پرسش :
با توجه به تفاوت در شیوه زندگی و مبارزات و مرگ و... امامان، چرا مقام بعضی بر بعضی دیگر والاتر است؟ مثلاً امام حسین ـ علیه‌السّلام ـ آن‌قدر مقامش بالا است که تربتش شفابخش است، در صورتی که خوردن خاک حرام است؟
پاسخ :
بهتر است پاسخ این پرسش را از بیانات خود پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ و ائمه معصومین ـ علیهم‌السّلام ـ به دست آوریم.
حضرت محمّد ـ صلی الله علیه و آله ـ و اهل‌بیت ـ علیهم‌السّلام ـ او، هریک به مصداق روایت (ما لله آیةٌ اکبَرُ منّی)[1] آینه و آیتی کامل از اول مخلوق عالم (حقیقت محمدیّة)اند. و چون آینة کامل‌اند، جمال آن صاحب آینه را به نیکی نشان داده، بلکه جز از او، سخن نمی‌گویند. به همین دلیل هرگاه از آنها گفتاری، چون، انا الرازق، انا الشّافی و از این قبیل، شنیده شود و یا عملی این گونه از آنها دیده شود، جز سخن و کار صاحب آئینه نیست.[2] مطابق روایتی از حضرت امام صادق ـ علیه‌السّلام ـ حجیّت و اطاعت ائمه یکی است و آنها در علم و شجاعت برابرند. از رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ نقل می‌نمایند که فرمود: ما، در امر (دستور، حکومت) و فهم (علم و معرفت) و حلال و حرام یگانه هستیم.[3] و در زیارت جامعه کبیره از قول حضرت امام علی النقی ـ علیهم‌السّلام ـ می‌خوانیم: شهادت می‌دهم به این‌که، روح و نور و طینت شما، یگانه است، و همه از یکدیگر هستید.[4] از این روایات فهمیده می‌شود که ذات ائمه و مقام و مرتبه آنها، یکی است، اختلافاتی که در زندگی و نقش اجتماعی آنها دیده می‌شود مربوط به شرایط اجتماعی و مقتضیات زمان است. اگر هر یک از ائمه ـ علیهم‌السّلام ـ به جای دیگری می‌بود، شرایط همان زمان را مراعات می‌کرد و همان شیوه زندگی و مبارزات را داشت. آنچه باعث می‌شود امام حسین ـ علیه‌السّلام ـ بیشتر مطرح شود، عظمت واقعه کربلا و مصیبت بزرگی است که او اولاد و اصحاب شهیدش متحمل شدند. حضرت امام باقر ـ علیه‌السّلام ـ در زیارت عاشورا می‌فرمایند: این مصیبت بر ما و تمام مسلمانان و اهل آسمان، بزرگ است.[5] و در مورد علت شفابخشی تربت امام حسین ـ علیه‌السّلام ـ حضرت امام صادق ـ علیه‌السّلام ـ می‌فرمایند: این خاکی است که خون وصیّ پیامبر حضرت سیدالشهداء با آن آغشته شده، به این جهت، شفابخش هر درد و امان از هر ترس است.[6] آنچه در شفابخش بودن تربت امام حسین ـ علیه‌السّلام ـ مؤثر است، اعتقاد به آن است. در روایتی از امام صادق ـ علیه‌السّلام ـ سؤال شد: اشخاص از خاک قبر امام حسین ـ علیه‌السّلام ـ برمی‌دارند و نفع می‌برند، و بعضی را سود نمی‌دهد؟ امام فرمود: هرکس با اعتقاد به این‌که خداوند این خاصیت را در این خاک قرار داد استفاده کند، حتماً سود خواهد برد.[7]
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. امام در عینیت جامعه، محمدرضا حکیمی، چاپخانه پرتو.
2. بررسی مسائل کلی امامت، ابراهیم امینی، شرکت سهامی انتشار.
پاورقی ها:
[1] . بحارالانوار، ج 23، ص 301، روایت 2، باب 11، به نقل از تحریر القواعد، ص 424، ترجمه روایت: از قول رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ است که فرمود: خداوند نشانة بزرگتر از من ندارد.
[2] . آیت‌الله جوادی آملی، تحریر القواعد، ص 426، چاپ اول، 1372، انتشارات الزهراء ـ سلام‌الله علیها ـ .
[3] . اصول کافی، ج 2، ص 22ـ21، از انتشارات چهارده معصوم، روایت 720ـ721ـ722، باب فی انّ الائمة ـ علیهم‌السّلام ـ فی العلم و الشجاعة و الطاعة سواءٌ.
[4] . اَشْهَد اَنَّ اَرْوَاحَکُم و سُورَکُم و طِنتکَمُ واحدةٌ... بعضکم من بعضٍ.
[5] . لقد عظمت الرزیّة و جلّت و عظمت المصیبةُ بک علینا و... .
