این اتفاق البته درحالی رخ می‌دهد که طی چندماه اخیر فضای شورای امنیت سازمان ملل تحت‌الشعاع زیاده‌خواهی ایالات‌متحده قرار داشت و کاخ‌سفید چندی پیش در یک اقدام غیرقانونی ابتدا خواهان تصویب یک قطعنامه برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران شد و سپس با تقدیم اطلاعیه‌ای به سازمان ملل خواهان فعال‌سازی مکانیسم ماشه در قطعنامه 2231 شده بود. در آن زمان اقدام عجیب آمریکا که به‌جز دومنیکن، با مخالفت قاطع دیگر اعضای شورای امنیت همراه شد و حتی پس از آنکه آمریکا اعلام کرد 6 قطعنامه قبلی ملغی‌شده به واسطه 2231، از نظر کاخ سفید احیا شده‌اند، ترتیبات قانونی شورای امنیت هیچ تغییری نکرد و عملا با قرار ندادن درخواست آمریکا در دستورکار شورای امنیت فعال‌سازی مکانیسم ماشه به‌کلی کنار گذاشته شد.
در این میان البته آمریکا با اعمال تحریم‌های جدیدی تلاش کرد مسیر قبلی خود در فشار حداکثری بر ایران را ادامه دهد، اما به‌سبب اینکه هرآنچه از تحریم که ممکن بوده، طی 5/2 سال گذشته یعنی از اردیبهشت 97 تاکنون بر ایران اعمال شده است، تحریم‌های جدید صرفا تحریم‌های تکراری و بی‌اثری بود که صرفا جنبه تبلیغاتی داشت و البته باعث دور شدن هرچه بیشتر دو کشور از آرامش و کاهش تشنجات بود.
نکته قابل‌توجه در این زمینه که البته در سال‌های گذشته مورد انتقاد جدی بسیاری از کارشناسان هم بوده، این است که تیم مذاکره‌کننده ایرانی این تحریم‌های 5 ساله را در جریان مذاکرات، برخلاف نظر روسیه و چین به‌صورت داوطلبانه پذیرفته است و اگر آن روز این اقدام داوطلبانه انجام نمی‌شد، اساسا چالشی به‌نام مکانیسم ماشه در تابستان 2020 هم اتفاق نمی‌افتاد. در این‌خصوص ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه هفته گذشته دوباره متذکر شد: «همان‌گونه که می‌دانید، شورای امنیت سازمان ملل در سال ۲۰۱۵، تحریم تسلیحاتی را شامل حال ایران نکرد و تهران داوطلبانه برخی محدودیت‌ها را پذیرفت. این اقدام، برای به‌نتیجه رسیدن زودتر گفت‌وگوها بر سر برنامه جامع اقدام مشترک برای سازش بر سر برنامه هسته‌ای ایران انجام گرفت. همه طرفین برجام هم از همان ابتدا می‌دانستند که این محدودیت‌ها ربطی به توافق ندارد.»
