عکس العمل در برابر غیبت کننده

پرسش :

اگر نزد ما از کسی غیبت کردند، باید چه کار کنیم؟

پاسخ :
در چنین شرایطی باید جلو غیبت را بگیریم و از آن بنده‌ خدایی که حرفش را می‌زنند، دفاع کنیم. رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «اگر در حضور کسی از برادر مسلمانش غیبت شود و او بتواند یاریش دهد اما به یاری او بر نخیزد، خدا در دنیا و آخرت تنهایش می‌گذارد.»(1)

برای جلوگیری از غیبت راه‌ های گوناگونی وجود دارد: گاهی همین که ما به غیبت گوش ندهیم، غیبت کننده ساکت می‌شود و به غیبت کردن پایان می‌دهد. گاهی با یک تذکر نرم و دوستانه بساط غیبت برچیده می‌شود. گاهی هم تنها راه پایان دادن به این گناه شوم ترک جلسه‌ غیبت است.

در حدیثی از پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلم) آمده است: «اگر میان جمعی بودی و از کسی غیبت شد، به یاری آن شخص برخیز و آن جمع را از غیبت بازدار و [اگر نصیحت تو را نپذیرفتند،] از میانشان برخیز و برو.»(2)

در هر حال، ما هرگز نباید به غیبت گوش کنیم و با گوش سپردن به غیبت، غیبت کننده را تشویق کنیم. امام سجاد (علیه السلام) فرمودند: «حق گوش این است که آن را از شنیدن غیبت و شنیدن هر آنچه شنیدنش روا نیست، دور نگه داری.»(3)

ما نباید اجازه دهیم که وجودمان با شنیدن غیبت آلوده شود و دیگران با گناه خود دلمان را تیره و تار کنند. زمانی که امام علی (علیه السلام) دیدند مردی نزد فرزندشان حسن (علیه السلام) از کسی غیبت می‌کند، فرمودند: «فرزندم! گوش خود را از چنین کسی دور بدار؛ زیرا او به پلیدترین و نجس‌ ترین چیزهایی که در وجودش بوده، نگریسته و آنها را در ظرف وجود تو خالی کرده است.»(4)

پی‌نوشت:
1. میزان الحکمه، حدیث 15537.
2. همان، حدیث 15542.
3. همان، حدیث 15534.
4. همان، حدیث 15535.

منبع: هفتاد و شش پرسش و پاسخ درباره اخلاق و رفتار، غلامرضا حیدری ابهری، انتشارات قدیانی، 1393.