احکام وکالت | سوال شش

پرسش :

لطفاً نظرتان را در مورد سؤالات زیر بیان فرمایید: الف) آیا عقد وکالت بلاعزل تنظیمى در دفترخانه اسناد رسمى بین وکیل و موکل، حکم بیع را دارد، یا عقد موصوف ذاتاً، وکالت بوده و قابل فسخ مى باشد؟ در هر صورت، آیا موکّل با وجود اعطاى وکالت بلاعزل به وکیل، در آینده حقّى نسبت به مورد وکالت خواهد داشت؟ ب) با توجّه به سؤال اوّل و حدوث اختلاف بین وکیل و موکّل، در خصوص عقد وکالت بلاعزل و اقامه دعوى از جانب موکّل علیه وکیل مبنى بر ابطال وکالت نامه، اشتباهاً حکم بر بطلان وکالت نامه صادر شده است. نظر به این که بطلان وکالت نامه اثر قهقرایى داشته و متمایز از ابطال مى باشد و به دلیل صدور حکم به بیش از خواسته موکّل، احتمال ورود خسارت به حقوق اشخاص ثالث نیز وجود دارد، خواهشمند است حکم مسأله را اعلام فرمایید. ج) با توجه به دو سؤال فوق، چنانچه در خصوص وکالت نامه بلاعزل حکم بطلان صادر شود و در زمان بقا و استقرار وکالت فوق (یعنى قبل از بطلان) وکیل با داشتن اختیارات حاصله، انتفاع از کل یا قسمتى از مورد وکالت را به شخص ثالثى منتقل نموده باشد در فرض فوق وکیل ملزم به جبران خسارات وارده مى باشد یا خیر؟ اشخاص ثالث ملزم به جبران خسارت مى باشند؟

پاسخ :
الف تا آخر: اگر وکالت بلاعزل در ضمن عقد بیع و مانند آن از عقود لازمه شرط شده باشد قابل عزل نیست و اگر به طور مستقل بوده باشد قابل عزل است. و در فرض دوم، چنانچه وکیل قبل از بلوغ خبر عزل، کارى انجام دهد آن کار ممضى است و خسارتى متوجّه او نمى شود.

منبع: استفتائات جدید (ج 4)، آیت‌‌ الله العظمی مکارم، قم: انتشارات امام علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام، 1393.