ویکتور ماتیور

ماتیور، ویکتور Mature,Victor

بازیگر (1915، لوییزویل کنتاکی - امریکا؛ 1999)

با نام ویکتور جان ماتیور به دنیا آمد. پدری مهاجر، سوییسی تبار و بسیار فقیر داشت. در چهارده سالگی تحصیل را رها کرد تا کمک خرج خانواده اش باشد. اما در سال 1935 وارد مدرسه ی بازیگری تماشاخانه ی پاسادنا شد. کار بازیگری را از 1936 در تآتر آغاز کرد. در 1939 با دختر زن خانه دار وارد سینما شد. در 1940 با هال روچ در مترو - گلدوین - مایر قرارداد بست. و یک سال بعد، نخستین نقشش را در برودوی در نمایش خانمی در تاریکی ایفا کرد. در 1942 به خدمت فاکس قرن بیستم درآمد. بنیان گذار یک رشته فروشگاه زنجیره ای فروش تلویزیون بود. همسر نخستش، فرانس اوانز (1938-1941)، نیز بازیگر بود. بر اثر ابتلا به سرطان خون درگذشت.

ماتیور از دست کم گرفته شده ترین و بدفهمیده شده ترین شخصیت های تاریخ هالیوود است. اگرچه جایزه ی لامپون (بدترین بازیگر سال) را دریافت کرده، اما با این حال با بازی در فیلم های معتبر کارگردانانی بزرگ، جایگاه ثابتی در تاریخ سینما یافته است. استعداد او در بازیگری موضوعی است که کمی جای بحث دارد. خودش معتقد بود: «بیش از بازیگر بودن صنعت گرم. کار من در سینما مثل کسی است که تلویزیون یا اتوموبیل می سازد.» در چندین فیلم به خاطر اندام ورزیده و فیزیکش نقش قهرمانان شکست ناپذیر را بازی کرده است. با این حال در تعداد بسیاری فیلم نیز در نقش شخصیت هایی ظاهر شده که وجه کودکانه شان غالب بوده اند. به طور کلی فیلم های او را می توان به سه دسته تقسیم کرد: 1- موزیکال های واقع گرا و کمدی که بر جنبه ی طنز، گیرایی و سبک پُرجلوه ی او تأکید داشتند. 2- فیلم های تاریخی یا حماسی، از جمله وسترن، که بر حالت فیزیکی قابل توجه و سبک بازیگری اغراق آمیز او تکیه داشتند و نمایان گر قهرمانانی اسطوره ای بودند. 3- فیلم های نوآر که در آن ها لبخند شیرین و نگاه های گیرای مدیترانه ای اش، طبیعت خشن و پُرشورش را می پوشاند. از کارهای عمده اش می توان به شخصیت «داک هالیدی» در کلمانتاین عزیز من، قهرمان وحشی آخرین مرز، اغواگر اشاره ی شانگهای و «شمشونِ» شمشون و دلیله اشاره کرد. اگرچه ماتیور در دهه های 1940 و 1950 نام برجسته ای در سینما بود، اما عملاً در اوایل دهه ی 1960 از سینما کناره گرفت. بازگشت گاه و بی گاهش به سینما در فیلم هایی مثل به دنبال روباه تصویر دل پذیر و هجوگونه ای از او به وجود آورد.

از فیلم ها: 1939 - دختران زن خانه دار (روچ)؛ 1940 - یک میلیون سال پیش از میلاد مسیح (روچ، روچ جونیر و د. و. گریفیث)؛1941 - اشاره ی شانگهای (فون استرنبرگ)، با فریاد زدن بیدار می شوم (هامبرستون)؛ 1942 - نوای صحنه (راتاف)، جای پُرهیجان (هامبرستون)؛ 1946 - کلمانتاین عزیز من (ج. فورد)؛ 1947 - بوسه ی مرگ (هاتاوی)، ماس رُز (راتاف)؛ 1948 - فریاد شهر (سیودماک)؛ 1949 - زندگی آسان (ژ. تورنور)، شمشون و دلیله (س. ب. دمیل)، سرخ، داغ و آبی (فارو)؛ 1950 - خیابان اوباش (کاستر)؛ 1951 - قمارخانه (تتسلاف)؛ 1952 - داستان لاس وگاس (استیونسن)، چیزی برای پرندگان (وایز)، پری دریایی میلیون دلاری (لروی)؛ 1953 - روبنده های بغداد (ج. شرمن)، خرقه (کاستر)، ماجرای عاشقانه با یک بیگانه (رولند)؛ 1954 - دیمتریوس و گلادیاتورها (د. دیوز)، مصری (کورتیز)، خیانت شده (برنهارت)، مأموریت خطرناک (ل. کینگ)؛ 1955 - آخرین مرز (آ. مان)، کریزی هورس رئیس سرخ پوستان (ج. شرمن)؛ 1956 - زاراک (ت. یانگ)، سفر (ت. یانگ)؛ 1957 - پلیس بین المللی (گیلینگ)، وقتی برای مردن نیست (ت. یانگ)؛ 1958 - عروسک چینی (بورزیگی)؛ 1959 - سیرک بزرگ (ج. نیومن)، راهزن ژوبی (گیلینگ)؛ 1960 - هانیبال (اولمر)؛ 1961 - تاتارها (ر. تورپ)؛ 1966 - به دنبال روباه (دسیکا)؛ 1968 - هد (رافلسن)؛ 1972 - هر تبه کار کوچک و پرستار بچه (س. هوارد)؛ 1976 - وان تان تان، سگی که هالیوود را نجات داد (وینر)؛ 1979 - نیروی ضربت (وینر)؛ 1984 - شمشون و دلیله (فیلیپس).