سیستم عددى براى حفظ کتاب از دستبرد و تحریف
پرسش :
کتابهاى دینى بسیارى از علما و مراجع دینى چاپ میشود، بدون معیارهاى عددى که متن حقیقى کتابها را صیانت و محافظت کند تا در آینده اگر به دست افراد غیر امین بیفتند، از دستبرد تغییر و تحریف در امان بمانند. چنان که در بسیارى از کتابهاى حدیث مذاهب دیگر اسلامى چنین وضعیتى پیش آمده؛ یعنى با حذف بسیارى از احادیث مربوط به فضایل امیرالمؤمنین (ع) و احقیت ایشان به خلافت بعد از پیامبر خدا (ص) و همچنین با حذف فضایل اهل بیت (ع) به چاپ رسیدهاند. چنین روشى با سیستم جهانى تألیف نیز سازگار و هماهنگ است. امروزه در این سیستم جهانى، هر تألیف و هر چیز چاپى و در هر موضوعى داراى شماره معیارى خاصى است که متن حقیقى کتاب را على رغم گذشت زمان، چنان که هست و بدون هیچ تغییرى با حذف یا اضافه و یا تحریف، حفظ مى کند. امروز کتابخانه هاى بزرگ دنیا همین سیستم را رعایت مى کنند. این سیستم در واقع به یک نوع نظارت قانونى دایمى تبدیل شده است تا صحت متن هر کتابى مطابق به آنچه مؤلف آن را تهیه کرده است، در چاپ‌هاى بعدى رعایت و تضمین گردد.
پاسخ :
اما در مورد کتابهاى علمى تحقیقى مثل کتاب هاى اصولى و فقهى و مانند آنها، قرار دادن آنها تحت یک معیار عددى که هر نظریه و ابتکار و تحقیق را حفظ کند، اصولاً ناممکن است؛ علاوه بر این که جنین کارى لازم هم نیست. اما کتاب هاى حدیث را مى توان تحت این معیار قرار داد؛ به گونه اى که از هر نوع کم یا زیاد کردن محفوظ بمانند. اما این کار هم لازم نیست. تنها چیزى که حرام است تحریف حقایق و خیانت در امانت و حذف نصوصى مربوط به فضایل امیر المؤمنین (ع) و احقیت ایشان براى خلافت است.
منبع: یکصد و یک سوال و جواب پیرامون حقوق مالکیت فکری از نگاه فقهی، محمد اسحاق فیاض، مترجم: سرور دانش، ناشر: دبیرخانه کنگره تجلیل از مقام علمی آیت الله العظمی فیاض، 1392 ش.
اما در مورد کتابهاى علمى تحقیقى مثل کتاب هاى اصولى و فقهى و مانند آنها، قرار دادن آنها تحت یک معیار عددى که هر نظریه و ابتکار و تحقیق را حفظ کند، اصولاً ناممکن است؛ علاوه بر این که جنین کارى لازم هم نیست. اما کتاب هاى حدیث را مى توان تحت این معیار قرار داد؛ به گونه اى که از هر نوع کم یا زیاد کردن محفوظ بمانند. اما این کار هم لازم نیست. تنها چیزى که حرام است تحریف حقایق و خیانت در امانت و حذف نصوصى مربوط به فضایل امیر المؤمنین (ع) و احقیت ایشان براى خلافت است.
منبع: یکصد و یک سوال و جواب پیرامون حقوق مالکیت فکری از نگاه فقهی، محمد اسحاق فیاض، مترجم: سرور دانش، ناشر: دبیرخانه کنگره تجلیل از مقام علمی آیت الله العظمی فیاض، 1392 ش.
