نقطه آغاز قناعت کجاست؟
انسان ها برای رفع نیازهای معقول خود در راههای معقول و شرعی تا هرجا که خواستند میتوانند جلو بروند اما وقتی به اسراف و گناه و نافرمانی خداوند و ظلم به دیگران و حتی شکل دادن طبقه ای از اشراف رسید باید در همان حد شرعی و عقلی و عرفی بمانند، قناعت کنند و پا را آنطرفی که حرص و خلاف شرع و ایجاد سنت های مذموم آغاز میشود نگذارند. حال برای آنکه بخواهیم مردم را با یک تعرف درست به سمت قناعت توصیه کنیم باید به این حدود هم توجه کنیم؛
چهارشنبه، 24 آذر 1400
تخمین زمان مطالعه:
نویسنده :
سید حسین خاتمی
موارد بیشتر برای شما
برای فهم این مطلب باید ابتدا قناعت را توضیح بدهیم. «قناعت» یکی از بهترین، بابرکتترین و پرثمرترین صفات انسانی است. صفتی که میتواند آسایش و آرامش و همچنین سعادت دنیوی و آخروی را به ارمغان بیاورد. قرآن و روایات چند معنا برای قناعت آوردهاند، اعتماد به خدا و راضی بودن از نعمات خدا، بسنده کردن به زوری مقرر، بینیاز بودن از مردم، از کسی چیزی نخواستن و تکیه به توان خود، حسرت نخوردن برای نداشتهها، اندازه نگاهداشتن، حرص نزدن و... که در خصوص هرکدام آیاتی از قرآن را میتوان ذکر کرد.
حضرت امیرالمؤمنین على(علیه السلام) مىفرماید: «شرفى برتر از اسلام و عزّتى عزیزتر از تقوا و پناهگاهى استوارتر از ورع و شفیعى رهانندهتر از توبه و گنجى بىنیاز کنندهتر از قناعت نیست.»(نهجالبلاغه، ح371) این بینیازی گنجی است که هم مکنت میآورد هم شکوه و هم عزت که انسانهای فهیم آنرا بهتر از جایگاه بالای مادی اما بدون عزت میدانند.
شاید برخی تصور کنند که دین اسلام میگوید هیچکاری انجام نده تا نیازمند نشوی و اگر نیاز بهچیزی داشتی از آن بگذرد تا لازم به درخواست از کسی نباشد و غیره، در حالیکه باتوجه به آیه31 سوره اعراف که میفرماید: «کُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا، إِنَّهُ لَا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ»؛ باید آنرا طوری دیگر معنا کرد. خداوند خودش انسان را نیازمند احتیاجاتی در زندگی آفریده است که انسانها باید برای بهدست آوردن آن تلاش کنند.
آنجا که دچار افراط میشوند و میخواهد بیشتر از نیاز خود داشته باشند خداوند امر به قناعت فرموده است. این بیشتر داشتن هم در ثروت است، هم در مقام و جایگاه سیاسی اجتماعی و هم در نعمات مادی میتواند وجود داشته باشد. رفع نیازمندی انسان تاجایی ادامه پیدا میکند که آفاتی را بهوجود نیاورد. یعنی اگر بخواهیم حد و سقفی برای پایان تامین نیازمندیها و شروع «قناعت» تعیین کنیم آنجایی را باید معین کنیم که از آن بهبعد وارد حیطه اسراف، طمع، حرص و پا گذاشتن روی حقوق خدا و خلق خدا میشویم.
