سخنان اخیر نخست وزیر دولت موقت عراق حیدر العبادی در مورد تحریم های اخیر ایالات متحده نسبت به ایران که گفته "...ما تحریم را خطایی راهبردی و نادرست می‌دانیم ، اما برای حفظ منافع مردم خود به آن (تحریم های ضد ایرانی ایالات متحده) پایبند خواهیم بود ؛ از آن حمایت نمی‌کنیم اما به آن پایبندیم " با هدف تحت فشار قراردادن و انجام پروژه تحریم ایالات متحده نسبت به ایران ، به مهم‌ترین مساله در روابط دیپلماتیک ایران و عراق تبدیل شده است ...
راسخون : سخنان اخیر نخست وزیر دولت موقت عراق حیدر العبادی در مورد تحریم های اخیر ایالات متحده نسبت به ایران که گفته "...ما تحریم را خطایی راهبردی و نادرست می‌دانیم، اما برای حفظ منافع مردم خود به آن (تحریم های ضد ایرانی ایالات متحده)پایبندخواهیم بود؛ از آن حمایت نمی‌کنیم اما به آن پایبندیم".
طی روزهای اخیر این مواضع حیدر العبادی ، با هدف تحت فشار قراردادن و انجام پروژه تحریم ایالات متحده نسبت به ایران، به مهم‌ترین مساله در روابط دیپلماتیک ایران و عراق تبدیل شده است چرا که اگراز مواضع وحمایت اقشار مختلف مردم عراق ، احزاب و شخصیت های مختلف سیاسی من جمله فواد معصوم رئیس جمهور، سید عمار حکیم رهبر جریان حکمت ملی، نوری مالکی معاون رئیس جمهور، همام حمودی رهبر مجلس اعلی ، بیانیه وزارت امورخارجه عراق، مقتدی صدر رهبر جریان صدر و ائتلاف سائرون و بسیاری از سازمان ها ، نهادها و احزاب از جمله حزب فضیلت، جنبش اراده ، جنبش کتائب سید الشهدا ، عصائب اهل الحق ، مقاومت اسلامی نجبا و سازمان بدر و علی الخصوص مواضع شیخ "مهدی الصمیدعی" مفتی اهل سنت عراق که ضمن انتقاد نسبت به اظهارات اخیر نخست وزیر این کشور در باره اجرای تحریم های ضد ایرانی آمریکا ، گفته که " در صف دفاع از جمهوری اسلامی ایران نخستین نفر خواهم بود" بگذریم ، در مسائل بین المللی ایران و عراق به عنوان دو کشوری که از لحاظ سیاسی ، فرهنگی ، اقتصادی ، اعتقادی (فرهنگ شیعی) و حتی امنیتی دارای نقاط مشترک استراتژیک هستند لذا این واکنش ها ، خود نشان ازتاثیر زیاد انقلاب اسلامی در مسائل منطقه و البته کشور عراق داشته است و همچنین تاثیر اظهارات حیدر العبادی در مسایل داخلی به عنوان کسیکه نخست وزیر دولت موقت بوده و و دوره نخست وزیریش رو به پایان است و منتظر است تا نخست وزیر جدید تعیین شود.
وهمچنین با توجه به آرایش جدید سیاسی پارلمان عراق و نقش‌آفرینی مقتدی صدر و همچنین مخالفت‌های آیت‌الله سیستانی وهمچنین معرفی رقبایش ( فالح فیاض، طارق نجم، هادی العامری و عادل عبدالمهدی ) برای تصدی پست نخست وزیری با وعده همراهی حیدر العبادی با تحریم‌های آمریکا علیه ایران، به حمایت سیاسی ایالات متحده برای گرفتن پست نخست وزیری آینده عراق دل بسته است، البته رویکرد دوچهره بودن و یا دست چدنی با دستکش مخملی ایالات متحده در برخوردهای سیاسی در منطقه و بالاخص عراق نشان داده که احتمالا واشنگتن نیز روی وعده کسی که تا چند هفته دیگر ممکن است نخست‌وزیر نباشد، چندان حساب باز نخواهد کرد مگر اینکه توان نخست‌وزیر کردن او را داشته باشد.
لذا عمق تلاقی مسائل استراتژیک و البته راهبردهای منطقه ای دوکشور باعث شده که اظهارات وزیرخارجه سابق آمریکا هیلاری کلینتون از اذهان فراموش نشود چرا که او در کتاب خود با عنوان "گزینه‌های دشوار" اذعان کرده ، که داعش در واقع ساخته دست آمریکا با هدف تقسیم خاورمیانه است که مرکزیت این هدف شوم ایالات متحده کشور عراق و سوریه بوده وهمچنین برگزاری رفراندوم جدایی کردستان از عراق که در ۳ مهر ۱۳۹۶ (۲۵ سپتامبر ۲۰۱۷) برگزار شد هدفی جز ایجاد دولتی مستقل برای مقابله با یکپارچه گی کشور عراق نداشته است در اینجا بوده که کشور ایران با توجه به همان نقاط مشترک استراتژیک و همچنین راهبردهای منطقه ای و بالاخص ایجاد امنیت در مرزهای شرقی خود با نگاه مذهبی و اعتقادی پس از ورود به این درگیری ها( کمک به آزاد سازی موصل و بخش های اشغال شده توسط داعش ) کمک به سازماندهی حشد الشعبی ( نیرهای بسیج مردمی ) نه تنها باعث بازگشت دوباره استقلال عراق شد ، بلکه همگرایی سایر احزاب نسبت به ایران اصلاح گردید.
