سیمای سوره طه
پرسش :
ویژگی ها، اهداف و محتوای سوره طه چیست؟
پاسخ :
نام ها: نام های این سوره عبارتند از: «طه»، «حکیم» و «کَلیم».
سبب نامگذاری این سوره به «طه» اولین آیه آن است که واژه «طه» در آن وجود دارد. و خطاب آن به پیامبر صلی الله علیه و آله است.
شمارگان: دارای 135 آیه و 1341 کلمه و 5242 حرف است.
نزول: این سوره که در مکه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل شده است،(1) چهل و چهارمین سوره ای است که بر پیامبر صلی الله علیه و آله فرود آمده، یعنی بعد از سوره مریم و قبل از سوره واقعه نازل شده است. و برخی حدس می زنند که بین سال هفتم بعثت تا یازدهم بعثت (قبل از هجرت) نازل شده است.(2) اما در ترتیب فعلی قرآن، بیستمین سوره بشمار می رود.
فضایل: در مورد فضیلت این سوره از پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله حکایت شده که: «هر کس سوره طه را بخواند، در روز رستاخیز ثواب مهاجران و انصار نصیبش می شود.»(3)
این نکته روشن شد که این پاداش ها مخصوص کسانی است که در آیات این سوره تفکر کرده و بدان عمل نموده و شرایط لازم را در خود بوجود آورند.
ویژگی: سوره طه یکی از سوره هایی است که به صورت مفصّل به داستان برخورد موسی علیه السلام با فرعونیان پرداخته است و آن را در حدود 90 آیه بیان کرده است.
اهداف: هدف های اساسی این سوره عبارت است از:
1. توجه به خدا.
2. توجه به معاد.
3. تسهیل کار نبوت بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و بیان وظایف آن حضرت.
مطالب: در این سوره مطالب عمده زیر بچشم می خورد:
2. بیان برخی ویژگی های رستاخیز. (آیات 101-111)
2. اشاره ای به داستان سامری و گوساله پرستی بنی اسرائیل. (آیات 87-97)
3. سرگذشت آدم و حوا علیهما السلام در بهشت و وسوسه های ابلیس و هبوط آنان به زمین. (آیات 115-123)
2. طرح مسأله شفاعت. (آیه 109)
3. بیان این حقیقت که هر کس از یاد خدا غافل شود زندگی سختی خواهد داشت. (آیه 124)
پی‌نوشت‌ها:
(1) برخی، آیه 130 و 131 آنرا مدنی می دانند (درآمد - شحاته، ص 354).
(2) همان منبع.
(3) مجمع البیان، ذیل سوره طه.
منبع: سیمای سوره های قرآن (برگرفته از تفسیر قرآن مهر)، محمدعلی رضایی اصفهانی، انتشارات پژوهش های تفسیر و علوم قرآن، قم، 1389 ش.
نام ها: نام های این سوره عبارتند از: «طه»، «حکیم» و «کَلیم».
سبب نامگذاری این سوره به «طه» اولین آیه آن است که واژه «طه» در آن وجود دارد. و خطاب آن به پیامبر صلی الله علیه و آله است.
شمارگان: دارای 135 آیه و 1341 کلمه و 5242 حرف است.
نزول: این سوره که در مکه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل شده است،(1) چهل و چهارمین سوره ای است که بر پیامبر صلی الله علیه و آله فرود آمده، یعنی بعد از سوره مریم و قبل از سوره واقعه نازل شده است. و برخی حدس می زنند که بین سال هفتم بعثت تا یازدهم بعثت (قبل از هجرت) نازل شده است.(2) اما در ترتیب فعلی قرآن، بیستمین سوره بشمار می رود.
فضایل: در مورد فضیلت این سوره از پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله حکایت شده که: «هر کس سوره طه را بخواند، در روز رستاخیز ثواب مهاجران و انصار نصیبش می شود.»(3)
این نکته روشن شد که این پاداش ها مخصوص کسانی است که در آیات این سوره تفکر کرده و بدان عمل نموده و شرایط لازم را در خود بوجود آورند.
ویژگی: سوره طه یکی از سوره هایی است که به صورت مفصّل به داستان برخورد موسی علیه السلام با فرعونیان پرداخته است و آن را در حدود 90 آیه بیان کرده است.
اهداف: هدف های اساسی این سوره عبارت است از:
1. توجه به خدا.
2. توجه به معاد.
3. تسهیل کار نبوت بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و بیان وظایف آن حضرت.
مطالب: در این سوره مطالب عمده زیر بچشم می خورد:
الف) عقاید:
1. بیان برخی صفات جمال و جلال پروردگار. (آیه 7 و 114 و...)2. بیان برخی ویژگی های رستاخیز. (آیات 101-111)
ب) احکام:
به پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله دستور می دهد که خانواده ات را به نماز امر کن. (آیه 132)ج) داستان ها:
1. داستان موسی علیه السلام و مبارزه او با فرعون و جادوگران و نجات پیروان موسی علیه السلام و غرق شدن فرعون و یارانش. (آیات 9-96)2. اشاره ای به داستان سامری و گوساله پرستی بنی اسرائیل. (آیات 87-97)
3. سرگذشت آدم و حوا علیهما السلام در بهشت و وسوسه های ابلیس و هبوط آنان به زمین. (آیات 115-123)
د) مطالب فرعی:
1. بیان عظمت قرآن کریم. (آیات 3 و 113)2. طرح مسأله شفاعت. (آیه 109)
3. بیان این حقیقت که هر کس از یاد خدا غافل شود زندگی سختی خواهد داشت. (آیه 124)
پی‌نوشت‌ها:
(1) برخی، آیه 130 و 131 آنرا مدنی می دانند (درآمد - شحاته، ص 354).
(2) همان منبع.
(3) مجمع البیان، ذیل سوره طه.
منبع: سیمای سوره های قرآن (برگرفته از تفسیر قرآن مهر)، محمدعلی رضایی اصفهانی، انتشارات پژوهش های تفسیر و علوم قرآن، قم، 1389 ش.
