فردی که حسادت میکند، دوستان و آشنایان را به مرور زمان از دست خواهد داد و تنهایی عجیبی اطراف او را فرا میگیرد.
مقدمه
حسد، یکی از کلیدی ترین حیله های شیطان برای از بین بردن انسانیت است و با این دام خود توانسته بسیاری از افراد را گرفتار خودش کند و از رسیدن به سعادت باز دارد. امیرالمؤمنین علی (علیهالسلام) فرمودند: حسد، بزرگترین دام شیطان است. [1]
حسد در بین مردم گسترش عجیبی پیدا کرده است و هر کسی آرزوی زندگی دیگران را در دل خود دارد و میخواهد کاری کند یا اتفاقی بیفتد که سرمایه دیگران از بین برود چون خودشان ندارند. همین حسادت ها باعث میشود تا لذتی از زندگی خودشان نبرند. حسد، فضای روح و جان آدمی را سیاه و کدر و فضای زندگی او را ظلمانی و محیط جامعه را مملو از ناامنی و خیانت می کند. حسادت دارای اثرات مخربی است که این نوشتار به بررسی جزئی برخی از این اثرات میپردازد.
حسد در بین مردم گسترش عجیبی پیدا کرده است و هر کسی آرزوی زندگی دیگران را در دل خود دارد و میخواهد کاری کند یا اتفاقی بیفتد که سرمایه دیگران از بین برود چون خودشان ندارند. همین حسادت ها باعث میشود تا لذتی از زندگی خودشان نبرند. حسد، فضای روح و جان آدمی را سیاه و کدر و فضای زندگی او را ظلمانی و محیط جامعه را مملو از ناامنی و خیانت می کند. حسادت دارای اثرات مخربی است که این نوشتار به بررسی جزئی برخی از این اثرات میپردازد.
اثرات خطرناک حسادت در زندگی فرد
1. ریشه بسیاری از گناهان
وقتی به برخی از پرونده های که در دادگاه ها هستند نگاه میکنیم، ریشه بیشتر از آنها بر میگردد به حسد و کینه، بله حسادت میکرد که برادرش به موفقیت رسیده و او نتوانسته، حسادت میکرد که فلانی سرمایه دار شده و او نتوانسته، همه این حسادتها تبدیل به حقارت شخص شده و او مرتکب جنایت شده است. پس ریشه بسیاری از گناهان، حسد است. امام حسن مجتبی(علیهالسلام) فرمودند: حسد، پیش قراول تمام شرور و بدیها است. از روی همین حسد بود که قابیل برادرش هابیل را به قتل رسانید.[2]
توجه: کار حسد در وجود انسان به جایی می رسد که نه تنها در امور مادی که مورد تزاحم و کشمکش بین انسانهاست اثر می گذارد، بلکه در امور معنوی که هیچ مزاحمتی در آن نیست و هر کس می تواند به آن دست یابد نیز اثر می گذارد.
توجه: کار حسد در وجود انسان به جایی می رسد که نه تنها در امور مادی که مورد تزاحم و کشمکش بین انسانهاست اثر می گذارد، بلکه در امور معنوی که هیچ مزاحمتی در آن نیست و هر کس می تواند به آن دست یابد نیز اثر می گذارد.
2. حسادت باعث آسیب شما خواهد شد
شما به دنبال داشته های مردم هستید و حسادت آنها را می کنید، اما غافل از این هستید که چیزهای گران قیمتی مانند عمر و آرامش را از زندگی خود از دست خواهید داد و صدمات جسمی و روحی فراوانی خواهید خورد. حس حسادت در هر فردی باعث بروز رفتارهای ناپسندی میشود که حد و مرز ندارد و گاه تا مرز قتل یک فرد دیگر هم پیش میرود و آرامش را از خود و خانواده خود سلب میکند. امام صادق (علیهالسلام) فرمودند: حسود پیش از آنچه می تواند به «محسود» ضرر برساند به خویشتن زیان می رساند، مانند ابلیس که با حسدش لعنت برای خود آفرید و برای آدم برگزیدگی و هدایت. [3]
3. حسادت باعث از بین بردن رفاقت میشود
اینکه دوست شما در امتحانات موفق شود و نمره خوبی بگیرد و یا اینکه در زندگی خودش موفق باشد و زندگی خوبی برای خودش بسازد، شما نباید حسادت کنید و آرزوی از دست رفتن این موفقیت ها را داشته باشید.اگر دوست شما از این نیت حسادت بار شما آگاه شود، رفاقت بین شما خدشه دار خواهد شد و دوستان از کنار شما پراکنده میشوند و شما میمانید با یک صفت شیطانی که زندگی شما را سیاه و زشت خواهد کرد.
