اقسام روزی انسان

امام علی علیه‌ السلام فرمودند:

الرِّزْقُ رِزْقَانِ طَالِبٌ وَ مَطْلُوبٌ فَمَنْ طَلَبَ الدُّنْیَا طَلَبَهُ الْمَوْتُ حَتَّى یُخْرِجَهُ عَنْهَا وَ مَنْ طَلَبَ الْآخِرَةَ طَلَبَتْهُ الدُّنْیَا حَتَّى یَسْتَوْفِیَ رِزْقَهُ مِنْهَا.

روزی دو نوع است یکی آنکه تو را می طلبد و دیگری را تو طالب می کنی. پس آنکه دنیاطلب است مرگ او را می طلبد تا از دنیا بیرونش برد و آنکه آخرت طلب است دنیا او را می طلبد تا روزی اش را تمام و کمال به او رسان.

نهج البلاغه: حکمت 423

روزی اقسامی دارد یک قسم آن با تلاش و تدبیر ما به دست می آید و قسم دیگر آن روزی است که دنبال ما می گردد اگر ما برای رزق معنای عام در نظر بگیریم روزی منحصر به درآمدهای مادی نمی شود ارزاق معنوی و گاه حوادثی ظریف که برای انسان رخ می دهد یک نوع روزی محسوب می شود این نوع روزی نیز دو قسم است گاهی ما به سراغش می رویم و گاهی ناخودآگاه خداوند به بعضی که لیاقتش را دارند ارزاق معنوی عنایت می کند.

بهر حال تقدیر تقسیم روزی چه مادی و چه معنوی نامشخص است چون گاهی غیرمترقبه و از آنجایی که انسان احتمالش را هم نمی دهد روزی به او روی می آورد. در بخش دوم کلام امام علیه السلام این نکته اخلاقی بود که دنیاطلب را مرگ سراغش می گیرد آخرت‌طلب را دنیا تا روزی اش را تمام و کمال بپردازد.

رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلم می فرمودند:
اَلا و اِنَّ الرُّوحَ الاَمینَ فِی رُوعِی اِنَّه لَن تَمُوتَ نَفسٌ حَتّی تَستَکمِلَ رِزقَها (1)
همانا جبرئیل در دلم چنین افکند که هیچ کس نمیرد تا روزیش را به طور کامل دریافت کند.

پی‌نوشت:
1- کافی، ج 2، ص 74

منبع: حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه، کاظم ارفع، تهران: پیام عدالت، 1390.