مواجهه دیگر اعضای برجام
مساله رفع تحریم‌های تسلیحاتی در میان دیگر اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد که همان اعضای برجام هستند به‌اضافه آلمان، هرچند تابع چارچوب واحدی در بازه زمانی کنونی است، اما حتما به‌خاطر تفاوت‌های بنیادینی که نسبت‌به یکدیگر دارند با تفاوت‌هایی همراه خواهد بود. پنج کشور فعلا همگی متفق هستند که تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران مرتفع خواهد شد، اما برخلاف روسیه و چین که مایل به تداوم همکاری‌ها به‌ویژه همکاری‌های منطقه‌ای با ایران هستند (و برخی خبرها از نهایی شدن توافقات دوجانبه با این کشورها برای تجارت برخی تسلیحات خبر می‌دهد)، سه کشور اروپایی در صورت رها شدن از قیدهای فعلی که از یک‌سو مفاد برجام و ازسوی دیگر مواجهه با دونالد ترامپ در آستانه انتخابات آمریکاست، اساسا علاقه‌ای به فعالیت‌های آزاد ایران در این خصوص ندارند؛ چنانکه جوزف بورل، هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا هفته گذشته باوجود تاکید بر رفع تحریم‌های تسلیحاتی ایران گفت: «اروپا همچنان تحریم تسلیحاتی یکجانبه خود (اتحادیه اروپا) علیه ایران را حفظ خواهد کرد.»ناگفته نماند روسیه و چین هم احتمالا تا انتخابات آمریکا و مشخص شدن نتیجه آن، به‌اصطلاح دست‌به‌عصا حرکت خواهند کرد و احتمالا اگر توافق هم با ایران صورت گرفته باشد، اعلام یا انجام آن را به بعد از سوم نوامبر موکول می‌کنند. این موضوع البته درکنار خبر غیررسمی و تاییدنشده‌ای است که روزهای اخیر در برخی رسانه‌ها درباره توافق تهران و روسیه درخصوص تجارت برخی تسلیحات منتشر شده است؛ خبری که هرچند نه تایید شده و نه جزئیاتی از آن بیرون آماده، اما قریب‌الوقوع بودن آن محتمل است، چراکه هم کاظم جلالی سفیر ایران در روسیه روز پنجشنبه انجام برخی مذاکرات فی‌مابین را تایید کرده بود و هم ابوالفضل عمویی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی پیش‌تر به «فرهیختگان» خبر مذاکرات تسلیحاتی را داده بود.
در این خصوص برخی خبرها از مذاکرات برای خرید برخی هواپیماها و جنگنده‌های روسی خبر می‌دهند و برخی دیگر از توافق برای انتقال سیستم دفاعی S400 روسی به ایران حکایت دارند. ناگفته نماند برخلاف این حجم از خبررسانی‌ها در روزهای اخیر، برخی روایت‌ها مبتنی‌بر وجود مشتریان خارجی برای سیستم‌های دفاعی ایران هستند و می‌گویند که هم برخی کشورهای منطقه و هم برخی کشورهای دیگر تمایل به خرید تسلیحاتی دفاعی از ایران دارند. نکته آخر در این زمینه اما واکنش احتمالی ایالات متحده است.
باوجود اینکه تب انتخابات در آمریکا بالا گرفته است، اما هستند تحلیلگرانی که می‌گویند کاخ سفید برای به‌هم زدن بازی انتخابات به‌دنبال ایجاد یک خبر حاشیه‌ای است و از اینرو تلاش می‌کند درصورت امکان حتی به‌صورت محدود تنش‌ها با ایران را افزایش دهد. همین کارشناسان البته همزمان این را هم می‌گویند که آمریکا با نزدیک شدن به انتخابات بیشتر از هر زمان دیگر با محدودیت مواجه است و حتی اگر بخواهد اقدامی هم انجام دهد، نهایتا به برخی اقدامات تبلیغی و رسانه‌ای اکتفا خواهد کرد
اروپا تا زمان انتخابات آمریکا درباره مسائل ایران سکوت می‌کند
عبدالرضا فرجی‌راد، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با «فرهیختگان» با اشاره به اتمام تحریم تسلیحاتی کشورمان به بررسی وضعیت جدید پرداخت.درخصوص رفع تحریم تسلیحاتی و موازنه جدید شکل گرفته نظر شما چیست؟
دولت فعلی در ایالات‌متحده درصدد است این تفکر را داخل جامعه آمریکا تزریق کند که در رابطه با ایران موفق شدیم. آنها این نکته را می‌خواستند به اجرا بگذارند، اما نتوانستند درطول سه‌سال‌ونیم گذشته با ایران به مذاکره بنشینند. از آنجاکه انتخابات آمریکا در اوج رقابت‌های خود است، آنها مجبور شدند طرحی را به شورای امنیت سازمان ملل به‌عنوان ادامه تحریم تسلیحاتی ایران و به‌علت نقص برجام ارائه دهند که خوشبختانه همه اعضای شورای امنیت با آن مخالفت کردند. ترامپ در کارزار انتخاباتی از این قضیه استفاده می‌کند و مدعی است ما موجب ادامه تحریم‌های تسلیحاتی ایران شدیم و مکانیسم ماشه را فعال کرده و اقتصاد ایران را به جهنم فرستادیم.
