متاسفانه اوضاع محیط زیست و حمایت از حیوانات در کشور آن قدر نابسامان است که اصلا نمی توان انتظار داشت وقفه ای بین انتشار این گونه فیلم و عکس ها بیفتد تا حیوانات نفس راحتی کشیده و زخم های ریز و درشت حیات وحش نیز تا حدی التیام پیدا کند، زیرا چند روزی است فیلمی در دنیای مجازی منتشره شده که از تعقیب یک کل توسط آفرودبازان در کویر مرنجاب استان اصفهان حکایت دارد که نهایتا به از نفس افتادن و مرگ حیوان نگون‌بخت می‌انجامد.
آفرودبازان در کویر مرنجاب استان اصفهان، با خودروی دو دیفرانسیلشان یک کل (بز کوهی نر) را تا پای مرگ تعقیب کردند.
در حالی که کارشناسان و فعالان محیط زیست بارها نسبت به آسیب‌های جبران‌ناپذیر آفرودبازی به طبیعت هشدار داده‌اند همچنان شاهد جولان خودروهای دو دیفرانسیل در بکر‌ترین زیستگاه‌های حیات وحش هستیم.
حضور آفرودبازارن با شخم زدن کویرها به نابودی پوشش گیاهی منجر شده و با ناامن کردن منطقه، بقای زیستمندان را با چالش‌های جدی مواجه می‌کند. در مناطق جنگلی هم آفرودبازی به از بین رفتن گیاهانی که در بستر جنگل رشد می‌کنند منجر شده و از بین رفتن منابع غذایی حیوانات را در پی دارد. حیواناتی که در نتیجه آفرودبازی در زیستگاهشان که با تولید نور زیاد و پخش موسقی با صدای بلند همراه است دچار استرس شدید شده و رفتارهای طبیعی خود را از دست می‌دهند.
نهایتا آفرودبازی به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل تغییر اکوسیستم و تخریب زیستگاه‌ها شناخته می‌شود اما ظاهرا آسیب‌های آفرودبازان به طبیعت، به همینجا ختم نمی‌شود و حالا لذت بردن آفرودبازان از تعقیب وحوش را هم باید به مجموعه خسارت‌هایی که آفرودبازان به طبیعت وارد می‌کنند اضافه کرد.
فرماندار آران و بیدگل گفته است در این فصل که زمان جفت گیری است این کل از صخره ها و کوهستان های مرتفع پایین آمده تا برود پی جفتش، ولی گیر این دو مرد افتاده و جان داده. خوشبختانه این دو دستگیر شده اند و پرونده شان می رود به مراجع قضایی برای مجازات، البته اینها برای جانوری که از دست رفت زندگی نمی شود، همان طور که چند سال پیش برای آن آهوی زیبا نشد.
هفت سال پیش ماموران پاسگاه انتظامی صالح آباد دامغان پس از مشکوک شدن به یک پراید و متوقف کردن آن، در بازرسی از صندوق عقبش آهوی زنده ای را دیدند که به شدت در حال نفس نفس زدن بود. راننده می گفت با آهو تصادف کرده و می خواهد برای درمان پیش دامپزشک برود، ولی شواهد نشان می داد آهو از شدت خستگی دچار پارگی طحال و پرخونی ریه ها شده است. آهو دقایقی بعد جان داد و راننده اعتراف کرد با موتورسیکلت به قدری دنبالش کرده که حیوان از نفس افتاده و حالا پس از گذشت هفت سال، این ماجرا و ماجراهای مشابه همچنان ادامه دارد.
آنچه بر خرس ها و توله شیرها رفت
خرس مادر و توله اش را در حالی که اجسادشان سوخته بود در میانکوه فلارد پیدا کردند، همین چند روز قبل در چهارمحال و بختیاری. محیط زیست استان این روزها دنبال عامل این حادثه و اثبات دست داشتن انسان ها در این مرگ است، اما مگر سوزاندن اجساد می تواند کار موجودی به غیر از انسان باشد؟
برایتان نگوییم از آن توله شیر پنج ماهه که در بانه کردستان مثلا زنده ولی شبیه یک جسد پیدا شد و حالا دامپزشکان دارند تیمارش می کنند؛ توله خرسی با چشم های معصوم که داستان زندگی کوتاهش پر از ابهام است، ولی گفته شده قاچاقی وارد ایران شده و قرار بوده زینت باغ شخصی یک نفر از ما بهتران باشد.