البته لازم به یادآوری است که علاوه برمواضع نادرست حیدر العبادی در خصوص تحریم‌های اعمالی بر ایران ، بعضی نظرات از سوی مسئولین و خواص مانند اینکه یکی سیاست ایران در ممانعت از تجزیه عراق را نادرست خوانده ، دیگری از ضرورت اخذ غرامت جنگی از دولت عراق1 سخن گفته و عده‌ای هم طبق معمول – بدون هرگونه موضعی نسبت به سفرهای تفریحی به ترکیه حتی در اوج ناامنی در این کشور- مردم را سرزنش کرده‌اند که چرا به زیارت عتبات عالیات در عراق می‌روید و چرا برای توسعه حرم‌های اهل بیت(ع) در این کشور نذر می‌کنید و …واکنش هایی را به همراه داشته که نتیجه ای جز سود جویی دشمن نسبت به این اظهارات و ایجاد شکاف و فاصله در میان دوکشور نبوده در صورتی که ایران باید از هر فرصتی جهت سرمایه‌گذاری و کسب درآمد، همسویی فرهنگی و تثبیت قدرت منطقه‌ای ایران در صحنه کنونی عراق استفاده و بهره برداری نماید.
لذا با توجه به اینکه در عرف سیاست خارجی، کشورهای همسایه دارای اولویت هستند آقای حیدر العبادی و یا هرکس که به عنوان نخست وزیر آینده عراق معرفی می گردد نیز باید ضمن در نظر گرفتن فرصت ها لازم و استفاده بهینه از این نقاط مشترک استراتژیک برای بهبود وضع معیشتی و اقتصادی کشورش تلاش کند و چشم دوختن به دستان حیله گر و البته سیاس ایالات متحده را باید سرابی بداند که در ظاهرش خوشبختی است اما در پس این خوشبختیِ ظاهری ، ظهور و بروز داعشی است که جز هزینه برای کشور عراق به دنبال ندارد.
به قلم : سلمان کاظمیان سورکی
کارشناسی ارشد علوم سیاسی
پی نوشت:
راسخون : سخنان اخیر نخست وزیر دولت موقت عراق حیدر العبادی در مورد تحریم های اخیر ایالات متحده نسبت به ایران که گفته "...ما تحریم را خطایی راهبردی و نادرست می‌دانیم، اما برای حفظ منافع مردم خود به آن (تحریم های ضد ایرانی ایالات متحده)پایبندخواهیم بود؛ از آن حمایت نمی‌کنیم اما به آن پایبندیم".
طی روزهای اخیر این مواضع حیدر العبادی ، با هدف تحت فشار قراردادن و انجام پروژه تحریم ایالات متحده نسبت به ایران، به مهم‌ترین مساله در روابط دیپلماتیک ایران و عراق تبدیل شده است چرا که اگراز مواضع وحمایت اقشار مختلف مردم عراق ، احزاب و شخصیت های مختلف سیاسی من جمله فواد معصوم رئیس جمهور، سید عمار حکیم رهبر جریان حکمت ملی، نوری مالکی معاون رئیس جمهور، همام حمودی رهبر مجلس اعلی ، بیانیه وزارت امورخارجه عراق، مقتدی صدر رهبر جریان صدر و ائتلاف سائرون و بسیاری از سازمان ها ، نهادها و احزاب از جمله حزب فضیلت، جنبش اراده ، جنبش کتائب سید الشهدا ، عصائب اهل الحق ، مقاومت اسلامی نجبا و سازمان بدر و علی الخصوص مواضع شیخ "مهدی الصمیدعی" مفتی اهل سنت عراق که ضمن انتقاد نسبت به اظهارات اخیر نخست وزیر این کشور در باره اجرای تحریم های ضد ایرانی آمریکا ، گفته که " در صف دفاع از جمهوری اسلامی ایران نخستین نفر خواهم بود" بگذریم ، در مسائل بین المللی ایران و عراق به عنوان دو کشوری که از لحاظ سیاسی ، فرهنگی ، اقتصادی ، اعتقادی (فرهنگ شیعی) و حتی امنیتی دارای نقاط مشترک استراتژیک هستند لذا این واکنش ها ، خود نشان ازتاثیر زیاد انقلاب اسلامی در مسائل منطقه و البته کشور عراق داشته است و همچنین تاثیر اظهارات حیدر العبادی در مسایل داخلی به عنوان کسیکه نخست وزیر دولت موقت بوده و و دوره نخست وزیریش رو به پایان است و منتظر است تا نخست وزیر جدید تعیین شود.