این دوگانگی در صحنه بین‌الملل وجود دارد؛ از یک‌سو آمریکا تهدید کرده هرکسی با ایران همکاری تسلیحاتی کند، شدیدا برخورد می‌کنیم و تحریم می‌شود و ازسوی دیگر کشورهای دیگر گفته‌اند ما این امر را قبول نداریم. تا سه‌هفته دیگر که انتخابات آمریکا برگزار می‌شود، اتفاق خاصی رقم نمی‌خورد؛ یعنی اروپایی‌ها که سعی می‌کنند در این رابطه سکوت کنند و نه ایران را با یک موضع مخالف تحریک کنند و نه آمریکا را با موضع مخالف تحریک کنند، از اینرو اروپایی‌ها سکوت می‌کنند تا ببینند نتیجه انتخابات چه می‌شود.
مواجهه چین و روسیه بعد از این اتفاق با آمریکا به چه شکل خواهد بود؟
چین و روسیه اعلام کردند آنچه آمریکایی‌ها می‌خواهند به اجرا بگذارند قبول نداریم و پس از 27 مهر با ایران همکاری می‌کنیم. این امر از سوی چین و روسیه اعلام شده، ولی اینکه تا انتخابات آمریکا و سه هفته آینده اتفاق خاصی رخ دهد، بعید می‌دانم. یعنی نه آنقدر طراحی شده که ایران در این سه هفته سلاح‌های مهمی از چین و روسیه بخرد و نه ایران آمادگی دارد با اروپا وارد گفت‌وگو و معامله برای تسلیحات شود.
بنابراین ما هیچ اتفاق خاصی را در سه هفته آینده از نظر خریدوفروش سلاح نخواهیم دید، اما یک احتمال جزئی وجود دارد که مزاحمت‌های آمریکا برای پروازها و کشتی‌ها در دریا است و با ادعای بازرسی این کار را انجام خواهند داد و این اقدام ممکن است با عکس‌العمل ایران روبه‌رو شود. اگر ترامپ برنده انتخابات شود که احتمال این امر زیر 20 درصد است، این فشارها را ادامه می‌دهد تا با ایران به مذاکره بنشیند؛ از سوی دیگر چنانچه بایدن پیروز شود، در سه‌ماه آینده نیز کشورهای دنیا احتیاط را از دست نمی‌دهند و سعی می‌کنند از کنار این موضوع بدون اینکه تحریکی صورت گیرد، بگذرند.
متاسفانه دولت داوطلبانه تحریم‌های تسلیحاتی 5ساله را پذیرفته بود
فواد ایزدی، کارشناس مسائل آمریکا و بین‌الملل در گفت‌وگو با «فرهیختگان» با اشاره به اتمام زمان تحریم تسلیحاتی کشورمان، اظهار داشت: «در این زمینه آمریکایی‌ها اخیرا صحبت خاصی نداشتند و ایران هم اقدام خاصی انجام نداده است.» ایزدی درباره اظهارات لاوروف و زاخاروا سخنگوی وزارت خارجه روسیه مبنی‌بر اینکه ایران داوطلبانه تحریم‌های تسلیحاتی پنج‌ساله را پذیرفته است، گفت: «این سخنان درست است، زیرا زمانی که برجام مذاکره می‌شد باید این محدودیت درهمان زمان براساس قطعنامه 1929 برداشته می‌شد.»این کارشناس مسائل آمریکا و بین‌الملل افزود: «براساس این قطعنامه اگر ایران وارد مذاکره هسته‌ای می‌شد، محدودیت‌ها برداشته می‌شد و ایران نه‌تنها وارد مذاکره شد، بلکه مذاکره به نتیجه رسید و برجام نیز امضا شد.» وی با تاکید بر اینکه از همان زمان باید این محدودیت‌ها برداشته می‌شد، تصریح کرد: «آمریکایی‌ها زیربار این موضوع نرفتند و دولت روحانی هم چون علاقه‌مند به برجام بود، پذیرفت که پنج‌سال اضافه این محدودیت‌ها پابرجا باشد.»
