مفطرات روزه | دروغی که روزه را باطل می کند

پرسش :

چه نوع دروغی روزه را باطل می کند؟ (1)

پاسخ :
اگرچه دروغ گفتن مطلقاً گناه دارد، ولی در بطلان روزه هر سخن کذب و خلاف واقعی روزه را باطل نمی کند؛ بلکه اگر شخص روزه دار عمداً خلاف واقعی را به خدا یا پیامبر اکرم یا ائمه یا حضرت زهرا یا سایر پیامبران و جانشینان آن ها به گفتار یا نوشتار یا اشاره و یا مانند این ها، نسبت دهد، به نوع فتوا یا احتیاط واجب یا احتیاط مستحب، باید روزه اش را دوباره بگیرد که تفصیل مسئله به شرح ذیل است:
 

الف. نسبت دروغ به خدا و پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه (علیهم السلام):

روزه را باطل می کند (حضرت امام و آیات عظام اراکی، گلپایگانی، وحید، خویی، تبریزی، بهجت، صافی و زنجانی).

به احتیاط واجب روزه را باطل می کند (مقام معظم رهبری و آیات عظام مکارم و سیستانی).
 

ب. نسبت دروغ به حضرت زهرا (علیها السلام) و سایر پیامبران و جانشینان آن ها (علیهم السلام):

بنا بر احتیاط واجب، روزه را باطل می کند (حضرت امام و آیات عظام مکارم، صافی، گلپایگانی، اراکی، خویی، تبریزی و فاضل).

اگرچه معصیت کرده است، ولی روزه اش باطل نمی شود و احتیاط مستحب است که یک روز دیگر نیز روزه بگیرد (آیت الله سیستانی).

بنا بر احتیاط واجب روزه را باطل می کند، مگر آنکه نسبتی که می دهد، به خدا یا پیغمبر یا ائمه بر گردد که دراین صورت باطل است (آیت الله وحید).(2)

اگر دروغ در امور دینی باشد، روزه اش باطل است و اگر در امور دنیوی باشد، باطل نیست؛ اگرچه احتیاط مستحب آن است که یک روز دیگر نیز روزه بگیرد (آیت الله بهجت).
 
پی‌نوشت:
1- توضیح المسائل مراجع، مسأله 1596؛ وحید، توضیح المسائل، مسأله 1604؛ وسیلة النجاة، مسأله 1098؛عروة الوثقی، فیما یجب الامساک، بخش الخامس و مسأله 19؛ راهنمای فتاوا، ص31، مسأله 119.
2- استثنای ذکرشده در نظر آیت الله وحید، قیدتوضیحی است.

منبع: احکام روزه، اداره پاسخگویی به سوالات دینی آستان قدس رضوی، انتشارات قدس رضوی، 1393.