پرسش :
فلسفه حرمت استماع موسيقي چيست ؟
پاسخ :
در اين رابطه توجه به چند نكته ضروري است ; گذشته از آثار زيان باري كه موسيقي و غنا براي اعصاب و روان دارد اين تاثيرات را نيز دارد: 1- موجب فساد اخلاق مي گردد و ايمان , حيا و عفت را از دل انسان يبرون مي برد و تجربه نشان داده است كه بسياري از افراد تحت تاثير آهنگ هاي غنا راه تقوا و پرهيزكاري را رها كرده و به شهوات و فساد روي مي آورند. در تفسير ((روح المعاني )) سخني از يكي از سران بني اميه نقل مي كنند كه به آنها مي گفت : از غنا بپرهيزيد كه حيا را كم مي كند, شهوت را مي افزايد, شخصيت را درهم مي شكند. اگر مي بينيم كه در روايات اسلامي مكرر آمده كه غنا روح نفاق را در قلب پرورش مي دهد, اشاره به همين حقيقت دارد. روح نفاق همان روح آلودگي به فساد و كناره گيري از تقوي و پرهيزكاري است . امام صادق (ع ) فرمودند: ((الغنا يورث النفاق و يعقب الفقر ; غنا در دل نفاق را پرورش مي دهد و بدنبال خود بدبختي و فقر مي آورد)). 2 - غافل شدن از ياد خدا و فراموش كردن خدا نيز يكي ديگر از آثار زيان بار غنا و موسيقي است . امام صادق (ع ) در تفسير آيه شريفه ((واجتنبوا قول الزور ; از گفتار باطل و ناروا بپرهيزيد)). فرمودند: مراد از قول زوردر آيه شريفه غناست . گفتار باطل و ناروا هر چيزي است كه انسان را از خدا دور مي كند و از راه درست منحرف مي كند. امام صادق (ع ) فرمودند: ((الغنا مجلس لاينظرالله الي اهله و هو مما قال الله عزوجل : ((ومن الناس من يشتري لهوالحديث ليضل عن سبيل الله )) ; مجلس غنا و خوانندگي مجلسي است كه خدا به اهل آن نمي نگرد و آنها را مشمول لطفش قرار نمي دهد. و اين مصداق همان چيزي است كه خداوند عز وجل فرموده : بعضي از مردم هستند كه سخنان بيهوده را خريداري مي كنند تا مردم را از راه خدا گمراه سازند)). در اين روايت امام (ع ) غنا و موسيقي را يكي از مصداق هاي گفتار بيهوده اي دانسته كه انسان هارا از راه خدا گمراه مي كند. اولاا) موسيقي اقسام مختلفي دارد و هر يك تائثير خاصي بر اعصاب و روان آدمي دارد و گفت و گو پيرامون جزئيات آنها در اين مختصر نمي گنجد. براي آگاهي بيشتر در اين زمينه ر . ك : 1- تائثير موسيقي بر روان و اعصاب حسين عبداللهي خروش 2- موسيقي و اسلام حسين عبداللهي خروش ثانياا) آثار منفي موسيقي محدود به تائثيرات رواني (cigolohcyhP) و عصبي (citarueN) - كه در حوزه علوم تجربي قابل تحقيق مي باشند - نيست ; بلكه آثار زيانبار روحي (lautiripS) و فرا روانشناختي (cigolohcyshparoP) نيز دارد كه در افقي برتر از دانش بشري قرار دارد و در چنبره ئ تحقيقات علمي نمي گنجد. اساساا يكي از خدمات بزرگ دين و پيامبران الهي , همين است كه با تعاليم و احكام مقدس خود, بشر را به سمت و سويي راهنمايي كرده اند كه بدون هدايت هاي آنان , هرگز بشريت به آنها دست نمي يابد و يا اگر زماني بدانها رسيد, بسيار دير و خسارت بار خواهد بود. از همين رو منطقاا نمي توان در صورت ندانستن فلسفه يك حكم , از آن سرباز زد; بلكه همين كه از طريق متودلوژي خاص تحقيق در نصوص ديني , حكم چيزي به دست آمد, عقل و منطق حكم مي كند كه بايد در برابر آن گردن نهاد و به خاطر جهل و ناآگاهي , به مبارزه با احكام الهي - كه قطعاا مبتني بر مصالح و حكم