به گزارش راسخون؛ به نظر می‌رسد بودجه ۱۴۰۰ با همه فراز و نشیب‌هایی که در حدود ۶ ماه گذشته پشت سر نهاد و به رغم رسیدن به ایستگاه پایانی و ابلاغ به دولت هنوز مثل دوران اوج بررسی آن در مجلس خبرساز است.

آن‌طور که در اخبار آمده بعد از تصویب بودجه ۱۴۰۰ در صحن علنی مجلس جداول آن دستکاری و سپس به دولت ابلاغ شده است.

هفته گذشته «علی خضریان»، نماینده جبهه پایداری تهران، در توییتی «محمدباقر قالیباف»، رئیس‌مجلس و «الیاس نادران»، رئیس کمیسیون تلفیق مجلس را متهم کرد که ارقام و اعداد بودجه را پس از تصویب در مجلس، تغییر داده‌اند.

«کاظم دلخوش»، نماینده «صومعه‌سرا» نیز در این باره گفت: «تیمی که پس از تصویب، بودجه را تنظیم کرده است احکام را مورد دست‌کاری قرار داده و چنین دست‌کاری در بودجه سابقه نداشته است.»

در پی انتشار این اخبار بیش از ۱۰۰ نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نامه‌ای به قالیباف خواستار پاسخگویی وی درباره تغییر در تنظیم جداول بودجه ۱۴۰۰ شدند.

درخواست جمعی از نمایندگان مجلس برای اعمال شفافیت بیشتر در بودجه

100 تن از نمایندگان در نامه‌ای به محمدباقر قالیباف، رئیس‌مجلس شورای اسلامی خواستار شفافیت در تنظیم و تهیه جداول و ردیف‌های بودجه سال 1400 شدند. در متن نامه نمایندگان به قالیباف رئیس‌مجلس درباره شفافیت در بودجه 1400 آمده است: «حساسیت مجلس یازدهم بر شفافیت تصویب بودجه در مجلس به‌حدی است که رئیس‌سابق کمیسیون تلفیق در مجلس دهم را مستحق نشستن بر کرسی نمایندگی مردم ندانست و اهم ایرادات وارده از سوی نمایندگان محترم هم عدم شفافیت عملکرد ایشان در تنظیم ردیف‌ها و جداول بودجه بود. بر این اساس انتظار می‌رفت که این شفافیت در تصویب بودجه و به‌خصوص تهیه و تصویب جداول و ردیف‌ها که اصلی‌ترین بخش بودجه است، در عالی‌ترین سطح مورد اهتمام هیئت‌رئیسه محترم کمیسیون تلفیق و نیز ریاست محترم مجلس قرار گیرد.»

در ادامه این متن می‌خوانیم: «هرچند برخی نمایندگان مجلس در جلسه مورخ 26/12/1399 و در هنگام رأی به اصلاحات نهایی ماده واحده، نسبت به عدم ارائه جداول از سوی کمیسیون تلفیق تذکر دادند اما این امر مورد توجه ریاست وقت جلسه قرار نگرفت و باعث شد تا لایحه بودجه بدون اطلاع نمایندگان از کم‌ و کیف جداول و مبلغ ردیف‌ها به‌خصوص در بخش هزینه و مصارف، رأی‌گیری شود. بررسی جداول بودجه حاکی از تغییرات گسترده ارقام و اعداد نسبت به جدول ارائه‌شده از سوی دولت است که در صحبت با اعضای کمیسیون تلفیق مشخص شد که جداول صرفاً توسط یک یا چند نفر و در نهایت با تأیید رئیس‌کمیسیون تلفیق و چند روز پس از رأی‌گیری لایحه در صحن مجلس در 29/12/99 نهایی شده است.»

