احکام ازدواج | شرط ضمن عقد نکاح: سوال نه

پرسش :

زوج ادعا مى کند که زوجه و بستگان وى قبل از عقد در توصیف زوجه گفته اند سال پنجم ابتدایى را خوانده است و پس از وقوع عقد و گذشت چند سال از زندگى، زوج متوجه مى شود که زوجه در امتحانِ سال پنجم مردود شده است. و به زعم خودش که خلاف وصف بوده حق فسخ دارد، لذا عقد را فسخ کرده و حدود بیست روز پس از عقد، مجدداً زوجه را به عقد انقطاعى، زن خود قرار داده است. زوجه هم تصدیق مى کند که گفته است سال پنجم ابتدایى را خوانده است. و مى گوید که من خوانده بودم و همان را هم گفته و صحبت از مدرک به میان نیامده است. آیا زوج حق فسخ را داشته یا نه؟ و آیا با فسخِ انجام شده، زوجه از زوجیت وى بیرون رفته و با عقد موقت زوجیت انقطاعى برقرار شده است یا زوجیت دائم از بین نرفته است؟

پاسخ :
بطور کلى در صورتى که قبل از عقد دختر به صفت کمالى توصیف شده، و عقد مبنیاً بر آن واقع شده که به منزله شرط ضمنى بوده و بعد کشف خلاف شده است، زوج حق فسخ دارد. و ظاهراً در مورد سؤال، عقد مبنى بر آن صفت واقع نشده. لذا اثبات حق فسخ مشکل است. به علاوه ظاهر مورد سؤال این است که دختر و بستگان او حرفى از داشتن مدرک نزده و فقط گفته اند سال پنجم را خوانده است. بنابراین اگر معلومات او به مقدار سال پنجم بوده برخلاف توصیف نبوده، و حق فسخ در بین نیست. بنابراین در فرض سؤال، فسخ عقد بىوجه و بى اثر بوده و زوجه همچنان زوجه دائمى آن شخص است.

منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد اول، قم: امیر العلم، 1383.