وظایف مومنین در عصر غیبت

پرسش :

در عصر غیبت، مومنین چه تکالیفى نسبت به امام زمان‏ علیه ‏السلام دارند؟

پاسخ :
در عصر غیبت حضرت مهدى (علیه السلام) و موقعیت ایشان، شیعیان آن حضرت هر یک وظایف سنگینى بر عهده دارند که به اختصار به برخى از آنها اشاره مى‏‌کنیم:
 

1 - ایمان به حتمى بودن خروج حضرت مهدى (علیه السلام)

در روایات اهل سنّت مى‌‏خوانیم که پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله) فرمودند: «من أنکر خروج المهدىّ فقد کفر بما أنزل على محمّد؛ هر کس منکر خروج مهدى شود به آنچه بر محمّد (صلّی الله علیه و آله) نازل شده کفر ورزیده است.» (فرائد السمطین، ج 2، ص 334، ح 585)
 

2 - صبورى و تمسّک به دین حق در فتنه‏ ها

امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «طوبى لمن تمسّک بأمرنا فى غیبة قآئمنا، فلم‏یزغ قلبه بعد الهدایة...؛ خوشا به حال کسى که در غیبت قائم ما متمسک به امر ما شده و قلب او بعد از هدایت منحرف نشود...» (کمال الدین، ص 358)
 

3 - تمسّک به ولایت امام غایب

امام باقر (علیه السلام) از رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) نقل کرده که فرمودند: «طوبى لمن أدرک قائم أهل بیتى وهو یأتمّ به فى غیبته قبل قیامه و...؛ خوشا به حال کسى که قائم اهل بیت مرا درک کند و در غیبت او قبل از قیامش به او اقتدا کند.» (کمال ‏الدین، ص 286 ؛ بحارالأنوار، ج 51، ص 72، ح 14)
 

4 - طلب معرفت امام زمان (علیه السلام) از خداوند متعال

کلینى؛ به سند خود از ابوبصیر نقل کرده که امام باقر (علیه السلام) به من فرمودند: «هل عرفت إمامک؟ قال: قلت: إى واللَّه، قبل أن أخرج من الکوفة. فقال: حسبک إذاً؛ آیا امامت را شناخته‏‌اى؟ عرض کردم: آرى به خدا سوگند قبل از آن‌که از کوفه خارج شوم. حضرت فرمودند: بس است تو را در این هنگام.» (کافى، ج 1، ص 185، ح 12)
 

5 - تجدید بیعت و ثبات بر اطاعت

در دعاى عهد از امام صادق (علیه السلام) مى‌‏خوانیم: «اللّهمّ إنّى أجدّد له فى صبیحة یومى هذا وما عِشت فى ایامى عهداً وعقداً وبیعة له فى عنقى لا أحول عنها ولا أزول أبداً، اللّهمّ اجعلنى من أنصاره وأعوانه والذّابّین عنه...؛ بار خدایا! همانا من براى او [حضرت مهدى علیه السلام] در این روزم عهد و پیمان و بیعتى را در گردنم تجدید مى‏ کنم، بیعتى که از آن بازنگشته و هرگز آن را زایل نمى‏ سازم. بار خدایا! مرا از یاران و کمک‏‌کاران و مدافعین از آن حضرت قرار بده.» (بحارالأنوار، ج 102، ص 111 ؛ مصباح الزائر، ص 235)

در این دعا سخن از تجدید عهد با امام خود در هر روز است.
 

6 - مقابله با شبهات و اشکالات

امام صادق (علیه السلام) در حدیثى فرمودند: «آیاکم والشّک والارتیاب، انفوا عن نفوسکم الشکوک، وقد حذّرتم فاحذروا، ومن اللَّه أسئل توفیقکم وإرشادکم؛ ... خود را از شک و تردید دور کنید و از شک‌‏ها بپرهیزید، شما بر حذر داده شدید پس حذر کنید، و من توفیق و ارشاد شما را از خداوند خواستارم.» (بحارالأنوار، ج 51، ص 146، ح 17)
 

7 - کمک و یارى برادران مومن

امام صادق (علیه السلام) در حدیثى جمله «وَعَمِلُوا الصّالِحاتِ» در سوره «العصر» را بر مواسات و هم‏یارى برادران دینى منطبق ساخته ‏اند. (کمال الدین، ص 656 ؛ بحارالأنوار، ج 24، ص 214، ح 1)

در تفسیر امام عسکرى (علیه السلام) آمده است: «هرکس متکفل یتیمى براى ما شود که محنت استتار ما او را وامانده کرده و از علوم ما که به دستش رسیده او را سرشار کند تا اینکه ارشاد شده و هدایت یابد، خداوند متعال در حقّ او مى ‏فرماید: «یا أیّها العبد الکریم المواسى! أنا أولى بالکرم منک، اجعلوا له یا ملآئکتى فى الجنان بعدد کلّ حرف علّمه ألف ألف قصر...؛ اى بنده کریم که یارى کننده‌‏اى! من از او در این کرم اولى‏‌ترم، اى ملائکه من براى او در بهشت به هر حرفى که تعلیم داده یک ملیون قصر دهید...». (تفسیر منسوب به امام عسکرى (علیه السلام)، ص 342 ؛ بحارالأنوار، ج 2، ص 4، ح 5)
 

8 - فریب نخوردن از مدعیان دروغین مهدویت

امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «ولتعرفنّ اثنى عشر رایة مشتبهة، لایدرى أىّ من أىّ؛ ...و به طور حتم دوازده پرچم و دعوت مشتبه برپا خواهد شد که از همدیگر تشخیص داده نمى ‏شود...» (کمال ‏الدین، ص 347 ؛ بحارالأنوار، ج 52، ص 281، ح 9)
 

9 - زیاد دعا کردن براى تعجیل فرج

حضرت مهدى (علیه السلام) در توقیعى که در جواب سؤال‌‏هاى اسحاق بن یعقوب فرستادند فرموده‌‏اند: «أکثروا الدعآء بتعجیل الفرج، فإنّ ذلک فرجکم؛ ... زیاد براى تعجیل فرج دعا کنید؛ زیرا فرج شما در آن است.» (کمال الدین، ص 483 ؛ بحارالأنوار، ج 53، ص 180، ح 10)
 

10 - اجتناب از جزع

کلینى به سندش از امام صادق (علیه السلام) نقل کرده که فرمودند: «إنّما هلک الناس من استعجالهم لهذا الأمر، إنّ اللَّه لایعجل لعجلة العباد. أنّ لهذا الأمر غایة ینتهى إلیها...؛ همانا مردم به جهت عجله کردن در این امر هلاک شدند، خداوند به خاطر عجله بندگان عجله نخواهد کرد، زیرا براى این امر نهایتى است...» (کافى، ج 1، ص 369، ح 7)

11 - وقت معین نکردن براى ظهور

امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «إنّا أهل بیت لانوقّت؛ ...همانا ما اهل بیت وقت (برای ظهور امام زمان علیه السلام) معین نمى ‏کنیم...» (بحارالأنوار، ج 52، ص 119، ح 48)
 

12 - دوست داشتن حضرت مهدی (علیه السلام)

در روایات فراوانى به دوستى اهل بیت عصمت و طهارت (علیه السلام) و از آن جمله حضرت مهدى (علیه السلام) سفارش شده است، و این به نوبه خود مى‏ تواند در جلب توجه مردم به حضرت (علیه السلام) و پیروى از دستورات او و دیگر امامان تأثیر بسزایى داشته باشد.

منبع: مرکز مطالعات شیعه