[6] . وسایل‌الشیعه، ج 10، باب 70، از ابواب المزارُ و ما یناسبُهُ، حدیث 8.
[7] . همان، حدیث 2.
منبع: اندیشه قم
بهتر است پاسخ این پرسش را از بیانات خود پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ و ائمه معصومین ـ علیهم‌السّلام ـ به دست آوریم.
حضرت محمّد ـ صلی الله علیه و آله ـ و اهل‌بیت ـ علیهم‌السّلام ـ او، هریک به مصداق روایت (ما لله آیةٌ اکبَرُ منّی)[1] آینه و آیتی کامل از اول مخلوق عالم (حقیقت محمدیّة)اند. و چون آینة کامل‌اند، جمال آن صاحب آینه را به نیکی نشان داده، بلکه جز از او، سخن نمی‌گویند. به همین دلیل هرگاه از آنها گفتاری، چون، انا الرازق، انا الشّافی و از این قبیل، شنیده شود و یا عملی این گونه از آنها دیده شود، جز سخن و کار صاحب آئینه نیست.[2] مطابق روایتی از حضرت امام صادق ـ علیه‌السّلام ـ حجیّت و اطاعت ائمه یکی است و آنها در علم و شجاعت برابرند. از رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ نقل می‌نمایند که فرمود: ما، در امر (دستور، حکومت) و فهم (علم و معرفت) و حلال و حرام یگانه هستیم.[3] و در زیارت جامعه کبیره از قول حضرت امام علی النقی ـ علیهم‌السّلام ـ می‌خوانیم: شهادت می‌دهم به این‌که، روح و نور و طینت شما، یگانه است، و همه از یکدیگر هستید.[4] از این روایات فهمیده می‌شود که ذات ائمه و مقام و مرتبه آنها، یکی است، اختلافاتی که در زندگی و نقش اجتماعی آنها دیده می‌شود مربوط به شرایط اجتماعی و مقتضیات زمان است. اگر هر یک از ائمه ـ علیهم‌السّلام ـ به جای دیگری می‌بود، شرایط همان زمان را مراعات می‌کرد و همان شیوه زندگی و مبارزات را داشت. آنچه باعث می‌شود امام حسین ـ علیه‌السّلام ـ بیشتر مطرح شود، عظمت واقعه کربلا و مصیبت بزرگی است که او اولاد و اصحاب شهیدش متحمل شدند. حضرت امام باقر ـ علیه‌السّلام ـ در زیارت عاشورا می‌فرمایند: این مصیبت بر ما و تمام مسلمانان و اهل آسمان، بزرگ است.[5] و در مورد علت شفابخشی تربت امام حسین ـ علیه‌السّلام ـ حضرت امام صادق ـ علیه‌السّلام ـ می‌فرمایند: این خاکی است که خون وصیّ پیامبر حضرت سیدالشهداء با آن آغشته شده، به این جهت، شفابخش هر درد و امان از هر ترس است.[6] آنچه در شفابخش بودن تربت امام حسین ـ علیه‌السّلام ـ مؤثر است، اعتقاد به آن است. در روایتی از امام صادق ـ علیه‌السّلام ـ سؤال شد: اشخاص از خاک قبر امام حسین ـ علیه‌السّلام ـ برمی‌دارند و نفع می‌برند، و بعضی را سود نمی‌دهد؟ امام فرمود: هرکس با اعتقاد به این‌که خداوند این خاصیت را در این خاک قرار داد استفاده کند، حتماً سود خواهد برد.[7]
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. امام در عینیت جامعه، محمدرضا حکیمی، چاپخانه پرتو.
2. بررسی مسائل کلی امامت، ابراهیم امینی، شرکت سهامی انتشار.
پاورقی ها:
[1] . بحارالانوار، ج 23، ص 301، روایت 2، باب 11، به نقل از تحریر القواعد، ص 424، ترجمه روایت: از قول رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ است که فرمود: خداوند نشانة بزرگتر از من ندارد.
[2] . آیت‌الله جوادی آملی، تحریر القواعد، ص 426، چاپ اول، 1372، انتشارات الزهراء ـ سلام‌الله علیها ـ .
[3] . اصول کافی، ج 2، ص 22ـ21، از انتشارات چهارده معصوم، روایت 720ـ721ـ722، باب فی انّ الائمة ـ علیهم‌السّلام ـ فی العلم و الشجاعة و الطاعة سواءٌ.
[4] . اَشْهَد اَنَّ اَرْوَاحَکُم و سُورَکُم و طِنتکَمُ واحدةٌ... بعضکم من بعضٍ.
[5] . لقد عظمت الرزیّة و جلّت و عظمت المصیبةُ بک علینا و... .
[6] . وسایل‌الشیعه، ج 10، باب 70، از ابواب المزارُ و ما یناسبُهُ، حدیث 8.
[7] . همان، حدیث 2.
منبع: اندیشه قم
