اثبات طول عمر امام مهدی علیه السلام
پرسش :
چطور ممکن است امام مهدی (علیه السلام) دارای عمری چنین طولانی باشد؟ آیا عمر طولانی امام زمان (علیه السلام) از نظر عقل امکان‌پذیر است؟
پاسخ :
دیدگاه علوم تجربی:
عمر طولانی از نظر عقل و دانش بشری، امری غیرممکن نیست و دانشمندان، با مطالعه اجزای بدن، به این حقیقت رسیده‌اند که ممکن است انسان، سال‌های بسیار طولانی زنده بماند و حتی گرفتار پیری و فرسودگی هم نشود.
برنارد شاو می‌گوید:
«از اصول علمی مورد پذیرش همه دانشمندان بیولوژیست، این است که برای عمر بشر، نمی‌توان حدی تعیین کرد و حتی دیرزیستی نیز مسأله مرزناپذیری است. (1)»
پروفسور اتینگر می‌نویسد:
«به نظر من با پیشرفت تکنیک‌ها و کاری که ما شروع کرده‌ایم، بشر قرن بیست و یکم خواهد توانست هزاران سال عمر کند. (2)»
بیان کتب و ادیان آسمانی:
عمر طولانی در گذشته تاریخ انسان‌ها بارها تجربه شده‌است و در کتاب‌های آسمانی و تاریخی انسان‌های زیادی با نام و نشان و شرح حال یاد شده‌اند که مدت عمر آنها بسیار درازتر از عمر بشر امروز بوده است؛ برای نمونه چند مورد را بیان می‌کنیم:
1. در قرآن، آیه‌ای هست که نه تنها از عمر طولانی، بلکه از امکان عمر جاویدان خبر می‌دهد و آن آیه درباره‌ی حضرت یونس (علیه السلام) است که می‌فرماید:
«اگر او [یونس (علیه السلام)] در شکم ماهی تسبیح نمی‌گفت، تا روز رستاخیز در شکم ماهی می‌ماند. (3)»
با توجه به این آیه شریف، عمر بسیار طولانی (از عصر یونس (علیه السلام) تا روز رستاخیز) که در اصطلاح زیست‌شناسان، عمر جاویدان نامیده می‌شود، برای انسان و ماهی از نظر قرآن کریم امکان‌پذیر است.
2. قرآن کریم درباره‌ی حضرت نوح (علیه السلام) می‌فرماید:
«به راستی ما نوح را به سوی قومش فرستادیم پس 950 سال میان آنها درنگ کرد. (4)»
آنچه در این آیه شریف آمده است، مدت پیامبری آن حضرت است و بر اساس برخی روایات، عمر آن بزرگوار 2450 سال طول کشیده است. (5)
3. قرآن درباره‌ی حضرت عیسی (علیه السلام) می‌فرماید:
«... و هرگز او را نکشتند و به دار نیاویختند؛ بلکه امر به آنها مشتبه شد ... به یقین او را نکشتند؛ بلکه خداوند او را به سوی خود بالا برد که خداوند، توانا و فرزانه است. (6)»
همه مسلمانان به استناد قرآن و احادیث فراوان معتقدند عیسی (علیه السلام) زنده و در آسمان‌ها است و هنگام ظهور حضرت مهدی (علیه السلام) فرود آمده، او را یاری خواهد کرد.
علاوه بر قرآن، در تورات و انجیل نیز سخن از دراز عمران مطرح گردیده است. در تورات آمده است:
«... تمامِ ایامِ «آدم» که زیست، 930 سال بود که مُرد ... جمله ایام «انوش» 905 سال بود که مُرد ... و تمام ایام «قینان» 910 سال بود که مُرد ... پس جمله ایام «متوشالح» 969 سال بود که مُرد ... . (7)
در انجیل نیز عباراتی موجود است که نشانگر آن است که عیسی (علیه السلام) پس از به دارکشیده‌شدن، زنده گردیده و به آسمان رفته است و در روزگاری فرود خواهد آمد (8). مسلّم است که عمر آن بزرگوار از دو هزار سال بیشتر است.
قدرت الهی:
گذشته از این‌که طول عمر، از نظر علمی و عقلی پذیرفتنی است و در گذشته تاریخ، موارد بسیار دارد، در مقیاس قدرت بی‌نهایت خداوند نیز قابل اثبات است. به اعتقاد همه پیروان ادیان آسمانی، تمام ذرات عالم در اختیار خداوند است و تأثیر همه سبب‌ها و علّت‌ها به اراده او بستگی دارد. اگر او نخواهد، سبب‌ها از تأثیر بازمی‌ماند و نیز بدون سبب و علّت طبیعی، ایجاد می‌کند و می‌آفریند.