این نامه افزوده: «و البته تأسف‌بارتر اینکه این جداول تا حدود یک ماه بعد یعنی تا تاریخ 21/1/1400 نیز به‌کرّات تغییر نموده است و در کمال تعجب جداول 25 روز پس از تصویب بودجه در صحن ابلاغ شده است و متأسفانه بر اساس اخبار مستند، این تغییرات محدود به ارقام جداول نشده بلکه حتی تغییرات کلی در تبصره‌ها و جداول داخل آنها و تصحیح بندها بر اساس‌اشکالات شورای نگهبان را نیز شامل شده است. جنابعالی مستحضرید که بر اساس آیین‌نامه داخلی مجلس، کلیه ردیف‌ها و جداول و پیوست‌ها و نیز تغییرات مدنظر شورای محترم نگهبان بایستی به‌تصویب صحن مجلس برسد و در این خصوص حق نماینده قابل واگذاری به غیر نمی‌باشد.»

این نمایندگان در ادامه نامه خود آورده اند: «نکته دوم رعایت شأن مجلس است. آنچه باعث تأسف بیشتر گردید این است که رئیس‌محترم کمیسیون تلفیق در پاسخ به تذکر یکی از نمایندگان درخصوص ضرورت ارائه جداول و ردیف‌ها از سوی هیئت‌رئیسه، عنوان نمود که جداول نهایی در اتوماسیون بارگذاری [شده است] و مدعی ارسال جداول همزمان با ارسال ماده واحده و تبصره‌ها در قبل از تاریخ 26/12/99 به شورای نگهبان شد درحالی که حسب اطلاع‌رسانی دبیر محترم هیئت‌رئیسه جداول اولیه سه روز بعد و در تاریخ 29/12/99 نهایی و اعلام گردیده و تا 21 فروردین نیز مرتب در حال تغییر بوده است‌ و اینها همه توسط رئیس‌تلفیق و یکی دو نفر از اعضای کمیسیون و دوستانی از بیرون مجلس و بدون اطلاع حتی اعضای کمیسیون تلفیق صورت گرفته است. اینها همه در حالی است که این مجلس اصلاح ساختاری بودجه را در صدر اهداف خود اعلام نموده و عدم شفافیت و شیوه تأیید بودجه در مجالس قبل، بارها توسط شخص جنابعالی و رئیس‌محترم کمیسیون تلفیق به‌نقد کشیده شده است. از جنابعالی انتظار داریم نسبت به این امر، اهتمام لازم از سوی شما مبذول و تصمیمات لازم اتخاذ گردد.»

رئیس مجلس در نخستین واکنش به این موضوع گفت: «برخی دوستان نامه‌ای در این مورد به من نوشتند و دیشب با آنها نیز صحبت کردم، بنابراین جلسه‌ای را برای رسیدگی به این مورد شخصاً برگزار خواهم کرد.»

واکنش دولت: اظهارنظر نمی‌کنیم

با این همه دولتی‌ها تا لحظه تدوین این گزارش، از اظهارنظر در زمینه آنچه دستکاری در جداول بودجه خوانده می‌شود، امتناع کرده‌اند. گواه این مدعا پیگیری‌های «دنیای‌اقتصاد» از برخی مقامات سازمان برنامه و بودجه ازجمله حمیدرضا پورمحمدی است که در پاسخ به سوال ما درباره صحت این ادعا اعلام کرد: «اظهارنظر نمی‌کنم.» با وجود این صراحت حمیدرضا پورمحمدی، برخی ادعاها درباره هشدارهای دولت به مجلس در این زمینه، در فضای مجازی منتشر و در کانال‌های مختلف بازنشر شده است.

‌این اما پایان ماجرا نیست؛ آنچه درباره جدول ۱۹ قانون بودجه ۱۴۰۰ در قالب یک ادعا مطرح است، به زعم برخی نمایندگان ازجمله خضریان «در نوع خود بی‌نظیر است» زیرا به گفته او، «جدول‌ها ۲۵روز پس از تصویب بودجه ابلاغ شده است.» این نماینده تهران در مجلس در دومین توییت خود از «ایجاد رانت» برای «عده‌ای خاص» خبر داده و گفته است که «تذکرات متعدد نمایندگان پیرامون این موضوع شنیده نشد.» خضریان در ادامه نوشته است که با هدف «جلوگیری از یک رانت بزرگ که منجر به ذبح قانون‌گرایی در نظام بودجه‌ریزی کشور خواهد شد، این تخلف را پیگیری خواهم کرد.»