وهمچنین با توجه به آرایش جدید سیاسی پارلمان عراق و نقش‌آفرینی مقتدی صدر و همچنین مخالفت‌های آیت‌الله سیستانی وهمچنین معرفی رقبایش ( فالح فیاض، طارق نجم، هادی العامری و عادل عبدالمهدی ) برای تصدی پست نخست وزیری با وعده همراهی حیدر العبادی با تحریم‌های آمریکا علیه ایران، به حمایت سیاسی ایالات متحده برای گرفتن پست نخست وزیری آینده عراق دل بسته است، البته رویکرد دوچهره بودن و یا دست چدنی با دستکش مخملی ایالات متحده در برخوردهای سیاسی در منطقه و بالاخص عراق نشان داده که احتمالا واشنگتن نیز روی وعده کسی که تا چند هفته دیگر ممکن است نخست‌وزیر نباشد، چندان حساب باز نخواهد کرد مگر اینکه توان نخست‌وزیر کردن او را داشته باشد.
لذا عمق تلاقی مسائل استراتژیک و البته راهبردهای منطقه ای دوکشور باعث شده که اظهارات وزیرخارجه سابق آمریکا هیلاری کلینتون از اذهان فراموش نشود چرا که او در کتاب خود با عنوان "گزینه‌های دشوار" اذعان کرده ، که داعش در واقع ساخته دست آمریکا با هدف تقسیم خاورمیانه است که مرکزیت این هدف شوم ایالات متحده کشور عراق و سوریه بوده وهمچنین برگزاری رفراندوم جدایی کردستان از عراق که در ۳ مهر ۱۳۹۶ (۲۵ سپتامبر ۲۰۱۷) برگزار شد هدفی جز ایجاد دولتی مستقل برای مقابله با یکپارچه گی کشور عراق نداشته است در اینجا بوده که کشور ایران با توجه به همان نقاط مشترک استراتژیک و همچنین راهبردهای منطقه ای و بالاخص ایجاد امنیت در مرزهای شرقی خود با نگاه مذهبی و اعتقادی پس از ورود به این درگیری ها( کمک به آزاد سازی موصل و بخش های اشغال شده توسط داعش ) کمک به سازماندهی حشد الشعبی ( نیرهای بسیج مردمی ) نه تنها باعث بازگشت دوباره استقلال عراق شد ، بلکه همگرایی سایر احزاب نسبت به ایران اصلاح گردید.
البته لازم به یادآوری است که علاوه برمواضع نادرست حیدر العبادی در خصوص تحریم‌های اعمالی بر ایران ، بعضی نظرات از سوی مسئولین و خواص مانند اینکه یکی سیاست ایران در ممانعت از تجزیه عراق را نادرست خوانده ، دیگری از ضرورت اخذ غرامت جنگی از دولت عراق1 سخن گفته و عده‌ای هم طبق معمول – بدون هرگونه موضعی نسبت به سفرهای تفریحی به ترکیه حتی در اوج ناامنی در این کشور- مردم را سرزنش کرده‌اند که چرا به زیارت عتبات عالیات در عراق می‌روید و چرا برای توسعه حرم‌های اهل بیت(ع) در این کشور نذر می‌کنید و …واکنش هایی را به همراه داشته که نتیجه ای جز سود جویی دشمن نسبت به این اظهارات و ایجاد شکاف و فاصله در میان دوکشور نبوده در صورتی که ایران باید از هر فرصتی جهت سرمایه‌گذاری و کسب درآمد، همسویی فرهنگی و تثبیت قدرت منطقه‌ای ایران در صحنه کنونی عراق استفاده و بهره برداری نماید.
لذا با توجه به اینکه در عرف سیاست خارجی، کشورهای همسایه دارای اولویت هستند آقای حیدر العبادی و یا هرکس که به عنوان نخست وزیر آینده عراق معرفی می گردد نیز باید ضمن در نظر گرفتن فرصت ها لازم و استفاده بهینه از این نقاط مشترک استراتژیک برای بهبود وضع معیشتی و اقتصادی کشورش تلاش کند و چشم دوختن به دستان حیله گر و البته سیاس ایالات متحده را باید سرابی بداند که در ظاهرش خوشبختی است اما در پس این خوشبختیِ ظاهری ، ظهور و بروز داعشی است که جز هزینه برای کشور عراق به دنبال ندارد.
به قلم : سلمان کاظمیان سورکی
کارشناسی ارشد علوم سیاسی
پی نوشت:
1. توئیت محمود صادقی نماینده مجلس
