نصرت الله باستان

(1356 -1282 ش)، چشم‏پزشك. در تهران و در خانواده‏اى ظاهرا از اهالى آذربایجان متولد شد. تحصیلات مقدماتى را ابتدا در مكتب‏خانه و سپس در مدرسه‏ى صفائیه و تربیت فراگرفت، پس از آن دارالفنون را به پایان رسانید. نصرت الله دوره‏ى پزشكى را در مدرسه‏ى طب تهران و در سال 1307 ش گذراند. و در سال 1307 ش جزء اولین گروه محصلین اعزامى به اروپا، به فرانسه رفت و در دانشگاههاى بردو و پاریس دوره‏ى پزشكى عمومى را خواند و در رشته‏ى چشم‏پزشكى متخصص شد. در سال 1315 ش به ایران بازگشت و به تدریس در رشته‏ى پزشكى پرداخت و مشاغلى را عهده‏دار شد. وى غیر از تألیفاتى كه در رشته‏ى تخصصى خود داشت اهل ذوق و قلم بود. از دیده‏ها و شنیده‏هاى خود داستانهاى كوتاه طنزآمیزى نوشت و از آن نوشته‏ها دو مجموعه به نامهاى: «افسانه زندگى» و «چهل تیكه» منتشر ساخت. از آثار وى در پزشكى: «اورام ملتحمه»؛ «بیماریهاى چشم و درمان آن»؛ «بیماریهاى گوش و حلق و بینى و حنجره»؛ «تراخم»؛ «چشم و بیماریهاى آن»؛ «كیمیا پزشكى».[1] مدرس، پزشك، ادیب. تولد: 1282. درگذشت: آذر 1361. نصرت‏الله باستان تحصیلات مقدماتى خود را در مكتب و نزد میرزا على‏اكبر و با خواندن عم جزء آغاز كرد. پس از مدتى مكتب را ترك گفت و به مدرسه‏ى صفائیه و سپس به مدرسه تربیت رفت. پس از اتمام تحصیلات ابتدایى وارد دارالفنون شد (شرح این بخش در كتاب افسانه زندگى آمده است) سپس وارد خدمات دولتى شد و در نقلیه‏ى قشون مشغول به كار شد. در سال 1307 در میان اولین گروه محصلین اعزامى به اروپا رفت. در شهر بردو فرانسه مشغول به تحصیل شد و بالاخره پس از هفت سال اقامت در كشور فرانسه، و گذراندن دوره‏ى دكتراى دانشگاه پاریس در سال 1315 به تهران مراجعت كرد. در همان موقع در بیمارستان‏هاى سینا و شهردارى مشغول به چشم‏پزشكى شد. كتابى در ششصد صفحه تحت عنوان بیمارى‏هاى چشم و درمان آن نوشت. وزارت فرهنگ این كتاب را به چاپ رسانید. سپس به ریاست بخش چشم‏پزشكى بیمارستان وزیرى منصوب شد و در سال 1328 به مقام استداى كرسى بالینى نایل آمد و در این سمت بعدها به بخشى از بیمارستان هزار تختخوابى (این بیمارستان به نام امام خمینى تغییر نام داده است) منتقل شد و از شركاى بیمارستان مهر در تهران شد. اثر دیگر دكتر باستان در زمینه‏ى پزشكى نازایى و فرزند زیادى (1348) است. دكتر باستان بخشى از كتاب افسانه‏ى زندگى یا خواب پریشان (1344) را به شرح گذشته و حكایت دوران مدرسه اختصاص داد و در بخش دیگر به خیال پردازى درباره‏ى آینده و مرگ پرداخت (اقتباسى از كمدى الهى دانته، نویسنده ایتالیایى). كتاب دیگر او چهل تیكه (1351)؛ حاوى 45 قطعه‏ى طنزآلود از ماجراهاى زندگى خود اوست. از آثار دیگر اوست: اورام ملتحمه (1315)؛ بیمارى‏هاى گوش و حلق و بینى و حنجره (با همكارى دكتر مصطفى بهشتى شیرازى، جلد اول، تهران، 1327)؛ تراخم (با همكارى دكتر حمید محسنین و دكتر سهراب داروگر، جلد اول، تهران، 1341)؛ چشم و بیماریهاى آن (تهران، 1335)؛ كیمیا پزشكى. دكتر باستان در سال 1323 نیز نشریه‏ى «باستان» را منتشر مى‏كرد.

نصرت الله باستان

تازه های مشاهیر

بیشترین بازدید هفته