4. حسادت باعث تنهایی شخص میشود
فردی که حسادت میکند، دوستان و آشنایان را به مرور زمان از دست خواهد داد و تنهایی عجیبی اطراف او را فرا میگیرد. فرد حسود در نهایت به این نتیجه میرسد که تنهای تنهاست. هیچ کس در اطراف او نخواهد بود تا بتواند احساساتش را با او در میان بگذارد و از او مراقبت و حمایت کند. همین باعث آزار و اذیت روانی شخص میشود.
5. باعث غم و غصه شخص می شود
فردی که به موفقیت رسیده است، از نعمت های که دارد احساس لذت میکند و زندگی خود را به شادکامی میگذراند، اما فرد حسود یک نگاه حسرت باری به زندگی دیگران دارد و غم و اندوه عمیقی در جان او قرار میگیرد و نمیتواند احساس آرامش داشته باشد. امام علی (علیهالسلام) فرمودند: کیفر آدم حسود برای تو همین بس که در وقت سرور و خوشحالی تو، او غمگین و غصّهدار است. [4]
هر اندازه دیگران صاحب موفقیت بیشتر و نعمت های فزون تر گردند او به همان اندازه ناراحت می شود و این ناراحتی ها را همیشه به همراه خودش دارد و به گونه ای خواهد شد که خوب خوابیدن یک آرزوی دست نیافتنی برای او خواهد شد.
هر اندازه دیگران صاحب موفقیت بیشتر و نعمت های فزون تر گردند او به همان اندازه ناراحت می شود و این ناراحتی ها را همیشه به همراه خودش دارد و به گونه ای خواهد شد که خوب خوابیدن یک آرزوی دست نیافتنی برای او خواهد شد.
آیا حسادتی که به مرحله فعلیت نرسد هم گناه است؟
مرحوم نراقی میگوید؛ هر گاه حسد، آدمی را به افعال و گفتار ناپسند وادار کند تا زبان به غیبت و بدگویی… بگشاید ، گناه کرده، همچنین اگر از اظهار و ابراز آن خویشتن داری نماید و از رفتار و گفتاری که دلالت بر حسد نماید پرهیز کند، ولی در باطن زوال نعمت محسود را طالب و به درد و رنج او راغب باشد و از این نظر احساس ناراحتی نکند و بر خود خشمگین نباشد باز گناه کرده است. [5]
تفاوت غبطه و حسد
شما به جای اینکه خودتان را گرفتار حسادت کنید و زندگی خود را تیره و تار کنید و هیچ بهره ای از زندگی نبرید، باید تلاش و کوشش کنید تا زندگی خودتان را به سامان برسانید. حسادت این است که خودتان ندارید و به داشته های دیگران هم راضی نباشید اما غبطه این است که شما چیزی را ندارید و تلاش میکنید که به دست بیاورید. امام جعفر صادق (علیهالسلام) فرمودند: مؤمن بر نعمتهای دیگران غبطه میخورد اما حسودی نمیکند در حالی که منافق بر آنها حسودی میکند ولی غبطه نمیخورد.[6]
پی نوشت :
[1] فهرست غرر، صفحه ٦٧
[2] بحارالانوار ، جلد ٧٨، صفحة ١١١
[3] همان، جلد 70، صفحه 255
[4] همان، جلد ٧٣، صفحه ٢٥٣
[5] احمدنراقی، معراج السعادة، قم: انتشارات هجرت، سال نشر : 1378، چاپ اول، صفحه 429.
[6] اصول کافی، جلد ٣، صفحه ٤١
پی نوشت :
[1] فهرست غرر، صفحه ٦٧
[2] بحارالانوار ، جلد ٧٨، صفحة ١١١
[3] همان، جلد 70، صفحه 255
[4] همان، جلد ٧٣، صفحه ٢٥٣
[5] احمدنراقی، معراج السعادة، قم: انتشارات هجرت، سال نشر : 1378، چاپ اول، صفحه 429.
[6] اصول کافی، جلد ٣، صفحه ٤١