این دو خبر در کنار فاجعه مرگ کل در کویر مرنجاب البته قطره ای مقابل اقیانوس وسیع آزار و اذیت حیوانات در کشورمان است که زیر چتر امن بی نظارتی ها و آسمان آبی مجازات های اندک هر روز رخ می دهد و خیلی وقت ها صدایی هم از آنها بلند نمی شود.
ناظران که در ساختمان های عریض و طویل حفاظت از محیط زیست نشسته اند و بر صندلی های ریاست و مسوولیت تکیه زده اند نیز البته مزید برعلت اند و همین که انتقادی متوجه شان نباشد و چنین کشتارها و حیوان آزاری هایی در حوزه استحفاظی شان رخ نداده باشد، آرام می شوند که این نیز بر آتش حیوان آزاری در کشورمان می دمد. مصداق بارزش توضیحات مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان بعد از فاجعه کویر مرنجاب که به تلویزیون گفت، این اتفاق خارج از محدوده حفاظت شده محیط زیست روی داده است یا گفته های مسوول روابط عمومی حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری بعد از غائله مرگ خرس ها که به جد تاکید کرد که این حیوان کشی در مناطق آزاد و خارج از محدوده مناطق حفاظت شده رخ داده است.
خارج از محدوده؟ بله شاید خارج از محدوده بوده، ولی آیا حفاظت از حیوانات هم خارج از محدوه شماست؟
لایحه تماشای حقوق حیوانات
مگر می شود از سال ۹۹ که ماهی خونین برای حیوانات بوده، ننوشت؟ از کدام یک از اتفاقات بگوییم که دلمان نسوزد؟ همین هفته قبل بود که عامل انتشار سم و کشتار گسترده ماهیان در کانال های آبیاری کشاورزی حاشیه پارک ملی و منطقه حفاظت شده دز دستگیر شد. او به سبک خودش مثلا داشت ماهی صید می کرد و فکر کرده بود سند ماهیان منطقه حفاظت شده دز به نام اوست. بازهم همین ماه آبان بود که ۱۲ شکارچی متخلف در ورامین دستگیر شدند و ۱۲ تک لول و دو لول و مقادیری فشنگ و چندین لاشه خون آلود از آنها کشف شد. این ۱۲ نفر به جان پرندگان مهاجری افتاده بودند که در فصل مهاجرت، آمده بودند به دشت ورامین برای زمستان گذرانی؛ عجب استقبال گرمی!
خوشبختانه این افراد دستگیر شدند و شاید اگر مجازات شوند متنبه شده و از حیوان آزاری و حرکت برمدار بی قانونی دست بردارند، اما تکلیف بقیه کسانی که دستگیر نمی شوند و قسر درمی روند چه؟ آیا ما نیاز به قانونی نداریم که جلوی این همه بی قانونی و تجاوز به حریم حیوانات را بگیرد؟پاسخ شک نکنید که بله است، بله ای که باعث شکل گیری کارزاری در فضای مجازی شده که تصویب قانون منع حیوان آ زاری را از نمایندگان مجلس می خواهد.
بانیان این کارزار در نامه ای خطاب به رئیس مجلس شورای اسلامی، انتشار رو به افزایش فیلم ها و تصاویر دلخراش از آزار جانوران را دستمایه مطالبه خود قرار داده و ضمن انتقاد به این که مجازات فعلی عاملان حیوان آزاری به هیچ وجه بازدارنده نیست، خواستار جرم انگاری این قبیل افعال شده اند.
برای رسیدن به این هدف اما اوضاع چندان وفق مراد نیست و خیلی چیزها به هم پیچیده و به گره افتاده است. آرشیوها یادمان می اندازند که پیش نویس قانون منع حیوان آزاری که تدوین آن از اواخر سال ۹۴ آغاز شد ابتدا در قالب لایحه از سازمان حفاظت محیط زیست به هیات دولت رفت، ولی چون دولت در ارسال آن به مجلس تعلل کرد، این پیش نویس با تلاش فراکسیون محیط زیست مجلس به شکل طرح اعلام وصول شد که متاسفانه همین طور دست نخورده در کمیسیون حقوقی مجلس معطل مانده است؛ گویا معطل ماندن جزئی از بخت آن است.
