حدیث ترک امر به معروف و نهی از منکر

امام سجاد علیه السلام فرمودند:

اَلتّارِکُ لِلأمرِ بِالمَعروفِ وَ النَّهیِ عَنِ المُنکَرِ کَنابِذِ کِتابِ اللهِ وَراءَ ظَهرِهِ؛

آن که امر به معروف و نهی از منکر را ترک می‌کند، همچون کسی است که کتاب خدا را پشت سر انداخته است.

حیاة الامام زین العابدین، ص ۳۴۴

نشانه‌ی یک جامعه ی زنده، وجود تعهّد اجتماعی و احساس مسؤولیت در افراد است. آن که بگوید: «به من چه»، این حسّ و حیات را ندارد.
امر به معروف و نهی از منکر که از واجبات دینی است و در روایات، از آن به عنوان «اَسمی الفَرائض» یاد شده، یعنی والاترین فریضه‌ها، همان احساس مسؤولیت در افراد جامعه است که نسبت به خوب و بد و صالحان و فاجران بی تعهّد و بی تفاوت نباشند، به خوبی‌ها دعوت و از بدیها نهی کنند. این یک تکلیف دینی است و عمل به آن واجب است و ترک آن هم از گناهان به شمار می‌آید.
در احادیث، درباره‌ی جایگاه مهم این فریضه آمده است: به سبب انجام آن، فریضه‌های دیگر بر پا می‌شود و حدود الهی اجرا می‌گردد. پس چون یک وظیفه‌ی قرآنی و دینی است که خداوند به آن امر نموده، هر که این وظیفه را ترک کند، به قرآن بی اعتنایی کرده است.
در قرآن می خوانیم: «وَلتَکُن مِنکُم اُمَّةٌ یَدعونَ إلَی الخَیرِ وَ یَأمُرونَ بِالمَعروفِ وَ یَنهَونَ عَنِ المُنکَرِ؛ باید گروهی از شما باشند که به نیکی دعوت کنند و امر به معروف و نهی از منکر نمایند. (آل عمران،۱۰۴)»
این فراخوان قرآنی باید مورد توجه قرار گیرد، وگرنه مفاسد اجتماعی و گناهان رواج می یابد و آثار شوم آن دامنگیر همه می‌شود و آتش فساد، خشک و تر را با هم می‌سوزاند.
حضرت لقمان نیز در وصیت‌هایش به فرزندش، به او دستور می‌دهد امر به معروف و نهی از منکر کند و در این راه، بر سختی‌های انجام فریضه صبر نماید (لقمان ، ۱۷).
فرمان خدا و توصیه‌ی قرآن را جدی بگیریم و به آنها عمل کنیم.

منبع: حکمت‌های سجادی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام سجاد علیه‌السلام)، پديدآورنده: جواد محدثی، ناشر: آستان قدس رضوی (به نشر)، 1390.