تعیین گرهای جنسیتی و تحول رفتارها
شواهد پژوهشی نشان می دهند که تحول رفتارها تا حد زیادی تحت تأثیر تعیین گرهای جنسیتی است، هر چند مسائل اخلاقی اجازه پژوهش کاملا تجربی در این زمینه را به محققان نداده است و نمی توان به افراد عادی هورمون هایی را به طور مداوم تزریق تا رفتارها را مطالعه کرد، اما گاهی دست آفرینش فرصت چنین مطالعاتی را برای محققان فراهم کرده است و با مطالعه روی افرادی که دارای مشکلات کروموزومی و هورمونی هستند، این تفاوت ها به وضوح دیده شده اند که چند نمونه آن را پی می گیریم (مک کریری و چریسلر، ۲۰۱۰).
رفتار کودکان در بازی کردن
یکی از آشکارترین روش هایی که کودکان تفاوت خود را نشان می دهند، هنگام بازی است.
تحقیقات بین فرهنگی نشان می دهند دختران نسبت به پسران بیشتر ترجیح می دهند با عروسک، لوازم عروسک، اسباب بازی های مربوط به لوازم آشپزخانه، و هنرهای دستی بازی کنند (برای نمونه رابل، مارتین، برنبام، ۲۰۰۶؛ برنبام و دیگران، ۲۰۰۸).
پسران به نسبت دختران بیشتر ترجیح می دهند، با اسباب بازی های مربوط به حمل و نقل (مانند ماشین بازی)، الکترونیک، وسایل ورزشی و اسباب بازی های مربوط به ساخت و ساز و ساختمان بازی کنند (رابل و دیگران، ۲۰۰۶).
خیال بافی های دختران درباره بازی بیشترتحقیقات بین فرهنگی نشان می دهند دختران نسبت به پسران بیشتر ترجیح می دهند با عروسک، لوازم عروسک، اسباب بازی های مربوط به لوازم آشپزخانه، و هنرهای دستی بازی کنند (برای نمونه رابل، مارتین، برنبام، ۲۰۰۶؛ برنبام و دیگران، ۲۰۰۸). به روابط و نقش شوهر مربوط بود و خیال بافی پسران بیشتر به ابرقهرمان ها و موضوعات پرخاشگری مربوط بود (برنبام و دیگران، ۲۰۰۸).
این تفاوت ها با بررسی اندازه های اثر (از 3/1تا5/1) برجسته تر نیز می شوند (همان). بسیاری فشار فرهنگی برای هم شکلی با این نقش های جنسیتی را در این موضوع دخیل می دانند.
فرهنگ ها با تقویت رفتار درست با بازی متناسب این تفاوت ها را برجسته می کنند؛ همچنین، در جریان اجتماعی شدن شکل گیری روان بنه های جنسیتی نیرویی قوی برای تعیین جهت توجه و اینکه چه اطلاعاتی باید پردازش شوند، به تثبیت و پایداری این روان بنه ها منجر می شود (همان).
برخی از مطالعاتی که روی حیوانات یا اثر هورمون ها انجام شده است، نیز نشان می دهد جنس مذکر و مؤنث در انتخاب نوع اسباب بازی متفاوت عمل می کنند، از جمله کار روی بچه میمون ها (هاست، سیبرت و والن، ۲۰۰۸) و بازی های پرخاشگرانه در بچه موشها با مطالعه اثر آندروژن (پیلس، فیلد، اسمیت و پیلس، ۱۹۹۷). مطالعه روی دخترانی که اختلال هورمونی دارند (مانند CAH) نیز این تمایل به بازی با اسباب بازی های پسرانه را نشان می دهد (برنبام و دیگران، ۲۰۰۸). در هر حال، نمی توان اثر فرهنگ را در این زمینه نادیده گرفت.
تحقیقات بین فرهنگی نشان می دهند دختران نسبت به پسران بیشتر ترجیح می دهند با عروسک، لوازم عروسک، اسباب بازی های مربوط به لوازم آشپزخانه، و هنرهای دستی بازی کنند (برای نمونه رابل، مارتین، برنبام، ۲۰۰۶؛ برنبام و دیگران، ۲۰۰۸).
پسران به نسبت دختران بیشتر ترجیح می دهند، با اسباب بازی های مربوط به حمل و نقل (مانند ماشین بازی)، الکترونیک، وسایل ورزشی و اسباب بازی های مربوط به ساخت و ساز و ساختمان بازی کنند (رابل و دیگران، ۲۰۰۶).
خیال بافی های دختران درباره بازی بیشترتحقیقات بین فرهنگی نشان می دهند دختران نسبت به پسران بیشتر ترجیح می دهند با عروسک، لوازم عروسک، اسباب بازی های مربوط به لوازم آشپزخانه، و هنرهای دستی بازی کنند (برای نمونه رابل، مارتین، برنبام، ۲۰۰۶؛ برنبام و دیگران، ۲۰۰۸). به روابط و نقش شوهر مربوط بود و خیال بافی پسران بیشتر به ابرقهرمان ها و موضوعات پرخاشگری مربوط بود (برنبام و دیگران، ۲۰۰۸).
این تفاوت ها با بررسی اندازه های اثر (از 3/1تا5/1) برجسته تر نیز می شوند (همان). بسیاری فشار فرهنگی برای هم شکلی با این نقش های جنسیتی را در این موضوع دخیل می دانند.
فرهنگ ها با تقویت رفتار درست با بازی متناسب این تفاوت ها را برجسته می کنند؛ همچنین، در جریان اجتماعی شدن شکل گیری روان بنه های جنسیتی نیرویی قوی برای تعیین جهت توجه و اینکه چه اطلاعاتی باید پردازش شوند، به تثبیت و پایداری این روان بنه ها منجر می شود (همان).
برخی از مطالعاتی که روی حیوانات یا اثر هورمون ها انجام شده است، نیز نشان می دهد جنس مذکر و مؤنث در انتخاب نوع اسباب بازی متفاوت عمل می کنند، از جمله کار روی بچه میمون ها (هاست، سیبرت و والن، ۲۰۰۸) و بازی های پرخاشگرانه در بچه موشها با مطالعه اثر آندروژن (پیلس، فیلد، اسمیت و پیلس، ۱۹۹۷). مطالعه روی دخترانی که اختلال هورمونی دارند (مانند CAH) نیز این تمایل به بازی با اسباب بازی های پسرانه را نشان می دهد (برنبام و دیگران، ۲۰۰۸). در هر حال، نمی توان اثر فرهنگ را در این زمینه نادیده گرفت.
منبع: کتاب «روانشناسی زن و مرد»
نویسنده: مسعود جان بزرگی و علی احمد پناهی
نویسنده: مسعود جان بزرگی و علی احمد پناهی
بیشتر بخوانید:
نگاهی به تفاوت های جنسیتی
جایگاه زن و مرد از نگاه اندیشمندان اسلامی
عقل مرد و زن و رشد و کمال در نگاه اسلام
برابری زن و مرد
تفاوت های فیزیولوژیکی زن و مرد