احکام قضایی | مسائل متفرقه: سوال هشت
پرسش :
درباره ماهیت حساب‌هاى بانکى از نظر اسلام، بفرمایید: الف - آیا در بانک‌ها اعتبار و ارزش قراردادى پول به نام اشخاص ثبت و جابجا مى‌شود یا به عین اسکناس اجازه در تصرف داده مى‌شود؟ ب - آیا حکم شکل‌هاى مختلف حساب‌هاى بانکى (جارى، سپرده، ثابت، مشارکت‌هاى بانکى و...) یکسان است؟ ج- حکم سودهاى على‌الحساب که در مشارکت‌هاى بانکى به سپرده‌گذار پرداخت مى‌شود چیست؟ د - حکم جوایز و هدایایى که بانک به سپرده‌گذار پرداخت مى‌کند چیست؟
پاسخ :
ماهیت حساب‌هاى بانکى و غیربانکى فقط اعتبار و ارزش است و اگر هم عین اسکناس را به نام خود در بانک بگذارد، به خودى خود تبدیل به ارزش نمى‌شود، روى این اصل یک میلیون تومان سپرده سال گذشته شما، امسال به ارزش این مبلغ است که مثلاً دویست هزار تومان اضافه مى‌شود و در تمامى قرض‌ها و دیون نیز چنان است و حساب‌هاى گوناگون بانکى بر مبناى ارزش است لاغیر و در صورتى که مشکلى از نظر محاسبه پیش آید، مورد مصالحه است. حکم سودهاى مضاربه‌اى على‌الحساب، در صورت حساب عادلانه و خالى از ربا، حلیت وجوب آنهاست، مثلاً یک میلیون تومان سپرده که بانک با آن درآمد حلالى دارد، چون در زمان‌هاى گوناگون کم و زیاد مى‌شود، سود على‌الحساب ماهیانه گرفته مى‌شود و یا با مصالحه‌اى عاقلانه و عادلانه مبلغى به عنوان میانگین درآمد منظور گردد.
منبع: احکام قضایی بر مبنای قرآنی، محمد صادقی تهرانی، ناشر: شکرانه، قم، 1392 ش.
ماهیت حساب‌هاى بانکى و غیربانکى فقط اعتبار و ارزش است و اگر هم عین اسکناس را به نام خود در بانک بگذارد، به خودى خود تبدیل به ارزش نمى‌شود، روى این اصل یک میلیون تومان سپرده سال گذشته شما، امسال به ارزش این مبلغ است که مثلاً دویست هزار تومان اضافه مى‌شود و در تمامى قرض‌ها و دیون نیز چنان است و حساب‌هاى گوناگون بانکى بر مبناى ارزش است لاغیر و در صورتى که مشکلى از نظر محاسبه پیش آید، مورد مصالحه است. حکم سودهاى مضاربه‌اى على‌الحساب، در صورت حساب عادلانه و خالى از ربا، حلیت وجوب آنهاست، مثلاً یک میلیون تومان سپرده که بانک با آن درآمد حلالى دارد، چون در زمان‌هاى گوناگون کم و زیاد مى‌شود، سود على‌الحساب ماهیانه گرفته مى‌شود و یا با مصالحه‌اى عاقلانه و عادلانه مبلغى به عنوان میانگین درآمد منظور گردد.
منبع: احکام قضایی بر مبنای قرآنی، محمد صادقی تهرانی، ناشر: شکرانه، قم، 1392 ش.