ایزدی در عین حال یادآور شد: «روسیه و چینی‌ها همان زمان آمادگی داشتند در قطعنامه 2231 این محدودیت نباشد، اما آمریکایی‌ها نمی‌پذیرفتند و ایران نهایتا نظر آمریکا را پذیرفت و محدودیت‌ها با بازه زمانی ادامه یافت.» این کارشناس مسائل آمریکا و بین‌الملل با بیان اینکه بنابراین ایران همان زمان می‌توانست این محدودیت‌ها را بردارد، گفت: «همان زمان این امکان فراهم بود که این تحریم برداشته شود.»
رفع تحریم‌های تسلیحاتی ربطی به برجام ندارد
وی درخصوص این نکته که برخی موافقان دولت معتقدند پایان تحریم تسلیحاتی نتیجه برجام است، اظهار داشت: «این موضوع ربطی به برجام ندارد، چراکه این تحریم باید پنج‌سال پیش و قبل از اینکه برجام به نتیجه برسد، براساس قطعنامه 1929 برداشته می‌شد.» ایزدی همچنین متذکر شد: «زمان برداشته شدن این محدودیت‌ها شروع مذاکرات بود، نه موفقیت مذاکرات یا به‌نتیجه رسیدن آن، از اینرو این امر ربطی به برجام ندارد.»محتمل‌ترین توافق تسلیحاتی، فروش S400 روسی به ایران است
دیاکو حسینی، کارشناس مسائل آمریکا و مدیر برنامه مطالعات جهانی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری در گفت‌وگو با «فرهیختگان» لغو تحریم‌های تسلیحاتی ذیل قطعنامه 2231 و مناسبات حاشیه‌ای آن میان ایران با دیگر کشورها را بررسی کرد. مشروح این گفت‌وگو در ادامه از نظر می‌گذرد.اتفاقی که بامداد امروز رخ داد، چه ابعادی دارد و در میدان عمل امکان وقوع و تاثیرگذاری بر شرایط را دارد یا خیر؟
تحریم‌های تسلیحاتی که در قطعنامه‌های پیشین شورای امنیت علیه ایران وجود داشت، مطابق قطعنامه 2231 بنا شد در 27 مهرماه به‌طور کامل برداشته شود. آمریکایی‌ها بسیار تلاش کردند این اتفاق رقم نخورد و بتوانند این تحریم‌ها را به‌نحوی تمدید کنند که البته کاملا ناموفق بودند. می‌خواستند قطعنامه‌ای برای بازگرداندن تمامی تحریم‌های پیشین ازجمله تحریم‌های تسلیحاتی به تصویب برسانند که تنها با حمایت یک کشور مواجه شدند و لذا شکست خوردند.
