يکشنبه، 12 شهريور 1396
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما

ذلت درخواست از مردم

امام سجاد علیه السلام فرمودند:
طَلَبُ الحَوائِجِ إلَی النّاسِ مَذلَّةٌ لِلحَیاة ِوَ مَذهَبَةٌ لِلحَیاءِ وَ استِخفافٌ بِالوَقارِ وَ هُوَ الفَقرُ الحاضِرُ؛

درخواست نیازها از مردم، مایه‌ی خواری زندگی، از بین برنده‌ی شرم و حیا و سبک کردن وقار و متانت است و خود درخواست، فقر حاضر است.

تحف العقول، ص ۲۷۹
شرح حدیث:
هر چند روابط اجتماعی انسان‌ها به نحوی است که همه به هم محتاجند و کسی نمی‌تواند بدون کمک دیگران و به صورت انفرادی زندگی کند، و هر چند تعاون و مشارکت و همیاری و همبستگی، از توصیه‌های اکید دین ماست، اما اسلام، برای مؤمن خواستار کرامت و عزت نفس است و حقارت و سبک شدن او را نمی‌خواهد.
از این رو، حتی در صورت فقر و نیازمندی، قناعت کردن و به اندک ساختن را، بر طلبِ حاجت از دیگران و اظهار فقر و مسکنت، ترجیح می‌دهد. به گفته ی سعدی:
به نان خشک قناعت کنیم و جامه ی دلق
که بار محنت خود به که بار منّت خلق
عده‌ای که گدایان حرفه‌اند و به تکدی‌گری می‌‎پردازند، حیثیّت و آبرو و کرامت خویش را زیر پا گذاشته‌اند. در مَثَل‌های فارسی است که فلانی، با سیلی صورتِ خود را سرخ نگه می‌دارد. در قرآن هم از کسانی ستایش شده که با آنکه تهیدست و نیازمندند، از دیگران درخواست نمی‌کنند و به اندازه‌ای عفیف و بلند طبع هستند که افراد بی خبر، آنان را ثروتمند می پندارند، «یحسبُهُم الجاهلُ اغنیاءَ مِن التعفّف.» (بقره،۲۷۳)
کسی که بخواهد آبرومند زندگی کند و مکانت و شرافت خود را حفظ نماید و بی وقار و سبک و خوار نگردد،
باید دست نیاز به سوی مردم نگشاید و به روزی مقدّر الهی راضی و قانع باشد.
ما آبروی فقر و قناعت نمی بریم
با پادشه بگوی که روزی مقدّر است
(حافظ)
البته، مسلمانان متعهّد هم وظیفه دارند از حال و روز تهیدستان و همنوعان باخبر باشند و به آنان کمک کنند، پیش از آنکه دست نیاز بگشایند.

منبع: حکمت‌های سجادی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام سجاد علیه‌السلام)، پديدآورنده: جواد محدثی، ناشر: آستان قدس رضوی (به نشر)، 1390.


ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.