با وجود گذشت ۱۵ روز از زمان انتشار گزارش رشد اقتصادی بانک مرکزی، این گزارش هنوز منتشر نشده است و به نظر می‌رسد گزارش رشد اقتصادی بانک مرکزی به سرنوشت گزارش نرخ تورم دچار شده است.
به گزارش راسخون به نقل از خبرگزاری فارس، ماجرای انتشار و تولید آمار گویا به نرخ تورم یک ماه محدود نمی‌شود در حال تسرّی به دیگر حوزه‌های آماری است.
بعد از ماجرای حذف آمار تورم آذر ماه بانک مرکزی در ماه جاری و انتشار نرخ تورم مرکز آمار که رقمی کمتر از نرخ محاسباتی بانک مرکزی بود و انتشار آن برای دولت خوش‌آیندتر بود، به نظر می‌رسد این خوش‌آیندها و ترجیح‌ها به گزارش رشد اقتصادی هم سرایت کرده است.
معاون اقتصادی بانک مرکزی در آذر ماه اعلام کرد تا پایان این ماه گزارش رشد رشد اقتصادی را منتشر خواهد کرد اما گذشت 15 روز از آغاز ماه دی، این گزارش از سوی بانک مرکزی منتشر نشده است.
اما به جای آن مرکز آمار ایران پنجم دی ماه گزارش رشد اقتصادی را منتشر کرد که براساس آن رشد اقتصادی در 6 ماهه سال 97 به 0.3 درصد بدون نفت و 0.4 درصد با احتساب نفت کاهش یافته است. این رشد در سه ماهه دوم امسال بدون نفت منفی 2.3 درصد و با احتساب نفت منفی 1.1 درصد بوده است اما در مجموع و با احتساب رشد سه ماهه اول، به عدد مثبت 0.4 درصد رسیده است.
در دو دهه اخیر تاکنون دو بار بانک مرکزی از انتشار گزارش رشد اقتصادی منع شده است. یک بار رشد اقتصادی سال 87 و بار دیگر رشد اقتصادی سال 94. تشابه این دو سال افت شدید رشد اقتصادی است. رشد اقتصادی در سال 86 که از نرخ 7 درصد هم عبور کرده بود که یک‌باره به دلایل مختلفی به 0.3 درصد در سال 87 رسید و همین موجب شد انتشار گزارش بانک مرکزی یک سال به تعویق بیافتد. در سال 94 هم رشد به منفی 1.6 درصد رسید و باز هم با دستور دولت بانک مرکزی گزارش رشد اقتصادی را منتشر نکرد. اما در همان سال 94 مرکز آمار ایران رشد اقتصادی یک درصد اعلام کرد.
به تازگی پارسا رئیس مرکز آمار ایران با تاکید بر مرجعیت مرکز آمار در تولید و انتشار آمار در کشور از ارائه آمار تورم و رشد اقتصادی از سوی بانک مرکزی انتقاد کرده و گفته است: تا پیش از جنگ جهانی در همه دنیا ۷۰ درصد آمار رشد اقتصادی را بانک‌های مرکزی می‌دادند اما از جنگ جهانی به بعد نهاد جدید به اسم مرکز آمار را ایجاد کردند؛ واحد تولیدکننده تورم و رشد اقتصادی در بانک مرکزی باید با مرکز آمار ادغام شود.
طبق قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور، بانک مرکزی می‌تواند به تولید و انتشار آمار بپردازد. بنابراین امکان قانونی برای این نهاد برای تهیه گزارش های آماری وجود دارد. از طرف دیگر، تجربه دو دهه اخیر نشان می‌دهد بانک مرکزی در تولید و اعلام آمار استقلال بیشتری نسبت به مرکز آمار داشته و تاثیر کمتری از دولت می‌پذیرد. بنابراین به نظر می‌رسد ادامه انتشار آمارهای اقتصادی بانک مرکزی هنوز هم بسیار ضروری است و برای اغلب اقتصاددانان و نهادهای تصمیم‌گیر معمولا آمارهای بانک مرکزی ملاک نظر و تصمیم‌گیری است.
متاسفانه متوقف کردن انتشار آمار در برخی دوره‌ها که بارها مورد انتقاد مسئولان اقتصادی و حتی رئیس جمهور دولت یازدهم بود، در دولت یازدهم و دوازدهم هم تکرار شد، به طوری که هر زمان ارقام رشد اقتصادی مورد پسند دولت نیست، دستور به عدم انتشار آن می‌دهند و هر زمان که ارقام مناسب و مقبول بود، تسریع در انتشار آن را خواستار می‌شوند. این برخورد دوگانه با آمارهای اقتصادی و ترجیح آمارهای بهتر و نه دقیق‌تر آسیب بزرگی به اعتماد افکار عمومی به صحت آمارها خواهد زد که ممکن است تا سال‌های سال جبران آن امکان‌پذیر نباشد.
