حاجی و نور حج‌

امام صادق علیه السلام فرمودند:

الحاجُّ لایَزالُ عَلَیْهِ نُورُ الحَجِّ مالَمْ یَلُمَّ بِذَنْبٍ.

نور و روشنایی حج همواره بر حاجی باقی است، تا وقتی که دنبال گناه نرفته باشد.

فروع کافی، ج 4، ص 255

فضای معنوی مراسم و مناسک حج، دل و جان را روشن می‌کند و این روشنایی به چهره و سیما نفوذ می‌کند.
از این رو، حاجیِ پاک شده و از عرفات و منا برگشته که طواف و سعی و نماز خویش را به پایان رسانده باشد، نورانیّتی ارزشمند پیدا می‌کند.
این نورانیّت، نور ایمان و پاکی و تقواست و تا وقتی باقی است که آلودگی گناه پیش نیامده باشد. مثل کسی که در نهری شستشو کرده و چرکها را از بدن و چهره خویش زدوده است، سیمای روشن و نظیف او نشانگر این تطهیر و پاکی است و تا زمانی که در معرض گرد و غبار قرار نگیرد و دود وآلودگی به او نرسد، همچنان شفّاف و درخشنده است.
گناه، همچون نقطه تاریکی دل را سیاه می‌کند. سیه‌دلی در وضع ظاهر هم تأثیر می‌گذارد. سیمای متقین با سیمای فاجران متفاوت است.
حیف است که حاجی پاک شده، نورانیّت و معنویّت حجّ را با ارتکاب گناه از دست بدهد و باز هم دل و جانش از نقطه‌های سیاه معاصی تیره و کدر گردد. مهمّ، حفظ و نگهداری آن حالت نورانی و معنوی است. مثل پیروزی که به دست آوردنش آسان است، امّا نگهداریش دشوار.
رسیدن به تهذیب و توبه نیز نوعی پیروزی در جبهه «جهاد نفس» است که باید از آن نگهداری کرد.