البته ۱۰ روز قبل سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس درحالی که خبر می داد درخواست تصویب قانون منع حیوان آزاری (کارزار شکل گرفته) با ۱۸ هزار امضا به مجلس رسیده است، وعده داد این طرح معطل مانده هرچه زودتر تصویب شود.
به این ترتیب بار سنگین حمایت قانونی ازحیوانات بر دوش مجلس یازدهم است، به ویژه این که سمیه رفیعی، گوینده این جملات که «بنده این اطمینان را با قطعیت کامل به شما می دهم که همه تلاش خود را انجام خواهم داد تا مجلس یازدهم در حوزه محیط زیست کارنامه قابل قبولی داشته باشد» توقع فوق العاده ای در میان دوستداران و حامیان طبیعت ایجاد کرده است.
با این حال تصویب یک قانون گرچه خوب است، ولی فقط یک قدم است به سوی هدف، چرا که گام های بعدی، اجرای قانون و نظارت بر اجرای آن است که درحوزه حفاظت محیط زیست کشورمان به شدت لنگ می زند.
واکاوی روانی افراد حیوان آزار
.jpg "تراژدی دردناک حیوان آزاری پایان ندارد/ وحشت حیات وحش از انسان")
ZOO SADISM اصطلاحی است که در روانشناسی برای حیوان آزاری به کار می رود؛ رفتاری که کارشناسان علوم رفتاری و روانشناسان معتقدند می‌تواند نشانه بسیار بدی از رفتارهای خشن و جنون‌آمیز دگرآزاری یا سادیسم در آینده رفتاری افراد باشد.
اساسا انسان سالم و کسی که دچار اختلالات روانی نیست از کشتن و گرفتن جان یک موجود زنده، احساس لذت ندارد؛ نکته ای که در رفتار حیوان آزاران به وضوح مشهود است. یکی دیگر از نکاتی که در تحلیل وخامت سلامت در افراد حیوان آزار از سوی روانشناسان و متخصصان حائز اهمیت می نماید، تعمیم این بی اهمیتی گرفتن جان حیوانات به جان انسان هاست؛ چنانچه مثال های تاریخی نشان می دهند، بسیاری از قاتلان زنجیره ای سابقه حیوان‌آزاری داشته اند و این قضیه به‌طور مستند ثابت شده که فردی که حیوان‌آزاری می‌کند، نه تنها برای حیات وحش و حیوانات که برای جامعه انسانی هم خطرناک است.
مصداقی برای بیماری روانی
«علی اکبر ارجمندنیا» روانشناس و عضو هیات علمی (دانشیار) دانشکده روانشناسی، دانشگاه تهران در گفت وگو با پژوهشگر ایرنا بیان داشت: حیوان آزاری در همه جای دنیا نشانه اختلال روانی است؛ و بر این اساس در غرب به عنوان یک اختلال روانی شناسایی شده و به عنوان یک بیماری تشخیص داده می شود.
در ایران هم این پدیده از قبل بوده، زیاد هم بوده است و امروز هم هست و در مجموع در طی زمان شاید یک مقدار کم و زیاد شده باشد اما در هر صورت در کیفیت آن تفاوتی ندارد و اگر این پدیده در کشور ما هم دیده شود، نشان دهنده این است که فرد آزار دهنده حیوان، زمینه های شخصیت ضد اجتماعی دارد. اگر این موضوع در دوره نوجوانی دیده شود، نشان از یک اختلال به نام «اختلال سلوک» است و معمولا این دسته از نوجوانان اگر در مجاورت و همراهی با برخی دیگر از شرایط ایجاد و تشدید کننده بیماری روانی قرار گیرند، این عوامل می توانند زمینه بزهکار شدن آن فرد را فراهم کنند.
این مساله در هر فردی و در هرکجای دنیا اگر دیده شود، به نوعی نشان از اختلال شخصیت فردی است. در نتیجه این موضوع محدودیت جغرافیایی ندارد. در نتیجه وقتی در کشور خودمان این رفتار را می بینیم، نشان از مشکلات شخصیتی جدی دارند و از مرزهای سلامت روان فاصله گرفته اند؛ یکی کمتر و یکی بیشتر.
این روانشناس در توصیف ویژگی های افرادی که مستعد رفتارهای مبتنی بر حیوان آزاری هستند، خاطر نشان ساخت: در باب توصیف ناهنجاری هایی که به حیوان آزاری منجر می شوند؛ یک بحث فیزیولوژیکی دارد و یک بحث روانشناختی.