به گزارش راسخون به نقل از خبرگزاری فارس، ماجرای انتشار و تولید آمار گویا به نرخ تورم یک ماه محدود نمی‌شود در حال تسرّی به دیگر حوزه‌های آماری است.
بعد از ماجرای حذف آمار تورم آذر ماه بانک مرکزی در ماه جاری و انتشار نرخ تورم مرکز آمار که رقمی کمتر از نرخ محاسباتی بانک مرکزی بود و انتشار آن برای دولت خوش‌آیندتر بود، به نظر می‌رسد این خوش‌آیندها و ترجیح‌ها به گزارش رشد اقتصادی هم سرایت کرده است.
معاون اقتصادی بانک مرکزی در آذر ماه اعلام کرد تا پایان این ماه گزارش رشد رشد اقتصادی را منتشر خواهد کرد اما گذشت 15 روز از آغاز ماه دی، این گزارش از سوی بانک مرکزی منتشر نشده است.
اما به جای آن مرکز آمار ایران پنجم دی ماه گزارش رشد اقتصادی را منتشر کرد که براساس آن رشد اقتصادی در 6 ماهه سال 97 به 0.3 درصد بدون نفت و 0.4 درصد با احتساب نفت کاهش یافته است. این رشد در سه ماهه دوم امسال بدون نفت منفی 2.3 درصد و با احتساب نفت منفی 1.1 درصد بوده است اما در مجموع و با احتساب رشد سه ماهه اول، به عدد مثبت 0.4 درصد رسیده است.
در دو دهه اخیر تاکنون دو بار بانک مرکزی از انتشار گزارش رشد اقتصادی منع شده است. یک بار رشد اقتصادی سال 87 و بار دیگر رشد اقتصادی سال 94. تشابه این دو سال افت شدید رشد اقتصادی است. رشد اقتصادی در سال 86 که از نرخ 7 درصد هم عبور کرده بود که یک‌باره به دلایل مختلفی به 0.3 درصد در سال 87 رسید و همین موجب شد انتشار گزارش بانک مرکزی یک سال به تعویق بیافتد. در سال 94 هم رشد به منفی 1.6 درصد رسید و باز هم با دستور دولت بانک مرکزی گزارش رشد اقتصادی را منتشر نکرد. اما در همان سال 94 مرکز آمار ایران رشد اقتصادی یک درصد اعلام کرد.
به تازگی پارسا رئیس مرکز آمار ایران با تاکید بر مرجعیت مرکز آمار در تولید و انتشار آمار در کشور از ارائه آمار تورم و رشد اقتصادی از سوی بانک مرکزی انتقاد کرده و گفته است: تا پیش از جنگ جهانی در همه دنیا ۷۰ درصد آمار رشد اقتصادی را بانک‌های مرکزی می‌دادند اما از جنگ جهانی به بعد نهاد جدید به اسم مرکز آمار را ایجاد کردند؛ واحد تولیدکننده تورم و رشد اقتصادی در بانک مرکزی باید با مرکز آمار ادغام شود.
طبق قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور، بانک مرکزی می‌تواند به تولید و انتشار آمار بپردازد. بنابراین امکان قانونی برای این نهاد برای تهیه گزارش های آماری وجود دارد. از طرف دیگر، تجربه دو دهه اخیر نشان می‌دهد بانک مرکزی در تولید و اعلام آمار استقلال بیشتری نسبت به مرکز آمار داشته و تاثیر کمتری از دولت می‌پذیرد. بنابراین به نظر می‌رسد ادامه انتشار آمارهای اقتصادی بانک مرکزی هنوز هم بسیار ضروری است و برای اغلب اقتصاددانان و نهادهای تصمیم‌گیر معمولا آمارهای بانک مرکزی ملاک نظر و تصمیم‌گیری است.
متاسفانه متوقف کردن انتشار آمار در برخی دوره‌ها که بارها مورد انتقاد مسئولان اقتصادی و حتی رئیس جمهور دولت یازدهم بود، در دولت یازدهم و دوازدهم هم تکرار شد، به طوری که هر زمان ارقام رشد اقتصادی مورد پسند دولت نیست، دستور به عدم انتشار آن می‌دهند و هر زمان که ارقام مناسب و مقبول بود، تسریع در انتشار آن را خواستار می‌شوند. این برخورد دوگانه با آمارهای اقتصادی و ترجیح آمارهای بهتر و نه دقیق‌تر آسیب بزرگی به اعتماد افکار عمومی به صحت آمارها خواهد زد که ممکن است تا سال‌های سال جبران آن امکان‌پذیر نباشد.
مطالب مرتبط
قیمت پرتقال شب عید 3100 تومان تعیین شد
یارانه ۶ میلیون ایرانی خارج‌نشین حذف نشده است
آمادگی ایران برای افزایش دو برابری صادرات برق به کشورهای همسایه