عاليه است - برنخاست . ثالثاا) نه حرام بودن يك چيز لزوماا به معناي مطلق فقدان آثار مثبت است , و نه دارا بودن برخي از اثرات مثبت در يك چيز, دليل قاطعي بر جواز و مشروعيت ديني و عقلي است . بسياري از امور داراي خواص دوگانه اند. در اين امور معمولاا حكم الهي ناظر به وجه غالب موضوع است , هر چند آن وجه براي ما مخفي و ناآشكار باشد. جالب اين جاست كه قرآن مجيد, وقتي سخن از حرمت شراب و قمار به ميان مي آورد, به اين نكته اشاره مي كند كه در آن دو, منافعي نيز وجود دارد; ولي اثم و آثار زيانبار آنها, بسي افزون تر از منافعشان است . بنابر اين چه بسا انسان با شنيدن موسيقي , احساس نوعي آرامش و انبساط كند; اما آيا اين نتيجه ئ مثبت مي تواند جلوي زيان هاي معنوي و روحي آن را بگيرد؟ در ثاني آيا راه منحصر براي آرامش يابي , استفاده از موسيقي حرام است ؟ كاوش هاي گسترده روان شناختي , نشان مي دهد كه انسان هاي متديأن و پاي بند به دين و تعاليم ديني , از آرامش و بهجت و انبساط بيشتري برخوردارند. و اساساا يكي از كاركردهاي روان شناختي (noitcnuF laciqolohcyshP) دين , در سطحي بسيار عالي و بي نظير, ايجاد آرامش و انبساط خاطر است . از همين جا نتيجه مي گيريم كه آرامش و انبساط پايا و حقيقي , در وجود دين و آموزه هاي آن نهفته است و موسيقي حرام , چيزي جز آرامش خيالي و ناپايدار - كه در بر دارنده پيامدهاي ناگوار عصبي , رواني , روحي , اخلاقي , رفتاري و معنوي , از جمله غفلت و دوري از خداست - چيز ديگري نيست . بهرين دليل براي اين مطلب , سنجش مقايسه اي ميان موئمنان حقيقي و شركت كنندگان در كنسرت ها و... است .
eporsesh.com
در اين رابطه توجه به چند نكته ضروري است ; گذشته از آثار زيان باري كه موسيقي و غنا براي اعصاب و روان دارد اين تاثيرات را نيز دارد: 1- موجب فساد اخلاق مي گردد و ايمان , حيا و عفت را از دل انسان يبرون مي برد و تجربه نشان داده است كه بسياري از افراد تحت تاثير آهنگ هاي غنا راه تقوا و پرهيزكاري را رها كرده و به شهوات و فساد روي مي آورند. در تفسير ((روح المعاني )) سخني از يكي از سران بني اميه نقل مي كنند كه به آنها مي گفت : از غنا بپرهيزيد كه حيا را كم مي كند, شهوت را مي افزايد, شخصيت را درهم مي شكند. اگر مي بينيم كه در روايات اسلامي مكرر آمده كه غنا روح نفاق را در قلب پرورش مي دهد, اشاره به همين حقيقت دارد. روح نفاق همان روح آلودگي به فساد و كناره گيري از تقوي و پرهيزكاري است . امام صادق (ع ) فرمودند: ((الغنا يورث النفاق و يعقب الفقر ; غنا در دل نفاق را پرورش مي دهد و بدنبال خود بدبختي و فقر مي آورد)). 2 - غافل شدن از ياد خدا و فراموش كردن خدا نيز يكي ديگر از آثار زيان بار غنا و موسيقي است . امام صادق (ع ) در تفسير آيه شريفه ((واجتنبوا قول الزور ; از گفتار باطل و ناروا بپرهيزيد)). فرمودند: مراد از قول زوردر آيه شريفه غناست . گفتار باطل و ناروا هر چيزي است كه انسان را از خدا دور مي كند و از راه درست منحرف مي كند. امام صادق (ع ) فرمودند: ((الغنا مجلس لاينظرالله الي اهله و هو مما قال الله عزوجل : ((ومن الناس من يشتري لهوالحديث ليضل عن سبيل الله )) ; مجلس غنا و خوانندگي مجلسي است كه خدا به اهل آن نمي نگرد و آنها را مشمول لطفش قرار