مشکلات فیزیولوژیکی بیشتر مرتبط به پزشکی است و شاید دوستان پزشک بهتر بتوانند در این باره قضاوت کنند؛ ولی معمولا پایین بودن سطح سرتونین خون، پایین بودن قند خون و عواملی این چنینی در تحقیقات و منابع علمی به عنوان عوامل موثر در اختلال، بسیار مورد توجه قرار گرفته اند و این دسته عوامل با خلق و خوی پرخاشگرانه رابطه محکمی دارند. وقتی سرتونین پایین می آید، ممکن است رفتار خشونت آمیز و در مواردی رفتار وحشیانه را از افراد شاهد باشیم و اینها بی ارتباط با انتقال دهنده های عصبی، هورمون ها و یک سری از مسائل جسمی نیستند.
اما مشکلات روانشناختی به این صورت است که معمولا آدم هایی که حیوان آزار هستند، خودشان هم تجربه مورد آزار و اذیت واقع شدن را دارند. غالبا سبک های فرزند پروری که روی این افراد اعمال شده، سبک هایی بوده که عمدتا یا خیلی مستبدانه بوده است و این افراد تحت تنبیه بدنی قرار گرفته اند و یا این که این شیوه های سهیل گیرانه افراطی روی آنها اعمال شده است؛ یعنی این که هیچ برنامه تربیتی و رفتاری مشخصی روی اعمال این افراد حاکم نبوده، و آنان به شدت درگیر خلاءهای عاطفی، اجتماعی و فیزیولوژیکی هستند؛ لازم به ذکر است که این افراد معمولا هر سه این خلاء ها را دارند.
وی افزود: یعنی این عوامل مجموعه هستند و کسی که مجموعه این عوامل را دارد، درگیر این مساله است اما ممکن است لزوما آن را بروز ندهد؛ مثلا ممکن است حیوانات دور و بر این افراد نباشد و شرایط حیوان آزاری برایشان فراهم نباشد و در این شکل ممکن است به دیگرآزاری روی بیاورند و این رفتار آزار دادن را روی آدم ها نشان دهند. در نتیجه کسی که این مولفه ها را دارد اما حیوانی دور و برش ندارد، لزوما این رفتار در او بروز نمی یابد.
حیوان آزاری چه مجازاتی دارد؟
مطابق قانون و مطابق ماده ۶۸۰ قانون مجازات اسلامی حیوان آزاری جرم است و برای آن مجازات در نظر گرفته شده است.
در قانون مجازات اسلامی آمده است که هر شخص خلاف مقررات و بدون مجوز قانونی اقدام به حیوان آزاری علی الخصوص شکار یا صید حیوانات یا جانوران حفاظت شده کند به حبس از ۲ تا ۱۰ سال محکوم می‌شود.
از آن جایی که حیوانات بخشی از جامعه محیط زیست طبیعی یک کشور هستند و در برقراری توازن نظام طبیعت نقش موثری دارند، انسان نمی‌تواند به آنها آزار برساند یا آنها را شکار کند.
حیوانات هم مانند انسان از حق حیات، درمان، آرامش، زیست جمعی و پرهیز از نسل کشی برخوردارند و هر گونه حق خوری از آنها به منزله نقض حقوق حیوانات به شمار می‌رود، به همین دلیل دارای مجازات است.
علاوه بر حبس از ۲ تا ۱۰ سال حیوان آزاری مجازات دیگری هم دارد و بر اساس آن هر شخص به عمد و بدون ضرورت حیوانات حلال گوشت متعلق به دیگری یا حیواناتی که شکار آنها توسط دولت ممنوع است را بکشد یا مسموم و تلف یا ناقص کند، به حبس از ۹۱ روز تا ۶ ماه یا جزای نقدی از یک میلیون و ۵۰۰ هزار ریال تا ۳ میلیون ریال محکوم خواهد شد.
منبع:
1. ویستا/ وحشت حیات وحش از انسان
2. جام جم/ وحشت حیات وحش از انسان
3. میزان/ تعقیب مرگبار یک کل توسط آفرودبازان در کویر مرنجاب+فیلم و عکس
4. ایرنا/ واکاوی روانی افراد حیوان آزار
5. باشگاه خبرنگاران جوان/ حیوان آزاری چه مجازاتی دارد؟
.jpg "5 ابزار ضروری برای زنده ماندن در صعودهای زمستانی")
