کارگردان : Tomas Alfredson بازیگران : Mark Strong ...Jim Prideaux John Hurt...Control Gary Oldman ...George Smiley « جان لوکاره » یکی از نویسندگان مشهور داستانهای جاسوسی دنیاست. « لوکاره » پیش از آنکه نویسندگی را آغاز کند، در سرویس اطلاعاتی بریتانیا مشغول بکار بوده و حتی ماموریت هایی را هم در آلمان غربی آن زمان انجام داده است. البته نکته هیجان انگیز درباره « لوکاره » این بود که سرانجام نام او و بسیار دیگر از جاسوسان جهان توسط «کیم فیلبای» ( او مشهورترین جاسوس دو جانبه قرن بیستم و مایه آبرو ریزی سرویس های مخفی بریتانیا بود. « فیلبای » ریاست بخش ضد جاسوسی شوروی را در سرویس اطلاعات مخفی بریتانیا عهد دار بود اما در نهایت فهمیدند که او در زمان ریاستش بر این پست، برای شوروی جاسوسی می کرد! ) لو رفت و از آن پس دیگر کمتر خبری از « لوکاره » به گوش رسید تا اینکه وی تصمیم گرفت به نویسندگی روی بیاورد و خاطراتش را از زمان جاسوس بودن! تبدیل به داستان کرده و بصورت رمان منتشر کند. البته به واقع « لوکاره » در عالم نویسندگی توانایی های به مراتب بیشتری از جاسوسی! دارد و این را با رمانهای هیجان انگیزش ثابت کرده است. در ایران، رمان « جاسوسی که از سردسیر آمد » به ترجمه « فرزاد فربد » از انتشارات « جهان کتاب » منتشر شده که پیشنهاد می کنم اگر اهل کتاب هستید، حتما آن را تهیه نمائید. « دوره گرد ، خیاط ، سرباز ، جاسوس » نیز براساس یکی از رمانهای « لوکاره » با همین عنوان ساخته شده است و همانطور که انتظار می رفت، تمی جاسوسی دارد. داستان فیلم در سال 1973 اتفاق می افتد. در حال حاضر جنگ سرد باعث شده تا کشورها چهار چشمی حواسشان به حرکات مشکوک و غیرمنتظره یکدیگر باشد تا مبادا کشوری دست از پا خطا کند و شعله جنگ دیگری برافروخته شود. سرویس اطلاعات جاسوسی بریتانیا ( که در این فیلم با نام ساختگی « Circus » شناخته می شود ) نیز به نوبه خود سعی در کنترل اوضاع دارد و به دنبال راهی برای کاهش تنش میان کشورهاست. در جدیدترین ماموریت این سازمان، یکی از افراد ارشد سازمان به نام کنترل ( جان هارت ) تصمیم می گیرد جاسوسی را به شهر بوداپست مجارستان بفرستد تا در آنجا سر و گوشی آب دهد، اما این ماموریت بنا به دلائل نامعلومی با شکست مواجه می شود و به همین جهت، کنترل اجباراً از کار کنار گذاشته می شود. اما این شکست برای بریتانیا چندان خوشایند نیست چراکه به حیثیت این سازمان در جهان خدشه وارد شده است. از اینرو تصمیم گرفته می شود تا یک جاسوس کارکشته به نام جورج اسمایلی ( گری اولدمن ) که در حال حاضر در بازنشستگی به سر می برد را به کار برگردانند تا از خیانتهای انجام گرفته پرده بردارد. اسمایلی با قبول درخواست سازمان، بار دیگر بر سر کار خود باز می گردد اما متوجه می شود که اوضاع بسیار پیچیده تر از آن است که سازمان فکر می کرده... « لوکاره » بارها در مصاحبه اش عنوان کرده بود که علاقه ایی به شخصیت " جیمز باند " ندارد و فکر می کند که او تنها یک شخصیت فانتزی است!. فیلم « دوره گرد ، خیاط ، سرباز ، جاسوس » نیز با اینکه یک تریلر جاسوسی انگلیسی می باشد ( معمولاً در فیلمهای ژانر تریلر ساخت کشور انگلیس، پر از اغراق و اکشن دیده می شود ) اما هرگز در حد یک اکشن سر راست عمل نمی کند. این فیلم برخلاف سری جیمز باند که همواره بر استفاده از وسائل عجیب و غریب جاسوسی تاکید می کند ،بیشتر بر صحبت و بررسی شخصیت هایش تاکید دارد. در « دوره گرد ، خیاط ، سرباز ، جاسوس » شما با شخصیت هایی طرف هستید که می توان کمترین میزان اعتماد را به آنها کرد و این عدم اعتماد به هنگام تماشای فیلم باعث می شود تا به شدت پیگیر رفتار آنها باشید. در فیلم زمانی که جورج به منطقه می رود مشاهده می کند که تعریف های فرماندهان ارشد درباره دشمن تا حدود