جنبه حقوقی رفع تحریم‌ها بسیار مهم‌تر از جنبه فنی آن است
این روزها هم شاهدیم آمریکا و پمپئو تبلیغ می‌کنند که رفع این تحریم‌های تسلیحاتی به ایران کمک می‌کند تا تسلیحات بیشتری خریداری کند یا تسلیحاتی را به متحدان خود بفروشد و درنتیجه باعث ناامن شدن منطقه شود، اما نکته مهم از نظر ایران اهمیت لغو تحریم‌های تسلیحاتی عمدتا در اجرای قطعنامه 2231 علی‌رغم میل آمریکا است؛ یعنی جنبه حقوقی این مساله به‌مراتب مهم‌تر از جنبه فنی آن یعنی امکان خریدوفروش تسلیحات است.واقعیت این است که امروز ایران برای دفاع از خود به تسلیحات پیچیده و تازه‌ای نیاز ندارد. حتی برای حمایت از کشورهای متحد و دوست خود که در مبارزه با تروریسم فعالیت می‌کنند، ایران نیاز به فروش تسلیحات ندارد و آنها با همین مقدار تسلیحات حتی درطی این سال‌ها که ایران تحریم بوده، موفق عمل کرده و با تروریسم مبارزه کرده‌اند. بنابراین فکر نمی‌کنم لغو تحریم تسلیحاتی اهمیت ویژه‌ای در این زمینه داشته باشد تا ایران بتواند راحت‌تر خریدوفروش تسلیحات انجام دهد. اگرچه این موضوع فی‌نفسه مهم است که ایران شامل این تحریم‌ها نیست، ولی آنچه امروز باعث برجسته شدن این مساله شده و حتی دولت این امر را تبریک گفته است، عمدتا به پیروزی حقوقی آن مربوط می‌شود.
اعضای شورای امنیت می‌خواهند این روزها بی‌سروصدا طی شود
وضعیت در سازمان ملل چگونه خواهد بود؟ آیا لازم است اتفاقات اداری در سازمان ملل بابت این لغو رخ دهد؟آن بیانیه‌ای که مبنی‌بر بازگشت تحریم‌ها ازسوی آمریکا اعلام شد، توسط هیچ کشوری از اعضای شورای امنیت به رسمیت شناخته نشد، حتی بلافاصله بیانیه‌هایی صادر شده مبنی‌بر اینکه کشورهای اروپایی و چین و روسیه هیچ اعتنایی به این تلاش‌های آمریکا نداشتند. قاعدتا وقتی یک برنامه‌ای شامل مواردی است و پایان هریک از این موارد ذکر شده، در موعد مقرر مواد یادشده اتوماتیک به اجرا گذاشته می‌شود. پروژه‌هایی که در شورای امنیت سازمان ملل برای پیگیری قطعنامه‌ها وجود دارند، به‌طور خودبه‌خود از دستورکار خارج می‌شود و حتی ممکن است ازطریق دبیرخانه شورا به بقیه کشورها اطلاع داده شود که این تاریخ پایان درباره تحریم مشخص فرارسیده است.
اما معمولا جنجال رسانه‌ای روی این موضوع نمی‌شود، چراکه دلیل سیاسی برای این‌کار وجود دارد؛ کشورهای اعضای شورای امنیت که مخالف تلاش آمریکا بودند همچنان مایل نیستند این روزها و در این هفته‌هایی که نزدیک انتخابات آمریکا است و ممکن است تنش بین آمریکا و ایران بالاتر برود، به این ماجرا دامن بزنند و طرفین را در یک نبرد قرار دهند؛ برخوردی که ممکن است وضعیت را شعله‌ور کند، بنابراین من فکر می‌کنم از دیدگاه اعضای شورای امنیت تلاش خواهد شد این دوره بی‌سروصدا روند حقوقی و طبیعی خود را طی کند و منجربه بحران سیاسی نشود.
