احکام ارٍث | سوال دوازده

پرسش :

در مادّه 881 مکرّر قانون مدنى چنین آمده است: «کافر از مسلم ارث نمى برد. و اگر در بین ورثه متوفّاى کافر مسلم باشد وارث کافر ارث نمى برد، اگر چه از لحاظ طبقه در درجه مقدّم بر مسلم باشند.» بدین معنى که اگر در بین خانواده کافر یک نفر مسلمان شود هر کافرى که از این خانواده فوت نماید کلیه ارث وى به مسلم مى رسد، زیرا در قانون فوق تصریح شده که حتّى درجات مقدّم هم از متوفّاى کافر ارث نمى برند. با توجّه به این مقدّمه لطفاً بفرمایید: الف) کافر به چه کسى گفته مى شود؟ آیا بهایى ها، مسیحى ها، یهودى ها، زردشتى ها، بى دین ها، ملحدان، بت پرست ها، بودایى ها و مانند آنها کافرند؟ آیا اقلیّت هاى مورد اشاره قانون اساسى جمهورى اسلامى ایران از کفّار محسوب مى شوند؟ ب) اگر کافرى جهت جذب کلیه ارث متوفّاهاى هم کیش خود، از روى ریا و نفاق مسلمان شود و تحقیق هم امکان پذیر نباشد آیا حکم فوق که در ماده قانونى آمده درباره او جارى است؟ ج) با توجّه به جهان شمولى احکام اسلام و عدالت در قوانین این آئین، آیا این حکم موافق با شرع مقدّس اسلام است؟ د) اگر متوفّاى کافر در یکى از بلاد غیر مسلمان باشد، و در بین ورثه او مسلمى در هر درجه وجود داشته باشد حکم شرع مقدس درباره ارث او چگونه است؟

پاسخ :
الف: تمام آنچه را ذکر کردید جزء کفّار شمرده مى شوند؛ هر چند برخى از آنها جزء اقلیّت هاى رسمى هستند.

ب: هرگاه قبل از تقسیم ارث ظاهراً مسلمان شود ما مأمور به ظاهر هستیم.

ج: این حکم مطابق قوانین اسلامى است، ولى مانعى ندارد وارث مسلمان براى رعایت جهات مختلف بخشى از سهم خود در اختیار آنها بگذارد.

د: تفاوتى نمى کند.

منبع: استفتائات جدید، آیت‌‌ الله العظمی مکارم شیرازی دام ظله، جلد 4، تهیه و تنظیم: ابوالقاسم علیان نژادی، قم: انتشارات امام علی بن ابی‌طالب علیه ‌السلام، 1393.