نمي دهد. و اين مصداق همان چيزي است كه خداوند عز وجل فرموده : بعضي از مردم هستند كه سخنان بيهوده را خريداري مي كنند تا مردم را از راه خدا گمراه سازند)). در اين روايت امام (ع ) غنا و موسيقي را يكي از مصداق هاي گفتار بيهوده اي دانسته كه انسان هارا از راه خدا گمراه مي كند. اولاا) موسيقي اقسام مختلفي دارد و هر يك تائثير خاصي بر اعصاب و روان آدمي دارد و گفت و گو پيرامون جزئيات آنها در اين مختصر نمي گنجد. براي آگاهي بيشتر در اين زمينه ر . ك : 1- تائثير موسيقي بر روان و اعصاب حسين عبداللهي خروش 2- موسيقي و اسلام حسين عبداللهي خروش ثانياا) آثار منفي موسيقي محدود به تائثيرات رواني (cigolohcyhP) و عصبي (citarueN) - كه در حوزه علوم تجربي قابل تحقيق مي باشند - نيست ; بلكه آثار زيانبار روحي (lautiripS) و فرا روانشناختي (cigolohcyshparoP) نيز دارد كه در افقي برتر از دانش بشري قرار دارد و در چنبره ئ تحقيقات علمي نمي گنجد. اساساا يكي از خدمات بزرگ دين و پيامبران الهي , همين است كه با تعاليم و احكام مقدس خود, بشر را به سمت و سويي راهنمايي كرده اند كه بدون هدايت هاي آنان , هرگز بشريت به آنها دست نمي يابد و يا اگر زماني بدانها رسيد, بسيار دير و خسارت بار خواهد بود. از همين رو منطقاا نمي توان در صورت ندانستن فلسفه يك حكم , از آن سرباز زد; بلكه همين كه از طريق متودلوژي خاص تحقيق در نصوص ديني , حكم چيزي به دست آمد, عقل و منطق حكم مي كند كه بايد در برابر آن گردن نهاد و به خاطر جهل و ناآگاهي , به مبارزه با احكام الهي - كه قطعاا مبتني بر مصالح و حكم عاليه است - برنخاست . ثالثاا) نه حرام بودن يك چيز لزوماا به معناي مطلق فقدان آثار مثبت است , و نه دارا بودن برخي از اثرات مثبت در يك چيز, دليل قاطعي بر جواز و مشروعيت ديني و عقلي است . بسياري از امور داراي خواص دوگانه اند. در اين امور معمولاا حكم الهي ناظر به وجه غالب موضوع است , هر چند آن وجه براي ما مخفي و ناآشكار باشد. جالب اين جاست كه قرآن مجيد, وقتي سخن از حرمت شراب و قمار به ميان مي آورد, به اين نكته اشاره مي كند كه در آن دو, منافعي نيز وجود دارد; ولي اثم و آثار زيانبار آنها, بسي افزون تر از منافعشان است . بنابر اين چه بسا انسان با شنيدن موسيقي , احساس نوعي آرامش و انبساط كند; اما آيا اين نتيجه ئ مثبت مي تواند جلوي زيان هاي معنوي و روحي آن را بگيرد؟ در ثاني آيا راه منحصر براي آرامش يابي , استفاده از موسيقي حرام است ؟ كاوش هاي گسترده روان شناختي , نشان مي دهد كه انسان هاي متديأن و پاي بند به دين و تعاليم ديني , از آرامش و بهجت و انبساط بيشتري برخوردارند. و اساساا يكي از كاركردهاي روان شناختي (noitcnuF laciqolohcyshP) دين , در سطحي بسيار عالي و بي نظير, ايجاد آرامش و انبساط خاطر است . از همين جا نتيجه مي گيريم كه آرامش و انبساط پايا و حقيقي , در وجود دين و آموزه هاي آن نهفته است و موسيقي حرام , چيزي جز آرامش خيالي و ناپايدار - كه در بر دارنده پيامدهاي ناگوار عصبي , رواني , روحي , اخلاقي , رفتاري و معنوي , از جمله غفلت و دوري از خداست - چيز ديگري نيست . بهرين دليل براي اين مطلب , سنجش مقايسه اي ميان موئمنان حقيقي و شركت كنندگان در كنسرت ها و... است .
eporsesh.com
