پرسش :
مقاومت دارویی در چه میکروب هایی بیشتر شده و چه راه حلی برای آن در نظر گرفته شده است ؟
پاسخ :
پاسخ از آقای دکتر بیژن صدری زاده، متخصص بیماری های عفونی:
شایع ترین عوامل بیماری زایی که تاکنون در دنیا نسبت به آنتی بیوتیک ها مقاومت پیدا کرده اند ، مالاریا است که انگل نسبت به داروهای ضد مالاریا مقاومت پیدا کرده است .اول نسبت به کلروکین بود . بعد نسبت به داروی دیگری بود . یعنی انگل مالاریا نسبت به اسلحه ی اول مقاومت پیدا کرد . بعد نسبت به اسلحه ی دوم مقاومت پیدا کرد . بعداً نسبت به اسلحه ی سوم که یک داروی چینی بود ، انگل مالاریا در آسیای جنوب شرقی نسبت به آن مقاوم شده است . محققین به دنبال آن هستند که یک اسلحه ی جدید پیدا کنند . وگرنه مرگ و میر مالاریا در کشورهای مالاریا خیز خصوصاً در آفریقا شوخی نیست . بعد از آن میکروب سل . برای درمان میکروب سل داروهای زیادی پیدا شد و همانطور که گفتم درمان سل از چندین سال به شش ماه رسید . ولی در حال حاظر بررسی هایی که در دنیا شده نشان می دهد که سالانه تعداد 440000 نفر از افرادی که مبتلا به سل هستند به سل مقاوم به چند دارو مبتلا می شوند . که یک سوم از این 440000 نفر یعنی 150000 نفر از آنها درمان نمی شوند و از بین می روند . بیماری های آمیزشی و در رأس آنها سوزاک نسبت به پیشرفته ترین داروها مقاوم شده اند . درخصوص بیماری های فصلی ، میکروب مننژیت مقاومت پیدا کرده است . ویروس آنفولانزا مقاومت پیدا کرده است . از زمانی که HIV در دنیا بوجود آمده و همه ی دنیا را گرفته است بیش از سی سال می گذرد . تا ده یا پانزده سال پیش دارویی نبود . بعد از اینکه داروهای ضد ویروس پیدا شدند ، با استفاده از این داروها عمر افرادی که مبتلا به ویروس ایدز می شدند تقریباً می توانست به اندازه ی عمر افراد طبیعی باشد . برای اینکه این داروی ضد ویروس جلوی پیدا شدن ایدز را می گرفت . ولی اکنون مقاومت پیدا شده است . این مسئله مطرح است ولی چه کار باید کرد ؟ همه باید باهم مشارکت کنند . یعنی تصمیم گیران ، سیاست گذاران و برنامه ریزان کشورها باید برای این کار برنامه ریزی داشته باشند . بصورتی که مقاومت میکروب ها در مقابل دارو باید دائماً پایش شود . باید از آن مراقبت شود . باید ببینند که این مقاومت در مورد میکروب های مختلف در برابر داروهای مختلف در این کشور به چه صورتی است . وسعت و شدت و انواع آن چیست . بعد از اینکه این کار را انجام دادند یکی از مشکلاتی که در این مقاومت و پیدایش آن نقش دارد استفاده از آنتی بیوتیک ها در دامداری است . برای افزایش رشد دام ، ممکن است که این دام ها گاو باشد و حتی پرندگان و طیور باشد . حتی درتولید عسل برای زنبورهای عسل در کندو ها ممکن است که استفاده شود . اینها کمک می کند به پیدایش مقاومت دارو در دام و پرندگان و غیره که بعداً به انسان منتقل می شود . بنابراین مسئولیتی که سیاست گذاران و مسئولین در وضع قانون های مناسب دارند ، جامعه ی پزشکی ، افرادی که نسخه می دهند ، صنایع دارویی از این نظر که داروهای خوب ایجاد کنند و مسئولین بهداشتی کشورها از این نظر که باید آزمایشگاه های مجهز داشته باشند که بجز تشخیص عوامل بیماری زا ، مقاومت دارویی را زود کشف کنند . همه ی این کارها باید انجام شود . ضمناً موسسات و صنایع دارویی هم باید همیشه در فکر این باشند که اسلحه ی جدید ایجاد کنند . البته نه سلاح جنگی بلکه اسلحه ی دارویی برای میکروب ها . متأسفانه چون شرایط آنتی بیوتیک ها به گونه ای است که وقتی فرد نیاز دارد چهار ، پنج یا ده روز استفاده می کند و بعد خوب می شود البته اگر مقاومت نباشد . ولی در مورد برخی از داروها مانند داروهای بیماری های قلبی و عروقی و داروهایی که برای سرطان بکار برده می شود وداروهای دیابت تا زمانی که شخص زنده است باید ازآنها استفاده کند . بنابراین برای شرکتهای بزرگی که دارو تولید می کنند این قبیل داروها ، مانند داروهای فشار خون که همیشه باید شخصی که فشار خون دارد آن را بخورد ، انگیزه ی مالی بیشتری دارد و بیشتر دوست دارند که آنها را تولید کنند برای اینکه سود ببرند. ولی باید به آنها نیاز فشار وارد شود که آنتی بیوتیک ها را تولید کنند .
