حفظ روزه داری با تمام جوارح

حضرت فاطمه (علیها السّلام) فرمودند:

ما یَصنَعُ الصّائِمُ بِصیامِهِ إذا لَم یَصُن لِسانَهُ وَ سَمعَهُ وَ بَصَرَهُ وَ جَوارِحَه؟؛

روزه دار با روزه اش چه می خواهد بکند، وقتی زبان و گوش و چشم و اعضایش را (از گناه) حفظ نکند؟

دعائم الاسلام، ج 1، ص 268

هر برنامه ی اصلاحی و تربیتی وقتی سازنده است که شرایط آن هم فراهم باشد. روزه برنامه ی خودسازی است.
شرط اثر گذاری این عبادت آن است که روزه دار، از حرام پرهیز کند، وگرنه تنها تحمل گرسنگی و تشنگی کارساز نیست.
هر عبادتی، پوستی دارد و مغزی؛ ظاهری دارد و باطنی.
بسیارند روزه دارانی که تنها به این پوسته قناعت می کنند و با تغییر وعده ی غذا و تحمل چند ساعت گرسنگی گمان می کنند «روزه دار»ند، در عین حال از گناه و دروغ و چشم چرانی و حق کشی و شنیدن غیبت و تهمت و صداهای حرام پرهیز نمی کنند.
این عبادتی نیست که خدا از روزه دار خواسته است.
در حال روزه چشم و گوش و زبان و اندام هم باید روزه دار باشد تا روح او را زلال کند و به خدا نزدیکش سازد، وگرنه از چنین روزه ای چه سود؟
اگر روزه «عبادت» است، عبادت یعنی «بندگی» و بنده یعنی مطیع فرمان «مولا».
فرمان خدا تنها در امساک از غذا از صبح تا غروب نیست، بلکه ترک گناهان هم دستور الهی است.
روزه اگر انسان را از گناه باز ندارد، روزه نیست.

منبع: حکمت های فاطمی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از حضرت فاطمه علیها السّلام) ، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم (1390)