اهداف سیاسی و انتخاباتی؟

علی خضریان، علاوه بر نمایندگی مجلس، عضو و سخنگوی جبهه پایداری است و از آنجا که از ابتدای رقابت‌های انتخاباتی برای مجلس یازدهم، حامیان قالیباف و جبهه پایداری در رقابت بودند و در نهایت در قالب ائتلافی جمعی در کنار سایر اصولگرایان در یک فهرست قرار گرفته‌اند، حامیان قالیباف این ادعای خضریان را در راستای اهداف سیاسی و انتخاباتی تفسیر می‌کنند. از میان حامیان قالیباف می‌توان به مجتبی توانگر، نماینده تهران اشاره کرد که در توییتی خطاب به صادق محصولی، دبیر کل جبهه پایداری، با اشاره به «تمایل» محصولی به «کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰» هشدار داد که «مسیر پاستور از تخریب بهارستان نمی‌گذرد.» او در این توییت از صادق محصولی خواست که این موضوع را «به نمایندگان همراه خود در مجلس» نیز «تفهیم» کند.

دفاع تلفیقی‌ها

ماجرا از منظر اعضای کمیسیون تلفیق اما به شکلی دیگر است. آنها تاکید دارند که هیچ تصمیمی، بدون ‌مجوز از اعضای کمیسیون ‌تلفیق و صحن‌علنی گرفته نشده و ادعای دستکاری جداول بودجه خلاف واقع است. این عبارات بخشی از اظهارات مالک شریعتی نیاسر، یکی از اعضای کمیسیون تلفیق ۱۴۰۰ است. او به خبرگزاری خانه ملت توضیح داد: در بررسی بودجه۱۴۰۰ در صحن علنی، بعضی بندها را صحن علنی به کمیسیون تلفیق ارجاع داد تا بررسی کند و دوباره برگرداند، کمیسیون تلفیق به سرعت جلسه فوق‌العاده می‌گذاشت، دوباره اصلاح می‌کرد و دوباره برمی‌گرداند. شریعتی افزود: روز ۲۶ اسفند ۱۳۹۹ آخرین فرصت صحن علنی از جهت زمان‌بندی بود که بتواند به آخر سال برسد و بودجه سر وقت ابلاغ شود که آن روز یک تغییر خیلی جدی اتفاق افتاد. آن تغییر که مربوط به حذف تبصره۱۹ بود و از سوی کمیسیون تلفیق حذف شد، اما در صحن علنی رای نیاورد و حذف نشد. به گفته شریعتی، استدلال نمایندگان در صحن این بود که اگر تبصره۱۹ حذف شود، جداول آن نیزحذف می‌شود و بنابراین پروژه‌های شهرستانی همه حذف خواهند شد.

او افزود: شورای نگهبان اما با ابقای تبصره ۱۹ (مشارکت عمومی - خصوصی) مخالف بود و اگر مجلس اصرار می‌کرد، تصویب بودجه تا پایان سال پایان نمی‌یافت. شریعتی به پیشنهاد جایگزین مطرح‌شده از سوی سیدشمس‌الدین حسینی اشاره کرد و گفت: بر اساس این پیشنهاد که در صحن علنی رای آورد، جدول تبصره۱۹ در جداول ماند؛ اما احکام تبصره۱۹ حذف شد. شریعتی افزود: بازگشت جدول ۱۹ به داخل جداول بودجه، نیازمند اصلاح بود که صحن علنی مجوز اعمال اینها را در رای پایانی خود داد.

استدلال تلفیق از مجوز صحن برای اصلاح

این عضو کمیسیون تلفیق بودجه با اشاره به روز ۲۶ اسفند ۹۹ که روز پایانی بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۰ در مجلس یازدهم بود، در استدلال خود از مجوز صحن برای اصلاح برخی جداول پس از تصویب ماده واحده گفت: احمد امیرآبادی به عنوان دبیر هیات رئیسه در آن روز متنی را برای رای‌گیری از ماده واحده قرائت کرد که محتوای آن چنین است: «ماده واحده بودجه با این منابع و مصارف و تبصره‌ها و جداول پیوست به رای گذاشته می‌شود؛ با این توضیح که جداول و نکات باقی‌مانده باید نهایی و اعمال شود و با اصلاحات بعدی جداول داریم رای می‌گیریم.»