www.ch3.ir
پاسخ از آقای دکتر بیژن صدری زاده، متخصص بیماری های عفونی:
شایع ترین عوامل بیماری زایی که تاکنون در دنیا نسبت به آنتی بیوتیک ها مقاومت پیدا کرده اند ، مالاریا است که انگل نسبت به داروهای ضد مالاریا مقاومت پیدا کرده است .اول نسبت به کلروکین بود . بعد نسبت به داروی دیگری بود . یعنی انگل مالاریا نسبت به اسلحه ی اول مقاومت پیدا کرد . بعد نسبت به اسلحه ی دوم مقاومت پیدا کرد . بعداً نسبت به اسلحه ی سوم که یک داروی چینی بود ، انگل مالاریا در آسیای جنوب شرقی نسبت به آن مقاوم شده است . محققین به دنبال آن هستند که یک اسلحه ی جدید پیدا کنند . وگرنه مرگ و میر مالاریا در کشورهای مالاریا خیز خصوصاً در آفریقا شوخی نیست . بعد از آن میکروب سل . برای درمان میکروب سل داروهای زیادی پیدا شد و همانطور که گفتم درمان سل از چندین سال به شش ماه رسید . ولی در حال حاظر بررسی هایی که در دنیا شده نشان می دهد که سالانه تعداد 440000 نفر از افرادی که مبتلا به سل هستند به سل مقاوم به چند دارو مبتلا می شوند . که یک سوم از این 440000 نفر یعنی 150000 نفر از آنها درمان نمی شوند و از بین می روند . بیماری های آمیزشی و در رأس آنها سوزاک نسبت به پیشرفته ترین داروها مقاوم شده اند . درخصوص بیماری های فصلی ، میکروب مننژیت مقاومت پیدا کرده است . ویروس آنفولانزا مقاومت پیدا کرده است . از زمانی که HIV در دنیا بوجود آمده و همه ی دنیا را گرفته است بیش از سی سال می گذرد . تا ده یا پانزده سال پیش دارویی نبود . بعد از اینکه داروهای ضد ویروس پیدا شدند ، با استفاده از این داروها عمر افرادی که مبتلا به ویروس ایدز می شدند تقریباً می توانست به اندازه ی عمر افراد طبیعی باشد . برای اینکه این داروی ضد ویروس جلوی پیدا شدن ایدز را می گرفت . ولی اکنون مقاومت پیدا شده است . این مسئله مطرح است ولی چه کار باید کرد ؟ همه باید باهم مشارکت کنند . یعنی تصمیم گیران ، سیاست گذاران و برنامه ریزان کشورها باید برای این کار برنامه ریزی داشته باشند . بصورتی که مقاومت میکروب ها در مقابل دارو باید دائماً پایش شود . باید از آن مراقبت شود . باید ببینند که این مقاومت در مورد میکروب های مختلف در برابر داروهای مختلف در این کشور به چه صورتی است . وسعت و شدت و انواع آن چیست . بعد از اینکه این کار را انجام دادند یکی از مشکلاتی که در این مقاومت و پیدایش آن نقش دارد استفاده از آنتی بیوتیک ها در دامداری است . برای افزایش رشد دام ، ممکن است که این دام ها گاو باشد و حتی پرندگان و طیور باشد . حتی درتولید عسل برای زنبورهای عسل در کندو ها ممکن است که استفاده شود . اینها کمک می کند به پیدایش مقاومت دارو در دام و پرندگان و غیره که بعداً به انسان منتقل می شود . بنابراین مسئولیتی که سیاست گذاران و مسئولین در وضع قانون های مناسب دارند ، جامعه ی پزشکی ، افرادی که نسخه می دهند ، صنایع دارویی از این نظر که داروهای خوب ایجاد کنند و مسئولین بهداشتی کشورها از این نظر که باید آزمایشگاه های مجهز داشته باشند که بجز تشخیص عوامل بیماری زا ، مقاومت دارویی را زود کشف کنند . همه ی این کارها باید انجام شود . ضمناً موسسات و صنایع دارویی هم باید همیشه در فکر این باشند که اسلحه ی جدید ایجاد کنند . البته نه سلاح جنگی بلکه اسلحه ی دارویی برای میکروب ها . متأسفانه چون شرایط آنتی بیوتیک ها به گونه ای است که وقتی فرد نیاز دارد چهار ، پنج یا ده روز استفاده می کند و بعد خوب می شود البته اگر مقاومت نباشد . ولی در مورد برخی از داروها مانند داروهای بیماری های قلبی و عروقی و داروهایی که برای سرطان بکار برده می شود وداروهای دیابت تا زمانی که شخص زنده است باید ازآنها استفاده کند . بنابراین برای شرکتهای بزرگی که دارو تولید می کنند این قبیل داروها ، مانند داروهای فشار خون که همیشه باید شخصی که فشار خون دارد آن را بخورد ، انگیزه ی مالی بیشتری دارد و بیشتر دوست دارند که آنها را تولید کنند برای اینکه سود ببرند. ولی باید به آنها نیاز فشار وارد شود که آنتی بیوتیک ها را تولید کنند .
www.ch3.ir
