علائم، تشخیص و درمان آرتروز زانو (بخش اول)

آرتروز زانو می تواند سبب بروز التهاب دوره ای شود. علت آن می تواند شکل گیری اسپور استخوان یا تجمع مایعات اضافی در زانو باشد.
 

آرتروز شامل التهاب یک یا چند مفصل است. درد، ورم و احساس خشک بودن از علائم اولیه آرتروز هستند. هر مفصلی در بدن ممکن است که تحت تاثیر این بیماری قرار بگیرد اما آرتروز بیشتر زانو را تحت تاثیر قرار می دهد. آرتروز زانو انجام خیلی از فعالیت ها (همچون پیاده روی و بالا رفتن از پله ها) را سخت می کند. آرتروز علت ناتوانی در بسیاری از افراد است. رایج ترین انواع آرتروز استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید هستند اما این اختلال بیش از ۱۰۰ نوع متفاوت دارد. اگر چه آرتروز یک بیماری بزرگسالان است اما برخی از انواع آن روی کودکان هم تاثیر می گذارند. اگر چه هیچ درمانی برای آرتروز وجود ندارد اما گزینه های درمانی زیادی برای کنترل درد و فعال نگه داشتن افراد در دسترس هستند. در این مقاله به بررسی انواع آرتروز زانو، علائم، تشخیص و درمان آرتروز زانو می پردازیم.
 

زانو بزرگ ترین و قوی ترین مفصل در بدن است. زانو از سر زیرین فمور (استخوان ران)، سر بالایی تیبیا (استخوان درشت نی) و پاتلا (استخوان کشکک) ساخته شده است. سر این سه استخوان در جایی که به همدیگر متصل می شوند با غضروف مفصلی پوشیده شده است. غضروف مفصلی یک ماده صاف و لغزنده است که هنگام خم و راست شدن از استخوان ها محافظت می کند.

قسمت هایی از غضروف به نام منیسک به عنوان ضربه گیر بین استخوان ران و درشت نی عمل می کنند. منیسک سفت است و به صاف و ثابت نگه داشتن مفصل کمک می کند. مفصل زانو توسط پوششی به نام غشاء سینوویال احاطه شده است. این غشاء مایعی ترشح می کند که سبب روان شدن غضروف و کاهش اصطکاک می شود.
 

اصلی ترین انواع آرتروز که زانو را تحت تاثیر قرار می دهند استئوآرتریت، آرتریت روماتوئید و آرتریت پس از ضربه هستند.
 

استئوآرتریت رایج ترین نوع آرتروز زانو است. استئوآرتریت یک بیمارى دژنراتیو مفصلى است که بیشتر در افراد ۵۰ سال به بالا اتفاق می افتد اما می تواند افراد جوان تر را هم تحت تاثیر قرار دهد. در استئوآرتریت، غضروف زانو به تدریج ساییده می شود. وقتی غضروف ساییده شد، زبر و فرسوده می شود و فضای محافظتی بین استخوان ها کاهش میابد.

این موضوع می تواند سبب اصطکاک استخوان ها با هم و ایجاد اسپور دردناک استخوان شود. استئوآرتریت به آرامی پیشرفت می کند و درد ناشی از آن با گذر زمان تشدید می شود. استئوآرتریت می تواند سبب اصطکاک استخوان ها با هم شود. اسپور استخوان یک خصوصیت اصلی از این نوع آرتروز است.
 

آرتریت روماتوئید یک بیماری مزمن است که چندین مفصل در بدن (از جمله مفصل زانو) را مورد حمله قرار می دهد. این بیماری متقارن است، به این معنی که معمولا مفصل یکسانی را در هر دو سمت بدن تحت تاثیر قرار می دهد. در آرتریت روماتوئید غشاء سینوویال که مفصل زانو را پوشانده شروع به ورم می کند، که این موضوع سبب زانو درد و احساس خشک شدن می شود.

آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی است. این به این معناست که سیستم ایمنی به بافت های خود حمله می کند. در نتیجه سیستم ایمنی به بافت های عادی خود (همچون غضروف و رباط) آسیب می زند و استخوان را نرم می کند.
 

آرتریت پس از ضربه، پس از ضربه به زانو شکل می گیرد. برای مثال ممکن است که یک استخوان شکسته به سطح مفصل آسیب بزند و سال ها بعد از ضربه سبب آرتروز شود. پارگی منیسک و آسیب به رباط ها می تواند سبب عدم تعادل و ساییدگی بیشتر مفصل زانو شود که با گذر زمان می تواند منجر به آرتروز شود.
 

