محمود ذوالفنون

در سال 1299 شمسى در آباده متولد شد، تحت تأثیر نواى تار پدر، ذوق موسیقى از کودکى در او قوت گرفت و از 8 سالگى با نواختن تار آشنایى پیدا کرد، بعد از چندى به ویولن علاقمند شد ولى به علت کمبود معلم ویولن در آن زمان، نوازندگى ویولن را با ویولنى که خودش ساخته بود بدون استاد پیش خود شروع کرد، در سن بیست سالگى از زادگاه خود راهى شیراز شد و و مدتى در کادر ادارى کارخانه قند مرودشت به کار مشغول شد و در آنجا با یکى از مهندسین کارخانه که اهل لهستان بود و ویولن مى‏نواخت آشنایى پیدا کرد و اصول نواختن ویولن را نزد او آموخت و به کمک اطلاعاتى که از موسیقى ایرانى داشت و تکنیکى که آموخته بود و همچنین با تمرین زیاد بعد از دو سه سال، نواختن ویولن را به جایى رسانید که کاملاً قابل شنیدن بود و به کمک طرفدارانى که پیدا کرده بود در شیراز کلاس موسیقى دایر نمود. محمود ذوالفنون در سال 1320 به تهران آمد و در اولین فرصت، به کلاس مرحوم صبا در کوچه ظهیرالاسلام رفت و از تجربیات استاد صبا استفاده کرد، ضمناً تکنیک ویولن را نیز نزد روبیک گریگوریان که نوازنده‏ى قابلى در زمینه موسیقى غربى بود تقویت مى‏کند، حدود سال 1328 که انجمن موسیقى ملى با مدیریت مرحوم روح‏اللَّه خالقى تأسیس شد، ذوالفنون به جهت علاقه‏اى که اصولاً به موسیقى سنتى ایران داشت به عضویت آن انجمن درآمد و به دنبال آن تعلیم ویولن را در هنرستان موسیقى ملى که با همت انجمن نامبرده دایر شده بود به عهده گرفت و تا سال 1352 این سمت را داشت و از طرف وزارت فرهنگ و هنر با همین سمت بازنشسته شد. ذوالفنون به کار تدریس عشق مى‏ورزید به طورى که مرحوم صبا در اواخر عمر که حوصله‏ى لازم را براى تدریس نداشت به بسیارى از شاگردان مى‏گفت حالا که نمى‏توانید در کلاس من باشید، من توصیه مى‏کنم به کلاس ذوالفنون یا به قول خود «ویولن فنون» بروید. (مرحوم صبا با طبع شوخى که داشت محمود ذوالفنون را، ویولن فنون مى‏نامید). ذوالفنون به لحاظ علاقه‏یى که به کار تدریس داشت در کنار کار هنرستان، کلاس خصوصى خود را هم داشت و بعدها تدریس در کلاس شبانه موسیقى وابسته به وزارت فرهنگ و هنر را عهده‏دار شده و نیز در تألیف کتابهاى آموزشى ویولن که توسط هنرستان موسیقى ملى منتشر شد سهم بسزایى داشت. محمود ذوالفنون در جوار کار تدریس، در زمینه‏ى ارائه موسیقى نیز بسیار پرکار بود فعالیت رادیویى او تقریباً از اوایل تأسیس رادیو تا سال 1354 ادامه داشت و گرچه در برنامه‏هاى رادیو در زمینه‏ى آهنگسازى و نوازندگى و سرپرستى گروه‏هاى موسیقى نقش مؤثرى داشت، معذلک کار رادیو را یک فعالیت فرهنگى و هنرى جدى براى خود نمى‏دانست و عقیده داشت که این فعالیتى است در کنار هنر!. وى به منظور معرفى و شناساندن هر چه بیشتر موسیقى اصیل ایران به اقوام و ملل جهان، مسافرتهاى متعددى از طرف سازمان رادیو تلویزیون، وزارت فرهنگ و هنر وقت به خارج کشور نموده و نیز تحقیقى در زمینه‏ى موسیقى آذربایجان دارد که گزارش تحقیقى آن در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى مى‏باشد، ارزیابى کارهاى هنرى وى شرح مفصلى دارد که متأسفانه در حوصله این کتاب نمى‏باشد. (تو 1299 ش)، موسیقیدان. وى در آباده‏ى شیراز متولد شد. تار را در هشت سالگى از پدر آوخت. بعد به ویولن علاقه‏مند شد و به فراگیرى آن بدون استاد پرداخت. در بیست سالگى به شیراز آمد و در کارخانه‏ى قند مشغول کار شد. از مهندس لهستانى آنجا اصول نواختن ویولن را آموخت و در شیراز کلاس موسیقى دایر کرد. وى سپس در سال 1320 ش به تهران آمد و از کلاسهاى ابوالحسن صبا استفاده کرد. تکنیک ویولن را نزد روبیک گریگوریان تقویت کرد. پس از تشکیل انجمن موسیقى ملى در 1328 ش به عضویت انجمن درآمد و در هنرستان انجمن ملى به تعلیم همین ساز پرداخت. ذوالفنون همچنین تدریس در کلاس شبانه‏ى موسیقى وابسته به وزارت فرهنگ را بر عهده گرفت و در سال 1352 ش با همین سمت بازنشسته شد. سالها با رادیو در زمنیه‏ى آهنگسازى و نوازندگى و سرپرستى گروههاى موسیقى همکارى داشت و به منظور معرفى موسیقى اصیل ایرانى مسافرتهایى نیز به خارج از کشور کرد. ذوالفنون تحقیقى در زمینه‏ى موسیقى آذربایجان دارد که گزارش آن در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى است. همچنین در تالیف کتابهاى آموزشى ویولن که توسط هنرستان موسیقى ملى منتشر شد، سهم بسزایى داشت.

استاد محمود ذوالفنون هفدهم اکتبر ۲۰۱۳ در شهر سن خوزه در سن ۹۳ سالگی چشم از جهان فرو بست^.