او خدایی است که از دل کوه، شتری بیرون می‌آورد و آتش سوزنده را بر ابراهیم (علیه السلام) سرد و سلامت می‌سازد (9) و دریا را برای موسی و پیروانش خشک می‌کند و آنها را از میان دو دیوار آبی عبور می‌دهد. (10) آیا از این که به عصاره انبیا و اولیا و آخرین ذخیره الهی و نهایت آمال و آرزوی همه نیکان و تحقق‌بخش وعده بزرگ قرآن را عمری طولانی بدهد، ناتوان خواهد بود؟!
الف. امور عادی:
اموری که طبق روند طبیعی شناخته شده تحقق می‌یابند.
ب. امور محال:
اموری که امکان پیدایش آنها نیست؛ زیرا شرایط تحقق پدیده در آنها موجود نمی‌باشد. باید توجه داشت که امور محال نیز به دو دسته تقسیم می‌شوند:
1. محال عقلی:
امری که از نظر عقل، به هیچ عنوان موجود نمی‌شود؛ زیرا به تناقض می‌انجامد.
2. محال عادی:
امری که تحقق آن، در حالت عادی محال است؛ ولی عقل پیدایش آن را نفی نمی‌کند؛ مانند معجزاتی که از انبیای گرامی صادر می‌شد. این‌گونه امور، چون دارای شرایط و زمینه‌های شناخته‌شده نیستند به صورت عادی محال است موجود شوند؛ ولی با وجود علل و شرایط خاص، عقل پیدایش آنها را ممکن می‌داند (البته این دیدگاه، تبیین دیگری از قدرت خدا است). (11)
بنابراین جریان طول عمر امام دوازدهم (علیه السلام)، نیز از جمله امور محال عادی و به عبارت دیگر خرق عادت است و علم نمی‌تواند خرق عادت را نفی کند. در این زمینه مرحوم علامه طباطبایی (رحمه الله) می‌فرماید:
«کسی که به اخباری که در خصوص امام غایب از پیغمبراکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) و سایر ائمه اهل بیت (علیهم السلام) وارد شده مراجعه نماید، خواهد دید نوع زندگی امام غایب را به طریق خرق عادت معرفی می‌کنند.
البته خرق عادت غیر از محال است و از راه علم هرگز نمی‌توان خرق عادت را نفی کرد؛ زیرا هرگز نمی‌توان اثبات کرد که اسباب و عواملی که در جهان کار می‌کنند تنها همانها هستند که ما آنها را دیده‌ایم و می‌شناسیم و دیگر اسبابی که ما از آنها خبر نداریم، یا آثار و و اعمال آنها را ندیده‌ایم، یا نفهمیده‌ایم، وجود ندارد.
از این روی ممکن است در فردی یا افرادی از بشر اسباب و عواملی به وجود آید که عمری بسیار طولانی هزار یا چندین هزار ساله برای ایشان تأمین نماید و از اینجاست که جهان پزشکی تاکنون از پیدا کردن راهی برای عمرهای بسیار طولانی، نومید و مأیوس نشده است. (12)».
پی‌نوشت‌ها:
1. راز طول عمر امام زمان (علیه السلام)، ص 13.
2. مجله دانشمند، سال 6، ش 6، ص 147.
3. صافات (37): 144.
4. عنکبوت (29): 14.
5. کمال الدین، ج 2، باب 46، ح 3.
6. نساء (4): 157 و 158.
7. زنده روزگاران، ص 132 به نقل از تورات- ترجمه فاضل‌خانی- سِفر پیدایش، باب پنجم، آیات 32-5.
8. همان، ص 134 به نقل از عهد جدید، کتاب اعمال رسولان، باب اول، آیات 12-1.
9. انبیا (21): 69.
10. شعرا (26): 63.
1. ر. ک: نگین آفرینش، صص 98-94، جمعی از نویسندگان، مرکز تخصصی مهدویت.
2. شیعه در اسلام؛ علامه طباطبایی، بخش سوم، ص 235.
منبع: آفتاب مهر (دفتر اول)، جمعی از محققین مرکز تخصصی مهدویت، ناشر: انتشارات بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود علیه السلام، چاپ چهاردهم، تابستان 1393.
