درمان اسپینا بیفیدا در مهره
پرسش :
من ۳۰ سال سن دارم و حدود دو سال پیش در ناحیه کشاله ران احساس درد داشتم. به پزشک مراجعه کردم و بعد از MRI تشخیص داده شد که نکروز سر استخوان ران دارم. بعد از یکسال پزشک تشخیص داد بیماری بهبود یافته اما هم اکنون بعد از گذشت ۵ ماه دوباره احساس درد خفیف در همان ناحیه قبلی را دارم. دو روز پیش در جواب عکس رادیولوژی نوشته شده بود که اسپینابیفیدا در حد S1 بوده و دانسیته سر فمور افزایش یافته است. میخواستم در این مورد برایم بیشتر توضیح داده و بگویید راه درمان آن چیست؟
پاسخ :
پاسخ از آقای دکتر مهرداد منصوری، متخصص ارتوپدی:
نکروز آوازکولار سر استخوان فمور یا آنطور که مردم میگویند سیاه شدن سر استخوان ران بیماری است که بر اثر نرسیدن خون به سلول های استخوانی این ناحیه ایجاد میشود. مرگ سلول های استخوانی در این ناحیه موجب بروز درد در کشاله ران میشود. بعد از مدتی استخوان سختی و سفتی خود را از دست داده و نرم میشود و در نتیجه زیر فشار نیروهایی که به مفصل ران وارد میشود تغییر شکل میدهد. این تغییر شکل میتواند موجب بروز آرتروز و ساییدگی در مفصل ران شود و آرتروز موجب بروز درد و محدودیت حرکتی در مفصل ران میگردد.
البته این روندی که گفته شد در همه بیماران به همین شکل اتفاق نمی افتد. گاهی اوقات بیماری در یکی از مراحلی که ذکر گردید متوقف شده و یا گاهی اوقات سرعت پیشرفت بیماری بسیار سریع است.
در مراحل اولیه ای که خون به سر استخوان ران نرسیده و سلول های آن میمیرند تصویر رادیولوژی تهیه شده از لگن بیمار هیچ نکته غیر طبیعی را نشان نمیدهد. در این مرحله فقط روش تصویر برداری ام آر آی است که میتواند نشان دهد این نکروز و مرگ سلولی اتفاق افتاده است. بعد از گذشت چند ماه از بیماری بتدریج علائمی در تصویر رادیولوژی لگن هم ایجاد میشود. یکی از این علائم تغییر رنگ تصویر سر استخوان ران است.
در تصاویر رادیولوژی، سر طبیعی استخوان ران به رنگ سفید دیده میشود. وقتی سلول های سر استخوان ران میمیرند رنگ سر استخوان در تصویر رادیولوژی سفیدتر میشود. چون سفیدترشدن تصویر استخوان در یک عکس رادیولوژی معمولا به علت افزایش تراکم و به اصلاح دیگر دانسیته Density آن است، گاهی اوقات سفیدتر شدن تصویر سر استخوان ران در رادیوگرافی لگن بیمار مبتلا به نکروز را افزایش تراکم و یا افزایش دانسیته تفسیر میکنند. در واقع این سفیدتر شدن به علت قطع جریان خون به استخوان و برداشت نشدن املاح کلسیم از آن و افزایش میزان این املاح در ناحیه است.
اسپینا بیفیدا نوعی تغییر شکل مادرزادی ستون مهره است. در این نوع تغییر شکل قوس پشتی یک یا چند مهره از ستون فقرات باز میماند. وقتی این تغییر در مهره اول استخوان خاجی یا ساکروم Sacrum که آن را با S1 نشان میدهند ایجاد میشود در اصطلاح ذکر میشود اسپینا بیفیدا در حد S1 یا در ناحیه مهره S1 ایجاد شده است.
منبع: ایران ارتوپد
پاسخ از آقای دکتر مهرداد منصوری، متخصص ارتوپدی:
نکروز آوازکولار سر استخوان فمور یا آنطور که مردم میگویند سیاه شدن سر استخوان ران بیماری است که بر اثر نرسیدن خون به سلول های استخوانی این ناحیه ایجاد میشود. مرگ سلول های استخوانی در این ناحیه موجب بروز درد در کشاله ران میشود. بعد از مدتی استخوان سختی و سفتی خود را از دست داده و نرم میشود و در نتیجه زیر فشار نیروهایی که به مفصل ران وارد میشود تغییر شکل میدهد. این تغییر شکل میتواند موجب بروز آرتروز و ساییدگی در مفصل ران شود و آرتروز موجب بروز درد و محدودیت حرکتی در مفصل ران میگردد.
البته این روندی که گفته شد در همه بیماران به همین شکل اتفاق نمی افتد. گاهی اوقات بیماری در یکی از مراحلی که ذکر گردید متوقف شده و یا گاهی اوقات سرعت پیشرفت بیماری بسیار سریع است.
در مراحل اولیه ای که خون به سر استخوان ران نرسیده و سلول های آن میمیرند تصویر رادیولوژی تهیه شده از لگن بیمار هیچ نکته غیر طبیعی را نشان نمیدهد. در این مرحله فقط روش تصویر برداری ام آر آی است که میتواند نشان دهد این نکروز و مرگ سلولی اتفاق افتاده است. بعد از گذشت چند ماه از بیماری بتدریج علائمی در تصویر رادیولوژی لگن هم ایجاد میشود. یکی از این علائم تغییر رنگ تصویر سر استخوان ران است.
در تصاویر رادیولوژی، سر طبیعی استخوان ران به رنگ سفید دیده میشود. وقتی سلول های سر استخوان ران میمیرند رنگ سر استخوان در تصویر رادیولوژی سفیدتر میشود. چون سفیدترشدن تصویر استخوان در یک عکس رادیولوژی معمولا به علت افزایش تراکم و به اصلاح دیگر دانسیته Density آن است، گاهی اوقات سفیدتر شدن تصویر سر استخوان ران در رادیوگرافی لگن بیمار مبتلا به نکروز را افزایش تراکم و یا افزایش دانسیته تفسیر میکنند. در واقع این سفیدتر شدن به علت قطع جریان خون به استخوان و برداشت نشدن املاح کلسیم از آن و افزایش میزان این املاح در ناحیه است.
اسپینا بیفیدا نوعی تغییر شکل مادرزادی ستون مهره است. در این نوع تغییر شکل قوس پشتی یک یا چند مهره از ستون فقرات باز میماند. وقتی این تغییر در مهره اول استخوان خاجی یا ساکروم Sacrum که آن را با S1 نشان میدهند ایجاد میشود در اصطلاح ذکر میشود اسپینا بیفیدا در حد S1 یا در ناحیه مهره S1 ایجاد شده است.
منبع: ایران ارتوپد