این عضو کمیسیون تلفیق با تاکید بر اینکه شورای نگهبان اشکالاتی را به جداول وارد می‌دانست که عمدتا شکلی بود نه اعداد و ارقام، توضیح داد: از جمله اینکه مثلا بعضی از طرح‌ها، نماینده‌ها پیشنهادهایی در جداول اعتبارات داشتند که اینها مجوز ماده۲۳ قانون برنامه را نداشت و شورا شرط کرده و گفته بود اینها باید حذف شود. از جمله تبصره ۱۹، هر جایی مشارکت عمومی - خصوصی آمده بود، باید این عبارت حذف و تبدیل به ماده۲۷ قانون برنامه می‌شد. شریعتی همچنین یادآوری کرد: شورای نگهبان مشروط به اصلاح این نکات گفته بود تایید می‌کنیم تا سر وقت ابلاغ شود و کشور اول سال بودجه داشته باشد.
به گفته شریعتی، «در مدت چند روز بعد از تعطیلات عید نوروز فقط اینها اصلاح شد و با این تاخیر، جداول ابلاغ شد. هیچ تغییری در بودجه دستگاه‌ها و پروژه‌ها با نظر شخصی کسی اتفاق نیفتاده است.»

سازمان برنامه و بودجه: در جریان علت و ماهیت تغییرات جداول بودجه 1400 نبوده ایم

سازمان برنامه‌ و بودجه کشور اعلام کرد: «پس از ابلاغ قانون بودجه ١۴٠٠ در تاریخ ٢٧ اسفند سال گذشته از مجلس به دولت، جداول بودجه ١۴٠٠ نیز طی نامه‌ای از سوی رییس مجلس در تاریخ ٢۵ فروردین ماه به رییس جمهور ابلاغ شده است.

هیات رییسه مجلس جداول لایحه بودجه ١۴٠٠ را در نامه‎ای از سوی معاونت تقنینی مجلس به معاون پارلمانی دولت ارایه داد. اما جناب آقای حسینعلی امیری پاسخ دادند که قانون بودجه باید رسما در نامه‎ای از سوی رییس مجلس به رییس جمهوری ابلاغ شود و چنین هم شد.

در نامه رییس مجلس به رییس جمهوری تغییرات در جداول بودجه به دولت ابلاغ شده است. سازمان برنامه و بودجه کشور در جریان علت و ماهیت این تغییرات نبوده و صرفا به عنوان مجری قانون خود را ملزم به اجرای آن می‌داند.

همواره ارتباط نمایندگان دولت و سازمان برنامه و بودجه تا پایان بررسی لایحه بودجه در صحن علنی است و بعد از آن این ارتباط قطع می‎شود. در جریان بررسی احکام، ارقام و جداول بودجه ١۴٠٠ نیز همین گونه بوده است.»

گفتنی است که بیش از ۱۰۰ نماینده مجلس در نامه‌ای خطاب به رییس مجلس با طرح این ادعا که ارقام جداول بودجه و برخی تبصره‌ها بعد از تصویب مجلس، تغییرات گسترده کرده، آن را رکوردی جدید در عدم تمکین به قانون آیین نامه و ایجاد رانت برای چند نفر عنوان کرده و خواستار اقدام رییس مجلس در این زمینه شدند.

واکنش های کاربران

منبع:
1. ایرنا/ چرا بودجه ۱۴۰۰ بعد از تصویب، دستکاری شد؟
2. کیهان/ درخواست جمعی از نمایندگان مجلس برای اعمال شفافیت بیشتر در بودجه
3. دنیای اقتصاد/ یک نماینده مجلس مدعی شد: تغییر اعداد بودجه پس از تصویب؟
4. قطره/ سازمان برنامه و بودجه: در جریان علت و ماهیت تغییرات جداول بودجه 1400 نبوده ایم

** درج توییت های کاربران توییتر نشان از تایید یا رد آنها نیست و صرفا برای آگاهی مخاطبین درج می شود.