پرسش :

خداوند در سوره مائده آیه 15 فرموده (کتابی آشکار) نازل کردیم ، آیا کتاب غیر آشکار هم داریم ؟ منظور از کلمه آشکار چیست؟چرا بعد از انزال کتاب فرمود کتاب نازل کردیم ؟ آیا توضیح واضحات نیست؟

پاسخ :
قرآن مجید در آیه 15سوره مبارکه مائده می فرماید: " اى اهل كتاب! پيامبر ما، كه بسيارى از حقايق كتاب آسمانى را كه شما كتمان مى‏كرديد روشن مى‏سازد، به سوى شما آمد و از بسيارى از آن، (كه فعلًا افشاى آن مصلحت نيست،) صرف نظر مى‏نمايد. (آرى،) از طرف خدا، نور و كتاب آشكارى به سوى شما آمد."[1]
مفسرین در بیان معنای این آیه گفته اند: "این جمله از آیه شریفه، اشاره به اهمیت و عظمت قرآن مجید و اثرات عمیق آن در هدایت و تربیت بشر دارد."[2] چون که کلمه «کتاب » در این آیه شریفه به صورت نکره آمده که نشانه بزرگی و عظمت است. [3]
مرحوم علامه طباطبایی در این باره آورده اند: "جمله (و کتاب مبین ) عطف است به کلمه (نور) تا تفسیر آن باشد و مراد از نور همین قرآن کریم است و به اصطلاح عطف تفسیری است، یعنی: « از ناحیه خدا برایتان نوری آمده که همان کتاب مبین است »."[4]
در این آیه، قید مبین برای توضیح امتیازات قرآن نسبت به دیگر کتاب ها (کتاب های آسمانی و غیر آسمانی ) است؛ زیرا هدایت ها و دستورات هیچ کتابی همانند قرآن، آشکار نیست.
این که قرآن در آیات متعددی بارها می فرماید: ما قرآن را نازل کردیم، برای این است که نعمت هدایت را به مردم یاد آوری کند تا از حقایق، هدایت ها و دستورات آن غافل نشوند وحتما این فرمایش باید بعد از نزول قرآن باشد چرا که اگر قبل از نزول آن بگوید ما قرآن را نازل کردیم که دروغ است . علاوه بر این بسیاری از کافران و مشرکان به دروغ شایع کرده بودند که قرآن ساخته و پرداخته افکار پیامبر است، قرآن مجید با تکرار و تأکید بر این که ما قرآن را فرستادیم در حقیقت خط بطلانی بر عقاید و افکار شیطانی آنها کشیده است تا حقیقت بر کسانی که دنبال آن هستند مخفی نماند.
پس در آیه شریفه ، منظور از نزول قرآن ، فروفرستادن بر پیامبر است تا او به مردم ابلاغ کند و توضیح واضحات نیست.
پی نوشتها:
[1]. مائده،15، يَأَهْلَ الْكِتَابِ قَدْ جَاءَكُمْ رَسُولُنَا يُبَينِ‏ُّ لَكُمْ كَثِيرًا مِّمَّا كُنتُمْ تخُْفُونَ مِنَ الْكِتَابِ وَ يَعْفُواْ عَن كَثِيرٍ قَدْ جَاءَكُم مِّنَ اللَّهِ نُورٌ وَ كِتَابٌ مُّبِينٌ.
[2] . مکارم شیرازي ، ناصر ، تفسیر نمونه ، ج 4 ، ص 321 ، دارالکتب الاسلامیه ، چاپ هشتم ، تهران ، 1363 .
[3] . قرائتي ، محسن، تفسیر نور ، سوره مائده آیه 15 ، مرکز فرهنگي درسهایي از قرآن ، 1386 .
[4] . طباطبایي ، سید محمد حسین ، المیزان ، ترجمه مرحوم موسوی همداني ، ج 5 ، ص 398 .
منبع: http://farsi.islamquest.net