کبد، یکی از اعضای رئیسه

کبد بزرگ‌ترین پالایشگاه بدن محسوب می شود .
 

چکیده : از جمله بیماری‌هایی که در عصر حاضر شیوع زیادی دارد و در تمام سنین به دلیل عدم رعایت تغذیه مناسب در حال گسترش است بیماری «کبد چرب» است؛  در طب سنتی اصلاح تغذیه و پیشگیری مقدم بر درمان با گیاهان دارویی است. بنابر این  در این مقاله ابتدا به عوامل ایجاد بیماری های کبدی و سپس به راه های پیشگیری از بیماری خواهیم پرداخت.

تعداد کلمات 976 / تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه

 

  کبد بزرگترین عضو بدن است که در سمت راست شکم زیر انتهای دنده‌ها قرار دارد و حدود یک و نیم کیلو گرم وزن آن است و سُکان کشتی بدن و آخرین طبخ و تصفیه خانه دستگاه گوارشی است که مانند صافی انواع غذاها غیر از چربی‌ها از آن عبور کرده و تصفیه شده و مواد مفید آن، جذب خون می‌شود.
کبد یکی از اعضای حساس و مهم بدن است. سلامت و زندگی انسان به وجود این عضو ارزشمند بستگی کامل دارد و از معجزات شگفت انگیز خلقت است که بیش از 70 هزار واکنش شیمیایی و 500 محصول آنزیمی و هورمونی در آن تجزیه و ترکیب می‌شود.
کبد خالی از پوشش عصبی است و تنها یک عصب ارتباطی با معده و لوزالمعده دارد.
هر چیزی که می‌خوریم، می‌آشامیم، تنفس می‌کنیم و یا با پوستمان تماس دارد سرانجام به کبدمان می‌رسد، بنابر این اگر این عضو دچار اختلال شود همه بدن را در گیر کرده و عوارض آن به سرعت انتشار پیدا می‌کند.
از مهم‌ترین علائم سلامتی کبد، شادابی پوست و وجود سه سرخی در گونه و لب و زبان می‌باشد.
 

1- سوخت و ساز کربوهیدرات، چربی‌ها و پروتئین‌ها.
2- ذخیره سازی و فعال سازی ویتامین‌ها و مواد معدنی.
3- تولید صفراء و سوداء جهت هضم غذا.
4- جذب چربی‌های لازم برای بدن.
5- پاکسازی آمونیاک (که یک ماده سمی است) از خون.
6- تنظیم کننده قند، حرارت، فشار و حجم خون.
7- تصفیه خون از سموم و مواد زائد.
8- تولید گرما برای حفظ دمای بدن.
9- بزرگترین مدافع بدن در مقابل داروهای وارده به بدن.
10- از مهم‌ترین دستگاه‌های سیستم ایمنی در بدن.
11- تنظیم فشار خون در خونریزی‌ها.
 

به طورکلی کبد سه وظیفه مهم دارد که عبارتند از:
1- تهیه و ترشح صفراء
2- ذخیره گلیکوژن یا نشاسته حیوانی
3- دفع مواد زائد
  گرچه هر یک از این سه وظیفه فوق دارای اهمیت فوق العاده و حیاتی هستند اما ترشح صفراء مهمترین کار کبد می‌باشد.
  کبد ماده‌ای متمایل به سبز، به نام صفرا تولید می‌کند. کار صفرا این است که چربی‌ها را به شکل ذرات معلق در می‌آورد تا از جدار روده جذب شوند. مایع صفرا را سلول‌های کبدی تولید می‌کنند و آن را به درون مجراهای ریزی که در فاصله سلول‌ها قرار دارند می‌ریزند. این مجراهای ریز که صفرا را جمع می‌کنند «کانالیکول» نام دارند. کانالیکول انبار ذخیره مایع صفرا است که از طریق سیستمیک به مجرای کبدی وصل می‌شود.
   صفرا از مجرای کبدی می‌گذرد و سرانجام به روده می‌ریزد، (صفرا مایعی است شامل: آب، نمک‌های صفرا، کلسترول، رنگدانه‌ها، لیسیتین، چربی‌ها و الکترولیت‌ها)، نمک‌های صفرا را سلول‌های کبد می‌سازند و ماده اولیه آن کلسترول است که یا از غذا گرفته می‌شود و یا در جریان سوخت‌و ساز چربی‌ها ایجاد می‌شود. کلسترولی که در صفرا دیده می‌شود از سوخت و ساز نمک‌های صفرا حاصل می‌شود ولی افزایش مقدار آن در صفرا به علت وجود چربی‌های اشباع شده فراوان در برنامه غذایی و مصرف شکر سفید و قند سفید تصفیه شده است که به همراه غذاهای کم فیبر گیاهی و رژیم غذایی مدرن امروز رایج شده است. 
  اگر مقدار کلسترول صفرا بیشتر از حد طبیعی باشد نمی‌تواند به حالت محلول بماند و ممکن است رسوب و ایجاد سنگ صفرا کند.
  تولید صفرا در کبد دارای فرآیندی دقیق و ظریف است، به‌طوری‌که تغذیه بد، نظم آن را برهم می‌زند و کبد را دچار اختلال بیماری‌های کبدی می‌کند.
  از نظر ذخیره گلیکوژن یا نشاسته حیوانی، کبد همواره در جذب مواد نشاسته ای دخالت دارد. پس از آن که نشاسته و قند در نتیجه عمل هضم برای جذب آماده شد، از راه خون به کبد می‌رود و مقداری از آن به گلیکوژن تبدیل شده و برای مواقع احتیاج در کبد ذخیره می‌شود و همیشه فقط مقدار بسیار کمی قند در خون باقی می‌ماند و موقعی که بدن مجدداً به قند احتیاج پیدا کرد مقداری از گلیکوژن که در کبد ذخیره شده بود به قند گلوکز (دکستروز) تبدیل شده و وارد خون می‌شود تا در بافت‌ها به مصرف برسد.
 

از علائم ضعف کبد؛ بدبویی دهان، احساس سنگینی در ناحیه کبد(سمت راست زیر دنده ها) بعد از خوردن بعضی غذاها بخصوص تخم مرغ، و یبوست مزمن، نفخ، و سرگیجه. عدم تحمل غذاهای چرب و ادویه دار، افزایش وزن، سردرد تکرار شونده، سوءهاضمه، ضایعات پوستی: اگزما، پسوریازیس، و جوش دانه‌ها، طعم فلزی در دهان، تورم و یا درد شدید شکم، اختلالات روده ای، سینوزیت، آلرژیک، ضعف سیستم ایمنی بدن، پیری زود رس، خستگی مزمن، خونریزی و یا کبود شدن سریع پوست، آدم (تجمع مایعات در پاها)، مدفوع آغشته به خون و یا قیر مانند و مدفوع کم رنگ، ادرار خیلی تیره، خارش طولانی مدت پوست، بی اشتهایی، تهوع و استفراغ.
  همه این علائم در یک فرد لازم نیست وجود داشته باشد بلکه چند علامت کفایت می‌کند که باید توسط پزشک طب سنتی تشخیص دقیق داده شود.