انسان ها برای رفع نیازهای معقول خود در راههای معقول و شرعی تا هرجا که خواستند میتوانند جلو بروند اما وقتی به اسراف و گناه و نافرمانی خداوند و ظلم به دیگران و حتی شکل دادن طبقه ای از اشراف رسید باید در همان حد شرعی و عقلی و عرفی بمانند، قناعت کنند و پا را آنطرفی که حرص و خلاف شرع و ایجاد سنت های مذموم آغاز میشود نگذارند. حال برای آنکه بخواهیم مردم را با یک تعرف درست به سمت قناعت توصیه کنیم باید به این حدود هم توجه کنیم زیرا عقلا نمیتوان کسی را که برای رفع نیاز خود تلاش میکند یا اصلا چیزی ندارد که با آن زندگی کند را به قناعت توصیه کرد زیرا آنجا اصلا قناعت معنا پیدا نمیکند. به طور مثال کسی که نان و آب برای خوردن ندارد و خانه ای برای زندگی کردن را نمی توان توصیه به قناعت کرد.
این مهم در مورد دولت ها نیز صادق است. آنها باید تعادل در تولید، مصرف، عرضه، تقاضا، تامین مایحتاج اولیه و امنیت را ایجاد کنند و آنوقت مردم را توصیه به قناعت یا عدم اسراف کنند. حکومت ها نقش سازماندهی هستند به مادیات و معنویات نه فقط معنویات. مادیات مایحتاج زندگی است و معنویات اخلاق در جامعه است مانند عدم اسراف، قناعت، رعایت حقوق هم نوع، مشارکت در تامین امنیت و... است.
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
تازه های اخبار
«پیروزی خون بر شمشیر» را به چشم دیدم
نسل کشی آشکار در غزه توسط رژیم فاسد صهیونی
مشارکت 118 مبلغ اوقاف در طرح ضیافت بهاری 1403
به فرستاده شاه گفتیم خاطر ملوکانه مکدر باشد، ما از امام دستور میگیریم
اعلام حمایت از صلح در یمن
گزارشی از ماجرای زمین خوار ازگل و نظر کاربران فضای مجازی
خودرو بر نور
نگاهی به پرترددترین شهرهای ایران در نوروز
رابطه عقل با عقلانیت و عقل با ادب
شارژ حساب PSN در کمتر از 5 دقیقه با خرید گیفت کارت پلی استیشن از اوریکس گیم
بیشترین بازدید هفته
تنظیم دستی فرکانس در گیرنده های دیجیتالی برای شبکه های صدا و سیما
اسامی تمام بازیگران مختار به همراه نقش آنها
روزهای زیارتی امام رضا در طول سال
داستانک های زیبا از امام رضا علیه السلام
ساعات کار سینماها در ماه رمضان
ماجرای فروش کفش زنانه در سایت دیوار چیست؟!
عشق پیری گر بجنبد سر به رسوایی زند
۱۱۴ آیه پرکاربرد قرآن با ترجمه کاملا درست و البته متفاوت!
بهترین دعا برای افطار / دعایی که امام علی(علیه السلام) هنگام افطار میخواند
پاسخ آنلاین به سوالات شرعی توسط دفتر آیتالله العظمی مکارم شیرازی
موارد بیشتر برای شما
معرفی خط رُقعه
این آبشار زیبا به نیاگارای ایران معروف است
بازدید از آبراهههای زیرزمینی تخت جمشید
تصاویری زیبا و دیدنی از کتیبهٔ بیستون
هدف پلیس از افزایش نرخ جریمه رانندگی
یورش نظامیان صهیونیست به بیمارستان ناصر
یکی از زیباترین جادههای ساحلی ایران
خاطره جالب حجتالاسلام قرائتی از بیپولی و درخواست پول از امام رضا(ع)
روپایی زدن دیدنی مرد 68 ساله ایرانی
نماهنگ بزرگترین محفل قرآنی کشور
آزادکردن کبوترها به یاد شهدای غزه
طنین فریاد مرگ بر اسراییل در محفل قرآنی امام حسنیها
مولودی خوانی حجت الاسلام قاسمیان در محفل قرآنی
همخوانی چند ده هزار نفری مردم با حسین طاهری در حمایت از فلسطین
پشت صحنه «محفل امام حسنیها» در ورزشگاه آزادی