زیادی با واقعیت تناقض دارد چراکه در این جنگ سرد و نامطمئن، شناخت دوست از دشمن سخت ترین کار ممکن است. فیلم در لحظاتی چنان ذهن شما را به بازی می گیرد که به راحتی به شخصیت های داستان اعتماد می کنید اما درست در لحظه بد متوجه می شوید که او هم جزو یکی از بازی های سیاسی بوده است!. در واقع در هر لحظه ایی که اسمایلی در ماموریت خود پیشرفت می کند، فیلم حقایقی تازه را بازگو می کند که باعث برهم خوردن پازل های حل شده بخش قبلی می شود و در انتها هم سبب می شود تا تماشاگر کلیه اتفاقات فیلم را از ابتدا مرور کند تا پرتقال فروش را بیابد!. به نظرم فیلمنامه « دوره گرد ، خیاط ، سرباز ، جاسوس » پتانسیل بسیار خوبی برای قرار گرفتن در فهرست اسکار بهترین فیلمنامه اقتباسی را دارا می باشد. « دوره گرد ، خیاط ، سرباز ، جاسوس » علاوه بر فیلمنامه قرص و محکم اش، به خوبی توانسته شرایط بد و نامطمئن دوران جنگ سرد را در قالب اشارات تصویری به تماشاگر منتقل کند. به عنوان مثال تصویربرداری این فیلم با کمک رنگ های یکنواخت و تا حد ممکن، بدون جذابیت ( قهوه ایی، سیاه ، سفید) انجام گرفته است که دلیل آن ایجاد نوعی حس ترس و نگرانی در تماشاگر بوده است. فیلمبردار این فیلم « Hoyte Van Hoytema » ( تلفظ فارسی نامش کمی عجیب است ) بوده که پیش از این با « توماس آلفردسون » در فیلم بسیار زیبا و تحسین شده « بگذار فرد مناسب وارد شود » همکاری کرده بود. با توجه به قاب بندی های بسیار چشم نوازی که از « Van Hoytema » در این فیلم مشاهده کرده ام، می توانم بگویم که او هم می تواند یکی از کاندیداهای اسکار 84 باشد. البته در این راه رقبای بسیار شاخصی پیش روی خواهد داشت. اما اصلی ترین نقطه قوت « دوره گرد ، خیاط ، سرباز ، جاسوس » پس از فیلمنامه پرکشش و محکم اش ، بازی بازیگران می باشد. « گری اولدمن » در نقش اسمایلی بهترین بازیگر این فیلم است. « اولدمن » در این فیلم بیش از آنکه صحبت کند ، با حرکات صورت منظورش را به دیگران می فهماند، چهره او خشک و مصمم است و یک جاسوس کامل را برای تماشاگر تداعی می کند. در تعریف شخصیت جورج اسمایلی آمده که او عاری از احساس و عاطفه است. به نظرم « گری اولدمن » بهترین انتخابی بود که می توانست برای این شخصیت بی احساس و مصمم انجام گیرد. حیف که امسال ترافیک نقش های اسکاری زیاد است، وگرنه شاید حتی می توانستیم « اولدمن » را یکی از کاندیداهای بهترین بازیگر سال هم بدانیم؛ تغییر لحظه ایی میمیک صورت « اولدمن » در این فیلم فوق العاده است. دیگر بازیگران فیلم هم مجموعه کم نظیری از بهترین نقش آفرینی ها را از خود ارائه داده اند. اما شاید در این میان بازی « کالین فیرث » بیش از دیگران به چشم بیاید زیرا او سال گذشته با فیلم « سخنرانی پادشاه » به یکباره تبدیل به ستاره شد. « فیرث » در این فیلم بازی خوبی ارائه داده است اما شاید تعریف و تمجدید از وی در این فیلم کار چندان صحیحی نباشد چراکه دیگر بازیگران فیلم اعم از « جان هارت » ، « تام هاردی » و « مارک استرانگ » همگی در یک سطح قرار دارند و می توان گفت که عالی هستند. طرفداران دنیای جاسوسی جیمزباند شاید از « دوره گرد ، خیاط ، سرباز ، جاسوس » خوششان نیاید زیرا بیش از حد متکی بر فیلمنامه و دیالوگ است، اما مطمئن هستم تماشاگرانی که سرشان درد می کند برای تماشای فیلمهای پیچیده و پر از دیالوگ، از تماشای این فیلم لذت خواهند برد. « دوره گرد ، خیاط ، سرباز ، جاسوس » پازل های بسیاری را برهم می ریزد و از تماشاگر می خواهد تا همه آنها را سر جای خود قرار دهد تا به تمام جزییات داستان پی ببرد؛ اگر عاشق حل کردن معما هستید، این فیلم را به شما پیشنهاد می کنم. منبع:MovieMag.IR

نقد فیلم دوره گرد ، خیاط ، سرباز ، جاسوس : Tinker Tailor Soldier Spy

تازه های 14

بیشترین بازدید هفته