چگونگی طول عمر امام زمان علیه السلام
این امر از چند جهت قابل بررسی است:دیدگاه علوم تجربی:
عمر طولانی از نظر عقل و دانش بشری، امری غیرممکن نیست و دانشمندان، با مطالعه اجزای بدن، به این حقیقت رسیده‌اند که ممکن است انسان، سال‌های بسیار طولانی زنده بماند و حتی گرفتار پیری و فرسودگی هم نشود.
برنارد شاو می‌گوید:
«از اصول علمی مورد پذیرش همه دانشمندان بیولوژیست، این است که برای عمر بشر، نمی‌توان حدی تعیین کرد و حتی دیرزیستی نیز مسأله مرزناپذیری است. (1)»
پروفسور اتینگر می‌نویسد:
«به نظر من با پیشرفت تکنیک‌ها و کاری که ما شروع کرده‌ایم، بشر قرن بیست و یکم خواهد توانست هزاران سال عمر کند. (2)»
بیان کتب و ادیان آسمانی:
عمر طولانی در گذشته تاریخ انسان‌ها بارها تجربه شده‌است و در کتاب‌های آسمانی و تاریخی انسان‌های زیادی با نام و نشان و شرح حال یاد شده‌اند که مدت عمر آنها بسیار درازتر از عمر بشر امروز بوده است؛ برای نمونه چند مورد را بیان می‌کنیم:
1. در قرآن، آیه‌ای هست که نه تنها از عمر طولانی، بلکه از امکان عمر جاویدان خبر می‌دهد و آن آیه درباره‌ی حضرت یونس (علیه السلام) است که می‌فرماید:
«اگر او [یونس (علیه السلام)] در شکم ماهی تسبیح نمی‌گفت، تا روز رستاخیز در شکم ماهی می‌ماند. (3)»
با توجه به این آیه شریف، عمر بسیار طولانی (از عصر یونس (علیه السلام) تا روز رستاخیز) که در اصطلاح زیست‌شناسان، عمر جاویدان نامیده می‌شود، برای انسان و ماهی از نظر قرآن کریم امکان‌پذیر است.
2. قرآن کریم درباره‌ی حضرت نوح (علیه السلام) می‌فرماید:
«به راستی ما نوح را به سوی قومش فرستادیم پس 950 سال میان آنها درنگ کرد. (4)»
آنچه در این آیه شریف آمده است، مدت پیامبری آن حضرت است و بر اساس برخی روایات، عمر آن بزرگوار 2450 سال طول کشیده است. (5)
3. قرآن درباره‌ی حضرت عیسی (علیه السلام) می‌فرماید:
«... و هرگز او را نکشتند و به دار نیاویختند؛ بلکه امر به آنها مشتبه شد ... به یقین او را نکشتند؛ بلکه خداوند او را به سوی خود بالا برد که خداوند، توانا و فرزانه است. (6)»
همه مسلمانان به استناد قرآن و احادیث فراوان معتقدند عیسی (علیه السلام) زنده و در آسمان‌ها است و هنگام ظهور حضرت مهدی (علیه السلام) فرود آمده، او را یاری خواهد کرد.
علاوه بر قرآن، در تورات و انجیل نیز سخن از دراز عمران مطرح گردیده است. در تورات آمده است:
«... تمامِ ایامِ «آدم» که زیست، 930 سال بود که مُرد ... جمله ایام «انوش» 905 سال بود که مُرد ... و تمام ایام «قینان» 910 سال بود که مُرد ... پس جمله ایام «متوشالح» 969 سال بود که مُرد ... . (7)
در انجیل نیز عباراتی موجود است که نشانگر آن است که عیسی (علیه السلام) پس از به دارکشیده‌شدن، زنده گردیده و به آسمان رفته است و در روزگاری فرود خواهد آمد (8). مسلّم است که عمر آن بزرگوار از دو هزار سال بیشتر است.
قدرت الهی:
گذشته از این‌که طول عمر، از نظر علمی و عقلی پذیرفتنی است و در گذشته تاریخ، موارد بسیار دارد، در مقیاس قدرت بی‌نهایت خداوند نیز قابل اثبات است. به اعتقاد همه پیروان ادیان آسمانی، تمام ذرات عالم در اختیار خداوند است و تأثیر همه سبب‌ها و علّت‌ها به اراده او بستگی دارد. اگر او نخواهد، سبب‌ها از تأثیر بازمی‌ماند و نیز بدون سبب و علّت طبیعی، ایجاد می‌کند و می‌آفریند.
