده را از مال خودش جبران کند یا نه؟
پاسخ :
1. پس از جدا کردن مقدار بدهی از اصل ترکه پدر و مادر هر یک، یک ششم و زن از قیمت ساختمان خانه و از اعیان منقوله ترکه یک هشتم ارث میبرند، بقیه به فرزندان میرسد و برای حمل تا به دنیا آمدن باید سهم دو پسر جدا کنند تا وقتی به دنیا آمد تکلیف قطعی شود.
2. اگر بدهی میت از راه دیگر ادا شود تمام ترکه به ترتیب بالا ارث میشود.
3. در فرض سؤال قیم شرعی پدر است و رد او اثر ندارد و میتواند برادر میت را وکیل بگیرد در انجام کار صغیر.
4. قیم شرعی موظف است در حفظ اموال صغار مصلحت صغار را هم مراعات کند.
5. حکم مسأله از جواب بالا معلوم میشود و چنانچه در حفظ مال صغیر کوتاهی کند ضامن است.
منبع: ره توشه قضایی (استفتائات قضایی از محضر امام خمینی رحمه الله)، نشر قضا، 1390.
1. پس از جدا کردن مقدار بدهی از اصل ترکه پدر و مادر هر یک، یک ششم و زن از قیمت ساختمان خانه و از اعیان منقوله ترکه یک هشتم ارث میبرند، بقیه به فرزندان میرسد و برای حمل تا به دنیا آمدن باید سهم دو پسر جدا کنند تا وقتی به دنیا آمد تکلیف قطعی شود.
2. اگر بدهی میت از راه دیگر ادا شود تمام ترکه به ترتیب بالا ارث میشود.
3. در فرض سؤال قیم شرعی پدر است و رد او اثر ندارد و میتواند برادر میت را وکیل بگیرد در انجام کار صغیر.
4. قیم شرعی موظف است در حفظ اموال صغار مصلحت صغار را هم مراعات کند.
5. حکم مسأله از جواب بالا معلوم میشود و چنانچه در حفظ مال صغیر کوتاهی کند ضامن است.
منبع: ره توشه قضایی (استفتائات قضایی از محضر امام خمینی رحمه الله)، نشر قضا، 1390.