چه چیزی موجب خشم می‌شود؟

خشم منفی حالتی است که فرد در آن آگاهی، اختیار عقل و کنترل احساس و شعور خود را از دست می‌دهد.
 

چکیده: خشم به عنوان یک ابزار دفاعی در وجود انسان قرار داده شده است، اگر از آن به خوبی استفاده شود بسیار ارزشمند است، اما بعضی ها استفاده نادرستی از این صفت درونی دارند و با استفاده کردن بیش از حد از خشم، تبدیل به فرد غیر قابل تحمل می شوند.

تعداد کلمات 938 / تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه

خشم یکی از هیجان های پیچیده ی انسان است. خشم یک واکنشی است طبیعی و متداول نسبت به ناکامی و بد رفتاری ها، همه ی ما در طول زندگی با موقعیت های خشم بر انگیز روبرو می‌شویم. 
خشم یک اشکال اساسی دارد اگر چه بخشی از زندگی است، ولی ما را از رسیدن به اهداف خود باز می‌دارد و روابط بین ما و دوستان، روابط بین زوجین را مختل می‌سازد. 
 

خشم واکنشی است غریزی در برابر تهدید و نومیدی از رسیدن به اهداف و آرزوها. (1) در این تعریف، خشم را برای کسی که به اهداف خودش نمی‌رسد و نا امید می‌شود نسبت داده در این حالت اگر جلو ابراز خشم گرفته شود، خشم به درون باز می‌گردد و به صورت افسردگی یا احساس گناه یا شرم یا نگرانی یا سستی و رخوت در می‌آید.(2)
ارایه تعریف خاص از خشم بسیار دشوار است، چون افراد از نظر زمان و مکان و علت خشم و نحوه ای برخورد با آن، کاملا متفاوت هستند. 
نکته: روانشناسان، خشم را یک احساس ثانویه می‌دانند، زیرا ما برای حفاظت از خودمان در برابر احساساتِ آسیب‌پذیر دیگر یا پنهان کردن آنها، به خشم متوسل می‌شویم، احساس اولیه ما می‌تواند ترس یا استرس، اضطراب و نگرانی باشد و برای مخفی کردن آن حالت ها به خشم متوسل می‌شویم. 

نکته ی مهم درباره ای خشم این است که" خشم نیز می‌تواند هم بسیار خوب و هم خیلی بد با‌شد منظورم از خوبی و بدی، <سازگاری و="" عدم="" سازگاری="">نیست بلکه دقیقا همان معنای خوبی و بدی را در نظر دارم" (3) 
خشم های خوب: آن خشم های هستند که برای دفاع از مظلوم در برابر کفار برانگیخته شوند(مُّحَمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ وَالَّذِینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْکُفَّارِ رُحَمَاءُ بَیْنَکُمْ. محمّد (ص) فرستادة خداست و کسانى که با او هستند، در برابر کفّار سرسخت و شدید، و در میان خود مهربانند،) [4]خشم خوب آن است که اگر کسی به او ناسزا گفت و او عصبانی شد، از حد خودش خارج نشود و بتواند بر رفتارش کنترل داشته باشد.خشمی که فرد هنگام بروز موانعی که او را از رسیدن به اهداف اساسی و نیل به کمال بازمی‌دارد. 
خشم بد: خشم منفی حالتی است که فرد در آن آگاهی، اختیار عقل و کنترل احساس و شعور خود را از دست می‌دهد و این فرد شبیه انبار باروت است که با روشن کردن یک کبریت، تمام دودمان طرف را به آتش می‌کشد و کنترلی بر رفتار خودش نداشته باشد به گونه ای که اعضای خانواده و دوستان از دست او در امان نیستند. 

چند دلیل که در برانگیختن خشم نقش موثری دارند:

 هر فردی برای خودش آرمان و آرزوی دارد و اگر افکاری را مزاحم آن اهداف ببیند، برای او سخت است که قبولش کند و در مقابل آن رفتارهای که می‌خواهد اهداف او را نبود سازد، از سلاح خشم استفاده می‌کند تا بتواند از حق خودش دفاع کند.
 

کسی که نتواند رفتارش را کنترل کند، با صحبت ها و تحقیر کردن های دیگران احساس پوچی می‌کند و برای دفاع کردن از خودش شروع می‌کند به عصبانی و داد و بیداد، در حالی که این افراد باید با اعتماد به نفس بالای برخورد کنند و با آرامش جواب دادن به آنها می‌تواند دندان شکن تر باشد تا پرخاشگری.
 

همه ی ما از اینکه دیگران در مورد ما قضاوت های نادرست داشته باشند ناراحت می‌شویم خوب بعضی از افراد خودشان را کنترل می‌کنند و برخی ها از کوره در میروند و عصبی می‌ شوند و خشم تمام وجود آنها را قبضه می‌کند. 
 

صفت ناپسندی که بعضی ها دارند این است که به عهد خودشان پایبند نیستند، قطعا در زندگی خودتان با این نوع افراد سروکار دارید و خوب درک می کنید که رفتارهای آنها چقدر موثر است در برانگیختن خشم. 
 

واقعا عجیب است هر انسانی از بی توجهی کردن دیگران نسبت به خودش، خشمگین می‌شود اما باز همان فرد نسبت به دیگران  بی توجهی می‌کند و سبب رنجش او می‌شود.
توجه: وقتی این رفتار سبب می‌شود تا دیگران و خودمان خشمگین شویم پس این رفتار را انجام ندهیم و با هم مهربان باشیم. 
 

فرد احساس کند که در یک نقشه شومی، قربانی شده و واقعیت هم نداشته باشد، آتش خشمش چنان زبانه خواهد کشید که تر و خشک نمی‌کند و همه را به آتش می‌کشاند. [5]
چند کلمه صحبت دوستانه با کسانی که زیاد خشمگین می‌شوند. عزیزان من شما نه می‌توانید از افراد یا چیزهایی که شما را خشمگین می‌کنند، خلاص شوید یا از آنها اجتناب کنید و نه می‌توانید آنها را تغییر بدهید، اما می‌توانید یاد بگیرید واکنش‌های تان نسبت به خشم را کنترل کنید می توانید یاد بگیرید که قوی باشید و در مقابل حوادث ایستادگی کنید و رفتار ملایمی داشته باشید نه بخاطر دیگران بلکه بخاطر سلامتی خودتان .


پی نوشت
[1] کارول تاوریس، ترجمه احمد تقی پور و سعید درودی، تهران: دایره 1379، چاپ ششم 1391، صفحه 19
[2] همان، صفحه 20
[3] همان، صفحه 21
[4] قرآن کریم، سوره فتح، آیه 29
[5]کریس ال کلینکه، ترجمه شهرام محمدخانی، مجموعه کامل مهارت های زندگی، تهران: رسانه ی تخصصی، 1386، چاپ دهم 1392 صفحه 238