شناخت جایگاه سخن و سکوت
امام علی علیه السلام فرمودند:
لَا خَیْرَ فِی الصَّمْتِ عَنِ الْحُکْمِ کَمَا أَنَّهُ لَا خَیْرَ فِی الْقَوْلِ بِالْجَهْلِ.
در سکوتی که جای گفتن حرف حق است خیری نیست همان طور که در سخن گفتن از روی نادانی خیری نخواهد بود.
نهج البلاغه: حکمت 463
شرح حدیث:
محافظه کاری در بیان حقایق درست نیست. اگر به علت بعضی ملاحظات سیاسی و منافع شخصی لب فرو بسته شود و از حق و فضیلت حمایت نگردد بی شک مواخذه دارد.
همه جا صمت و سکوت وقار و ارزش نیست. گاهی لازم است افشاگری کرد و اذهان و افکار مردم را نسبت به واقعیت ها روشن کرد.
امام صادق علیه السلام می فرمودند:
اِنَّ لِلمُومِنُ عَلی المُومِنِ سَبعَهَ حُقُوقٍ فَاوجَبُها اَن یَقُولَ الرَّجُلُ حَقّاً و اِن کانَ عَلی علی نَفسِهِ اَو عَلی والِدَیهِ فَلا یَمیلَ لَهُم عَنِ الحَقِّ(1)
مومن را بر مومن هفت حق است. واجب ترین آنها این است که آدمی حق را بگوید هر چند بر ضد خود یا پدر و مادرش باشد و به خاطر آنها از حق منحرف نشود.
جمله دوم کلام امام علیه السلام این بود که در کلام و سخنی که از روی نادانی گفته شود نیز خیری نیست. حرف زدن بدون پشتوانه علمی و نظر دادن بدون سند قابل قبول خیری ندارد زیرا که سبب انحراف شنونده می شود.
سخنگو وقتی در گفتارش خیر است که استخدام الفاظش متاثر از وحی و کلام معصوم باشد و یا اگر از وحی و معصوم نیست از نظر عقلی و علمی ثابت شده باشد پس چه بهتر آنهایی که حرفی برای گفتن ندارند سکوت کنند و چیزی نگویند که خود و مردم جامعه را به زحمت اندازند.
گاهی بعضی به خاطر آنکه خارج از حیطه اطلاعات علمی و دینی خود حرف می زنند باعث می شوند که هم خود کفر می گویند و هم جامعه را گرفتار تنش می کنند.
رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلم فرمودند:
اِنَّ اَکثَرَ خطایا ابنِ آدمَ فِی لِسانِهِ(2)
بیشترین خطاها و گناهان آدمیزاد در زبان اوست.
پی‌نوشت‌ها:
1- بحارالانوار، ج 74، ص 223
2- المحجه البیضاء، ج 5، ص 194
منبع: حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه، کاظم ارفع، تهران: پیام عدالت، 1390.
همه جا صمت و سکوت وقار و ارزش نیست. گاهی لازم است افشاگری کرد و اذهان و افکار مردم را نسبت به واقعیت ها روشن کرد.
امام صادق علیه السلام می فرمودند:
اِنَّ لِلمُومِنُ عَلی المُومِنِ سَبعَهَ حُقُوقٍ فَاوجَبُها اَن یَقُولَ الرَّجُلُ حَقّاً و اِن کانَ عَلی علی نَفسِهِ اَو عَلی والِدَیهِ فَلا یَمیلَ لَهُم عَنِ الحَقِّ(1)
مومن را بر مومن هفت حق است. واجب ترین آنها این است که آدمی حق را بگوید هر چند بر ضد خود یا پدر و مادرش باشد و به خاطر آنها از حق منحرف نشود.
جمله دوم کلام امام علیه السلام این بود که در کلام و سخنی که از روی نادانی گفته شود نیز خیری نیست. حرف زدن بدون پشتوانه علمی و نظر دادن بدون سند قابل قبول خیری ندارد زیرا که سبب انحراف شنونده می شود.
سخنگو وقتی در گفتارش خیر است که استخدام الفاظش متاثر از وحی و کلام معصوم باشد و یا اگر از وحی و معصوم نیست از نظر عقلی و علمی ثابت شده باشد پس چه بهتر آنهایی که حرفی برای گفتن ندارند سکوت کنند و چیزی نگویند که خود و مردم جامعه را به زحمت اندازند.
گاهی بعضی به خاطر آنکه خارج از حیطه اطلاعات علمی و دینی خود حرف می زنند باعث می شوند که هم خود کفر می گویند و هم جامعه را گرفتار تنش می کنند.
رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلم فرمودند:
اِنَّ اَکثَرَ خطایا ابنِ آدمَ فِی لِسانِهِ(2)
بیشترین خطاها و گناهان آدمیزاد در زبان اوست.
پی‌نوشت‌ها:
1- بحارالانوار، ج 74، ص 223
2- المحجه البیضاء، ج 5، ص 194
منبع: حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه، کاظم ارفع، تهران: پیام عدالت، 1390.
