پرسش :
چه راههايي براي افزايش تمرکزدانشآموزان وجود دارد؟
پاسخ :
1 وقتي دانشآموز تمرکز ميکند، پاداشهاي مادي وملموس به او بدهيد (مثلا يک نمره در کلاس درس، اول صف بودن، توزيع مواد درسي، پنج دقيقه وقت آزاد وغيره). حتي پاداشهاي غيرمادي و ناملموس هم مناسباند؛ مثلا تحسين، دست دادن، لبخند زدن و اينجور چيزها.
2 قواعد و قوانيني براي کلاس درس تعيين کنيد (مثلا کار کردن در سکوت، اتمام تکاليف) و آنها را تصريح و تکرار کنيد و دانشآموز را هنگام پيروي از قوانين تشويق کنيد.
3 دانشآموز را به تمرکز روي يک تکليف تا هر زماني که ميتواند، تشويق کنيد. به تدريج، طول زمان لازم براي تشويق شدن را افزايش دهيد.
4 با دانشآموزان قراردادي بنويسيد و در آن تصريح کنيد که چه رفتاري از او انتظار ميرود (مثلا تمرکز روي يک تکليف) و اينکه کدام تشويق، زماني که شرايط قرارداد انجام شد، در دسترس او قرار خواهد گرفت.
5 کيفيت و وضوح توضيحات و دستورالعملهاي داده شده به دانشآموزان را بررسي کنيد.
6 به دانشآموز ياد دهيد که از تمرکز بنيادين و مهارتهاي مطالعه استفاده کند (مثلا خواندن براي درک ايده اصلي، يادداشت برداشتن، تمرکز بر نکات مهم، تعيين رئوس مطالب، خلاصه کردن، مطالعه در يک محيط مناسب و غيره).
7 موضوع درس را براي دانشآموز، هدفمند و معنادار کنيد.
8 محيط را به گونهاي سازماندهي کنيد که محرکهاي پريشانکننده حواس کاهش يابد.
9 انجام کاري ناخوشايند را با کاري خوشايندتر دنبال کنيد. اجراي دومي را منوط به اتمام اولي کنيد.
10 يکي از همسالان را به عنوان مربي تعيين کنيد تا با دانشآموز کار کند و نمونهاي براي عادات کاري مناسب باشد.
11 تکاليف طولاني را به تکاليف کوتاهتر تقسيم کنيد و به او ياد بدهيد که چگونه تکليفهايش را مرور کند.
12 دستورالعملها را مرحلهبندي کرده به شيوههاي مختلف (شفاهي يا کتبي) به او ارايه دهيد.
13 مطمئن شويد که دانشآموز ميداند که دستورالعملها فقط يک بار داده ميشوند.
14 دستهبنديهاي مختلف را امتحان کنيد تا موقعيتي را که دانشآموز در آن راحتتر ميتواند تمرکز کند، تعيين کنيد.
15 دانشآموز را از همکلاسيهايي که ممکن است رفتارهاي نامناسب را ترغيب يا تحريک کنند، جدا سازيد و محرکهاي حواسپرتي را در اطراف و روي ميز دانشآموز کاهش دهيد.
16 دانشآموز را براي شروع، ادامه و تمام تکاليفش تشويق کنيد.
17 به دانشآموز تکاليف کوتاهتري بدهيد و به تدريج، اگر در انجام آنها موفق عمل کرد، تعداد را افزايش دهيد.
18 از وسايل جذاب براي برقراري ارتباط با دانشآموز استفاده کنيد (ابزار شنيداري، ديداري و غيره).
19 به دانشآموز ياد دهيد که به مهارتهاي يادداشتبرداري توجه کند. در برخي از موارد که مشکل دانشآموز خيلي شديد است، ميتوانيد جاهاي مهم را خودتان به او نشان بدهيد يا برايش خط بکشيد.
20 هنگامي که با دانشآموز حرف ميزنيد، با او ارتباط فيزيکي داشته باشيد.
21 از دانشآموز بخواهيد در بازيهايي شرکت کند که مستلزم مدت زمانهاي متفاوت در تمرکز هستند (مثل منچ و شطرنج).
22 مطمئن شويد تکاليف درسي دانشآموز در سطح توانايي او بوده و دانشآموز هنگام خواندن ميداند دنبال چيست.
23 به منظور نظارت بر تمرکز دانشآموز، ترتيبي بدهيد که مدام جلوي چشمتان باشد و تماس چشمي خود را با او به طور مستمر حفظ کنيد.
24 هنگامي که دانشآموز در حال انجام تکليف نيست، به او توجه نشان دهيد. اين دانشآموزان به جنب و جوش بيشتري نياز دارند. گاهي به آنها اجازه بدهيد به حياط بروند و برگردند.
25 مرتب به آنها نگوييد: «توجه کن!، حواست کجاست!، اگر حواست را بيشتر جمع کني ميتواني...!» اين عبارتها بايد بسيار کم مورد استفاده قرار بگيرد چرا که موجب اضطراب دانشآموز ميشود.
26 اين اختلال را به هوش کودک نسبت ندهيد و وي را سرزنش نکنيد.
27 اين دانشآموزان به طور کلي در درک و احساس زمان مشکل دارند. به همين دليل در تنظيم رفتارهاي خود و سازماندهي آنها دچار مشکل ميشوند و نميتوانند صبور و شکيبا باشند. اگر چنين دانشآموزي در کلاس داريد، بيشتر صبور باشيد.
و درنهايت بايد بدانيد برخورد مناسب با اين کودکان نياز به زمان، پشتکار، مداومت، همکاري و هماهنگي زيادي دارد و به همين دليل مربيان و والدين بايد همواره روحيه با نشاط، شاداب، طنزپرداز و شوخطبعي را در خود حفظ کنند.
