امام کاظم علیه السّلام فرمودند:

لَیسَ مِن دَواءٍ الاّ وَ هُوَ یُهَیِّجُ داءًا، وَ لَیسَ شَیءٌ فِی البَدَنِ اَنفَعَ مِن اِمساکِ الیَدِ، اِلاّ عَمّا یَحتاجُ إلَیهِ؛

هیچ دارویی نیست، مگر آن که دردی را تحریک می کند. برای بدن هیچ چیز سودمندتر از امساک و نخوردن نیست، مگر آنچه مورد نیاز بدن باشد.

مسند الامام الکاظم(ع)، ج3، ص256

چه در طبّ قدیم، چه در پزشکی جدید، مصرف دارو برای معالجه بیماریها، از یک جهت درمان بخش است یا درد را تسکین می دهد، و از سوی دیگر عوارض جانبی و اثرات سوء دارد.
بنابراین، تا انسان بتواند با «پرهیز»، به درمان بیماریها بپردازد، بهتر است.
از پیامبر خدا(ص) نیز روایت است:
تا جایی که بدنت تحمّل درد را دارد، از دارو پرهیز کن. وقتی که دیگر تحمّل درد را نداشت، آن گاه به درمان بپرداز.(1)
نیز از حضرت علی(ع) نقل شده است:
«اِمشِ بِدائِکَ ما مشی بِکَ(2)».
تا وقتی درد، با تو راه می آید، تو هم با آن مدارا کن.
از این رو برای سلامتی و عافیت، هر چه می شود باید پرهیز و امساک کرد. «پرهیز درمانی» مناسب ترین راه و مطمئن ترین شیوه برای معالجه امراض است.
باز از کلام حضرت رسول(ص) بهره بگیریم که فرمود:
«الحِمیَهُ رأسُ الدّواء، و المِعدَهُ بیتُ الدّاءِ(3)».
پرهیز، اساس درمان است و معده، خانه درد است.

پی نوشت:
1. طبرسی، مکارم الاخلاق، ص362.
2. نهج البلاغه، حکمت 27.
3. مکارم الاخلاق، ص362.
منبع: حکمت های کاظمی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام کاظم علیه السلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ اول (1390)