خبرهایی در رسانه‌های غیررسمی منتشر شده که احتمالا در روزهای آینده توافقی میان ایران و روسیه اعلام خواهد شد که مبنی‌بر خریدوفروش تسلیحاتی است. این امر چقدر محتمل است در این بازه رقم بخورد؟ اگر رخ دهد چه اثراتی دارد؟
این امر یک جنبه حقوقی دارد؛ به‌این ترتیب که طرفین معتقدند این مساله باید به رسمیت شناخته شود که در امتداد اجرای قطعنامه 2231 ایران اجازه دارد به خریدوفروش تسلیحات بپردازد یا به‌نحو دیگر مانعی به‌لحاظ حقوقی برای ایران براساس قطعنامه‌های شورای امنیت برای خریدوفروش تسلیحات وجود ندارد. این وجه حقوقی است. یک وجه دیگر وجه عملی و اجرایی است که ایران در آینده این کار را می‌کند یا کشورهای دیگر به‌رغم اینکه می‌دانند مانعی وجود ندارد، دست به این معاملات با ایران خواهند زد یا خیر؟ من فکر می‌کنم تاکید کشورهای چین و روسیه به‌طور خاص که فروشنده عمده تسلیحات به ایران هستند، بر این است که به این جنبه حقوقی تاکید کنند، ولی الزاما وارد شدن به این مرحله که اجرا و تصویب فروش تسلیحات معین به ایران باشد، شاید در عمل تابع ملاحظات سیاسی گوناگون باشد و به‌سرعت اتفاق نیفتد. بنابراین ما دو مرحله داریم؛ در مرحله شفاهی باید اعلام شود ما آماده عقد قرارداد تسلیحات متعارف نظامی با ایران هستیم.
این شامل تحریم نیست و نمی‌تواند باشد و این صرفا جنبه تاکید سیاسی داشتن بر مساله لغو تحریم توسط ایران است. ولیکن اینکه این اشتیاق و این اعلام آمادگی تبدیل به قرارداد تجاری و تسلیحاتی شود، بحث کاملا جدایی است و فکر می‌کنم چین و روسیه درحال حاضر دست‌کم تا انتخابات آمریکا مایل نیستند کاری عملی صورت دهند و تنش‌ها را بالاتر ببرند.
ازنظر من این امر برای ایران بهتر است که ضمن اصرار و یادآوری بر اجرای قطعنامه 2231 ازجمله لغو تحریم‌های تسلیحاتی که صورت گرفته است، در انجام هرگونه عمل اجرایی که درصدد خرید یا فروش تسلیحات باشد، تا انتخابات آمریکا خودداری کند، به‌خاطر اینکه نباید اجازه دهیم این مساله به ابزار انتخاباتی دولت ترامپ در انتخابات پیش‌رو تبدیل شود.
تجارت تسلیحات با ایران از نگاه چین و روسیه عمدتا تابع مولفه‌های سیاسی است
اگر کمی از فاصله چند روز آینده جدا شویم و این امر را کلان‌تر ببینیم، آیا چین و روسیه اساسا تمایلی برای در اختیار قرار دادن سلاح به ایران یا اساسا استفاده از فضایی که از امروز ایجاد شده دارند؟ چنین اقدامی هم در این روزها و هم بعد از انتخابات آمریکا پیام مواجهه با ایالات‌متحده را در عمل دارد، آیا آنها بعد از انتخابات آمریکا یا فرصت آتی چنین بنایی دارند؟واقعیت این است که اگر ترامپ انتخابات را ببرد، وضعیت جهان کاملا تغییر می‌کند و ممکن است رویه‌هایی را دنبال کند که ساختارهای امنیت بین‌المللی را متاثر می‌کند. در آن صورت اگر شاهد ادامه رفتارهای یکجانبه و تهاجمی دولت ترامپ نسبت به قدرت‌های بزرگ باشیم، فکر می‌کنم امکان فروش تسلیحات به ایران می‌تواند به‌عنوان یک ابزار چانه‌زنی مورد استفاده قرار گیرد و در آن صورت چین و روسیه اشتیاق فراوانی نشان خواهند داد. برعکس اگر بایدن پیروز شود و چندجانبه‌گرایی را اعمال کند، ممکن است ملاحظات بیشتری روی این کشورها برای فروش تسلیحات معین بگذارد و کمتر ممکن است بدون توافق با آمریکا به این فروش دست بزنند. به‌نظر من خریدوفروش تسلیحات به ایران از نگاه چین و روسیه عمدتا تابع مولفه‌های سیاسی است و آمریکا در شکل دادن به این مولفه‌ها نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند.