منبع: www.salamat.com
1 وقتي دانشآموز تمرکز ميکند، پاداشهاي مادي وملموس به او بدهيد (مثلا يک نمره در کلاس درس، اول صف بودن، توزيع مواد درسي، پنج دقيقه وقت آزاد وغيره). حتي پاداشهاي غيرمادي و ناملموس هم مناسباند؛ مثلا تحسين، دست دادن، لبخند زدن و اينجور چيزها.
2 قواعد و قوانيني براي کلاس درس تعيين کنيد (مثلا کار کردن در سکوت، اتمام تکاليف) و آنها را تصريح و تکرار کنيد و دانشآموز را هنگام پيروي از قوانين تشويق کنيد.
3 دانشآموز را به تمرکز روي يک تکليف تا هر زماني که ميتواند، تشويق کنيد. به تدريج، طول زمان لازم براي تشويق شدن را افزايش دهيد.
4 با دانشآموزان قراردادي بنويسيد و در آن تصريح کنيد که چه رفتاري از او انتظار ميرود (مثلا تمرکز روي يک تکليف) و اينکه کدام تشويق، زماني که شرايط قرارداد انجام شد، در دسترس او قرار خواهد گرفت.
5 کيفيت و وضوح توضيحات و دستورالعملهاي داده شده به دانشآموزان را بررسي کنيد.
6 به دانشآموز ياد دهيد که از تمرکز بنيادين و مهارتهاي مطالعه استفاده کند (مثلا خواندن براي درک ايده اصلي، يادداشت برداشتن، تمرکز بر نکات مهم، تعيين رئوس مطالب، خلاصه کردن، مطالعه در يک محيط مناسب و غيره).
7 موضوع درس را براي دانشآموز، هدفمند و معنادار کنيد.
8 محيط را به گونهاي سازماندهي کنيد که محرکهاي پريشانکننده حواس کاهش يابد.
9 انجام کاري ناخوشايند را با کاري خوشايندتر دنبال کنيد. اجراي دومي را منوط به اتمام اولي کنيد.
10 يکي از همسالان را به عنوان مربي تعيين کنيد تا با دانشآموز کار کند و نمونهاي براي عادات کاري مناسب باشد.
11 تکاليف طولاني را به تکاليف کوتاهتر تقسيم کنيد و به او ياد بدهيد که چگونه تکليفهايش را مرور کند.
12 دستورالعملها را مرحلهبندي کرده به شيوههاي مختلف (شفاهي يا کتبي) به او ارايه دهيد.
13 مطمئن شويد که دانشآموز ميداند که دستورالعملها فقط يک بار داده ميشوند.
14 دستهبنديهاي مختلف را امتحان کنيد تا موقعيتي را که دانشآموز در آن راحتتر ميتواند تمرکز کند، تعيين کنيد.
15 دانشآموز را از همکلاسيهايي که ممکن است رفتارهاي نامناسب را ترغيب يا تحريک کنند، جدا سازيد و محرکهاي حواسپرتي را در اطراف و روي ميز دانشآموز کاهش دهيد.
16 دانشآموز را براي شروع، ادامه و تمام تکاليفش تشويق کنيد.
17 به دانشآموز تکاليف کوتاهتري بدهيد و به تدريج، اگر در انجام آنها موفق عمل کرد، تعداد را افزايش دهيد.
18 از وسايل جذاب براي برقراري ارتباط با دانشآموز استفاده کنيد (ابزار شنيداري، ديداري و غيره).
19 به دانشآموز ياد دهيد که به مهارتهاي يادداشتبرداري توجه کند. در برخي از موارد که مشکل دانشآموز خيلي شديد است، ميتوانيد جاهاي مهم را خودتان به او نشان بدهيد يا برايش خط بکشيد.
20 هنگامي که با دانشآموز حرف ميزنيد، با او ارتباط فيزيکي داشته باشيد.
21 از دانشآموز بخواهيد در بازيهايي شرکت کند که مستلزم مدت زمانهاي متفاوت در تمرکز هستند (مثل منچ و شطرنج).
22 مطمئن شويد تکاليف درسي دانشآموز در سطح توانايي او بوده و دانشآموز هنگام خواندن ميداند دنبال چيست.
23 به منظور نظارت بر تمرکز دانشآموز، ترتيبي بدهيد که مدام جلوي چشمتان باشد و تماس چشمي خود را با او به طور مستمر حفظ کنيد.
24 هنگامي که دانشآموز در حال انجام تکليف نيست، به او توجه نشان دهيد. اين دانشآموزان به جنب و جوش بيشتري نياز دارند. گاهي به آنها اجازه بدهيد به حياط بروند و برگردند.
25 مرتب به آنها نگوييد: «توجه کن!، حواست کجاست!، اگر حواست را بيشتر جمع کني ميتواني...!» اين عبارتها بايد بسيار کم مورد استفاده قرار بگيرد چرا که موجب اضطراب دانشآموز ميشود.
26 اين اختلال را به هوش کودک نسبت ندهيد و وي را سرزنش نکنيد.
27 اين دانشآموزان به طور کلي در درک و احساس زمان مشکل دارند. به همين دليل در تنظيم رفتارهاي خود و سازماندهي آنها دچار مشکل ميشوند و نميتوانند صبور و شکيبا باشند. اگر چنين دانشآموزي در کلاس داريد، بيشتر صبور باشيد.
و درنهايت بايد بدانيد برخورد مناسب با اين کودکان نياز به زمان، پشتکار، مداومت، همکاري و هماهنگي زيادي دارد و به همين دليل مربيان و والدين بايد همواره روحيه با نشاط، شاداب، طنزپرداز و شوخطبعي را در خود حفظ کنند.
منبع: www.salamat.com