او خدایی است که از دل کوه، شتری بیرون می‌آورد و آتش سوزنده را بر ابراهیم (علیه السلام) سرد و سلامت می‌سازد (9) و دریا را برای موسی و پیروانش خشک می‌کند و آنها را از میان دو دیوار آبی عبور می‌دهد. (10) آیا از این که به عصاره انبیا و اولیا و آخرین ذخیره الهی و نهایت آمال و آرزوی همه نیکان و تحقق‌بخش وعده بزرگ قرآن را عمری طولانی بدهد، ناتوان خواهد بود؟!
امکان پذیر بودن عقلایی طول عمر امام زمان علیه السلام
همه امور، از دیدگاه عقل به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:الف. امور عادی:
اموری که طبق روند طبیعی شناخته شده تحقق می‌یابند.
ب. امور محال:
اموری که امکان پیدایش آنها نیست؛ زیرا شرایط تحقق پدیده در آنها موجود نمی‌باشد. باید توجه داشت که امور محال نیز به دو دسته تقسیم می‌شوند:
1. محال عقلی:
امری که از نظر عقل، به هیچ عنوان موجود نمی‌شود؛ زیرا به تناقض می‌انجامد.
2. محال عادی:
امری که تحقق آن، در حالت عادی محال است؛ ولی عقل پیدایش آن را نفی نمی‌کند؛ مانند معجزاتی که از انبیای گرامی صادر می‌شد. این‌گونه امور، چون دارای شرایط و زمینه‌های شناخته‌شده نیستند به صورت عادی محال است موجود شوند؛ ولی با وجود علل و شرایط خاص، عقل پیدایش آنها را ممکن می‌داند (البته این دیدگاه، تبیین دیگری از قدرت خدا است). (11)
بنابراین جریان طول عمر امام دوازدهم (علیه السلام)، نیز از جمله امور محال عادی و به عبارت دیگر خرق عادت است و علم نمی‌تواند خرق عادت را نفی کند. در این زمینه مرحوم علامه طباطبایی (رحمه الله) می‌فرماید:
«کسی که به اخباری که در خصوص امام غایب از پیغمبراکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) و سایر ائمه اهل بیت (علیهم السلام) وارد شده مراجعه نماید، خواهد دید نوع زندگی امام غایب را به طریق خرق عادت معرفی می‌کنند.
البته خرق عادت غیر از محال است و از راه علم هرگز نمی‌توان خرق عادت را نفی کرد؛ زیرا هرگز نمی‌توان اثبات کرد که اسباب و عواملی که در جهان کار می‌کنند تنها همانها هستند که ما آنها را دیده‌ایم و می‌شناسیم و دیگر اسبابی که ما از آنها خبر نداریم، یا آثار و و اعمال آنها را ندیده‌ایم، یا نفهمیده‌ایم، وجود ندارد.
از این روی ممکن است در فردی یا افرادی از بشر اسباب و عواملی به وجود آید که عمری بسیار طولانی هزار یا چندین هزار ساله برای ایشان تأمین نماید و از اینجاست که جهان پزشکی تاکنون از پیدا کردن راهی برای عمرهای بسیار طولانی، نومید و مأیوس نشده است. (12)».
پی‌نوشت‌ها:
1. راز طول عمر امام زمان (علیه السلام)، ص 13.
2. مجله دانشمند، سال 6، ش 6، ص 147.
3. صافات (37): 144.
4. عنکبوت (29): 14.
5. کمال الدین، ج 2، باب 46، ح 3.
6. نساء (4): 157 و 158.
7. زنده روزگاران، ص 132 به نقل از تورات- ترجمه فاضل‌خانی- سِفر پیدایش، باب پنجم، آیات 32-5.
8. همان، ص 134 به نقل از عهد جدید، کتاب اعمال رسولان، باب اول، آیات 12-1.
9. انبیا (21): 69.
10. شعرا (26): 63.
1. ر. ک: نگین آفرینش، صص 98-94، جمعی از نویسندگان، مرکز تخصصی مهدویت.
2. شیعه در اسلام؛ علامه طباطبایی، بخش سوم، ص 235.
منبع: آفتاب مهر (دفتر اول)، جمعی از محققین مرکز تخصصی مهدویت، ناشر: انتشارات بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود علیه السلام، چاپ چهاردهم، تابستان 1393.
