نتیجه بی صبری در مصائب

امام علی علیه‌ السلام فرمودند:

مَنْ عَظَّمَ صِغَارَ الْمَصَائِبِ ابْتَلَاهُ اللَّهُ بِکِبَارِهَا.

هر که گرفتاری های کوچک را بزرگ شمارد خداوند وی را به گرفتاری های بزرگ مبتلا می فرماید.

نهج البلاغه: حکمت 440

راه مصون ماندن از گرفتاری های بزرگ و سخت تحمل مصیبت های کوچک است چون ناشکیبایی در مصیبت های کوچک همراه با ناسپاسی و جزع و فزع ثمره آن افتادن در مشکلات بیشتر و سخت تر است.

این وعده الهی است که
وَلَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِی لَشَدِیدٌ(1)
اگر ناسپاسی کنید عذاب من سخت تر خواهد بود.

آثار ناشکیبایی و جزع و فزع فصاحت و رسوایی و پایانش هلاکت و نابودی است.

امام صادق علیه السلام فرمود.
اِتَّقُواللهَ وَ اصبِرُوا فَاِنَّهُ مَن لمَ یَصبِر اَهلَکَهُ الجَزَعُ و اِنَّما هَلاکُهُ فِی الجزَعِ اَنَّهُ اِذا جزَعَ لمَ یُوجَر(2)
از خدا بترسید و صابر باشید زیرا هر که صبر نکند بی‌تابی کردن او را به هلاکت افکند و به هلاکت افتادن او بر اثر بیتابی به این معناست که اگر بی‌تابی کند اجر نمی برد.

تجربه هم نشان داده آنهایی که در مصیبت های کوچک صبوری می کنند و حتی اظهار نمی نمایند گرفتاری هایشان به همان مقدار محدود می شود و آنهایی که دائم مشغول خلاف گویی و کفر گفتن هستند زندگی پیچ در پیچ و معیشت تلخی خواهند داشت.

امام علیه السلام در جای دیگر در مقام موعظه به گرفتاران می فرمایند:
اِنَّ لِلنَّکباتِ غایاتٍ لا بُدَّ اَن یَنتَهِیَ اِلَیها فَاِذا حُکِمَ عَلی اَحَدِکُم بِها فَلیَتَطاطا لَها و یَصبِر حَتّی یَجُوزَ فَاِنَّ اَعمالَ الحِیلَهِ فِیها عِندَ اِقبالِها زائدٌ فِی مَکروهِها(3)
همانا گرفتاری ها را پایانی است که بالاخره پایان می پذیرد پس هرگاه یکی از شما گرفتار مصیبتی شد باید در برابر آن تسلیم و صبور باشد تا بگذرد چه هرگاه گرفتاری ها روی آورند چاره اندیشی آنها را ناخوشایندتر می گرداند شاید منظور حضرت این است با تقدیر الهی بسازید تا از آن بدتر نشود.

پی‌نوشت‌ها:
1- سوره ابراهیم، آیه 7
2- بحارالانوار، ج 71، ص 95
2- همان

منبع: حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه، کاظم ارفع، تهران: پیام عدالت، 1390.