همچنین حساسیت جهانی که در بعد تسلیحات ایران وجود دارد، به دو نکته مربوط می‌شود؛ یکی تسلیحات تهاجمی که ممکن است در اختیار ایران قرار گیرد و این طبیعی است که موازنه‌های منطقه‌ای را برهم بریزد. بنابراین شاید کشورهایی همچون چین و روسیه علاقه چندانی به فروش این نوع تسلیحات همانند هواپیماهای جنگنده خاص یا قطعات یا تاسیسات موشکی را به ایران نداشته باشند و عمدتا به فروش تسلیحات متعارف و تدافعی به ایران تمایل داشته باشند.
نکته دوم درباره حساسیت جهانی مربوط به فروش تسلیحات است؛ آنجایی‌که ایران می‌تواند به گروه‌هایی در یمن و لبنان و عراق تسلیحات واگذار کند. من فکر می‌کنم اهمیت این برای کشورهای مختلف خیلی بیشتر است لذا جریان مقابل ممکن است قصد داشته باشد از این ماجرا سواستفاده رسانه‌ای کند. این را باید درنظر داشته باشیم و تلاش کنیم این امنیت‌سازی فروش تسلیحات از طرف ایران به این کشورها را تضعیف کنیم و اجازه ندهیم چنین اتفاق‌نظری بین کشورهایی که تا امروز با روند یکجانبه‌گرایی آمریکا در بعد تسلیحاتی مخالفت کردند، شکل گیرد.
تجهیزاتی همچون S400 یا S300 که در میانه تحریم‌ها هم به ایران وارد شد تجهیزات دفاعی است. ممکن است در آینده از این نوع تسلیحات که ارزش استراتژیکی دارد، چون فروش آنها به ترکیه بسیار خبرساز شد، میان ایران و روسیه شکل گیرد؟
بله، من فکر می‌کنم یکی از موارد بسیار محتملی که ممکن است تجارت تسلیحاتی بین ایران و روسیه در آینده اتفاق افتد، مربوط به S400 است.
پی‌نوشت:
(1) بندهای 5 و 6 ضمیمه B قطعنامه 2231 (بیانیه مستقل)
5- همه کشورها می‌توانند و اجازه دارند درصورت تصویب شورای امنیت برای تهیه، فروش و انتقال مستقیم یا غیرمستقیم تانک‌های جنگی، خودروهای زرهی، سامانه توپخانه‌ای کالیبر بالا، هواپیماهای جنگی، هلیکوپتر، ناو جنگی و سامانه موشکی را مطابق آنچه در تسلیحات متعارف سازمان‌ملل تشریح شده ازطریق خاک کشورهایشان، اتباع‌شان یا با استفاده از کشتی و هواپیما برای ایران و استفاده در ایران اقدام کنند.
این پاراگراف تا پنج سال بعد از اولین روز اجرای برجام کاربرد دارد.
6- همه کشورها باید:
A) تدابیر لازم را، مگر آنکه شواری امنیت پیش‌تر تصمیمی غیر از این و به‌صورت موردی اتخاذ کرده باشد، برای ممانعت از تدارک، فروش یا انتقال تسلیحات یا مواد مرتبط با آن از ایران به‌وسیله اتباع ایرانی یا کشتی‌ها و هواپیماهایی که با پرچم ایران تردد می‌کنند، چه مبدا آنها خاک ایران باشد یا نباشد، تا پنج سال پس از روز تصویب برنامه جامع اقدام مشترک یا روزی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشی نتیجه‌گیری گسترده‌تر را تایید کند، هرکدام زودتر فرارسد، اتخاذ کند.
منبع: فرهیختگان