درد آرتروز زانو می تواند به طور ناگهانی شروع شود اما پیشرفت این درد به طور تدریجی اتفاق می افتد. در ابتدا ممکن است که فقط در صبح ها یا بعد از این که برای مدتی فعال نبودید، متوجه درد شوید. ممکن است هنگام بالا رفتن از پله ها، بلند شدن از موقعیت نشسته یا زانو زدن، زانو درد را احساس کنید.

گاهی حتی هنگام پیاده روی نیز فرد درد را تجربه می کند. ممکن است هنگامی که نشسته اید نیز درد داشته باشید. برخی از افرادی که آرتروز دارند اظهار کرده اند که هوای مرطوب و سایر تغییرات در آب و هوا می توانند سبب بروز درد شوند. زانو دردی که باعث می شود از خواب بیدار شوید می تواند از نشانه های استئوآرتریت باشد.
 

آرتروز زانو می تواند سبب بروز التهاب دوره ای شود. علت آن می تواند شکل گیری اسپور استخوان (استئوفیت) یا تجمع مایعات اضافی در زانو باشد. ورم بعد از دوره طولانی عدم فعالیت (همچون صبح ها که از خواب بیدار می شوید) تشدید می شود. ممکن است که پوست زانو قرمز به نظر برسد یا با لمس کردن آن متوجه گرم بودن آن شوید. گاهی فرد التهاب مزمن زانو را تجربه می کند که با مصرف داروهای بدون نیاز به تجویز یا داروهای ضد التهاب هم بهتر نمی شود.
 

با گذر زمان عضلات زانو می توانند ضعیف شوند و ساختار مفاصل می تواند بدون ثبات شود. احساس ضعیف شدن در زانو می تواند سبب خم شدن و پیچ خوردن آن شود. مفصل می تواند حالت چسبیده یا قفل شده نیز پیدا کند تا جایی که نمی توانید آن را خم یا راست کنید. ممکن است متوجه شوید که این علائم پایدار نیستند و دردتان حالت گذرا دارد.
 

ممکن است هنگام راه رفتن احساس ساییدگی در پاهایتان احساس کنید. به علاوه گاهی صدای تق و تق از زانو به گوش می رسد. این علائم هنگامی رخ می دهند که بخشی از غضروف های نرمی که به حرکت راحت کمک می کردند را از دست می دهید. اگر آرتروز زانو دارید، علت این صداها سطح زبر و اسپور استخوان هایی است که هنگام حرکت مفاصل به هم برخورد می کنند.
 

آرتروز زانو حرکت مفاصل زانو را چالش برانگیز می کند و امکان انجام حرکات ساده را دشوار یا غیر ممکن می کند. وقتی از پله ها بالا می روید یا در فعالیت های ورزشی شرکت می کنید، ممکن است متوجه شوید که توانایی حرکت در شما کاهش یافته است. استئوآرتریت به آرامی سبب ساییدگی غضروف می شود. وقتی آرتروز تشدید می شود، امکان عملکرد عادی مفاصل و انجام فعالیت های روزانه سخت می شود. گاهی برخی از افراد بدون عصا یا واکر نمی توانند به راحتی راه بروند.
 

اشعه ایکس زانو، ابزار تشخیصی مناسبی است چون از دست دادن فضای مفصلی را به طور شفاف نشان می دهد. از دست دادن فضای مفصلی می تواند سبب ایجاد صدا و کم شدن امکان حرکت شود. در این شرایط فضایی که با غضروف پر شده بود از بین می رود و استخوان در معرض آسیب قرار می گیرد. اسپور استخوان در لبه های مفاصل شکل می گیرد و نشان دهنده تلاش بدن برای ترمیم خود است. اسپور استخوان از علائم رایج استئوآرتریت است.
 

با پیشرفت آرتروز زانو متوجه تغییراتی در ظاهر زانو خواهید شد. آرتروز می تواند ظاهر فرورفته ای ایجاد کند چون عضلات اطراف زانو باریک و ضعیف می شوند. ممکن است که زانوها به سمت هم متمایل شوند یا به سمت بیرون خم شوند. بدشکلی زانو می تواند خفیف باشد، به نحوی که به سختی می توان آن را دید، گاهی نیز می تواند خیلی شدید و ناتوان کننده باشد.

ادامه دارد...

منبع: سایت دکتر سلام