همین جمله معروف «لااکراه فی الدین» در قرآن هم سفارش به عقل و اندیشه دارد زیرا در ادامه از وضوح دلایل قرآن می‌گوید که باید با فکر به آن رسید. در آیات قرآن و احادیث صدها هزار بار به ما سفارش شده که بی‌اندیشید و فکر کنید. منتها قرآن می‌گوید اگر می‌خواهید درست فکر کنید باید فکرتان را با واقع تطبیق دهید و تنها جایی که می‌توانید به واقع برسید کلام خداوند است. این عبارات نشان از اجبار نیست زیرا همان‌طور که گفته شد قرآن حقیقت را آن‌قدر واضح و مبرهن می‌داند که اگر کسی بخواهد حقیقت را پیدا کند تنها از این راه می‌تواند و جذب آن میشود. خداوند می‌فرماید: «در دین، هیچ اکراه و اجباری نیست. مسلماً راه هدایت از گمراهی [به وسیله قرآن، پیامبر و امامان معصوم] روشن و آشکار شده است. پس هر که به طاغوت [که شیطان، بت و هر طغیان‌گری است] کفر ورزد و به خدا ایمان بیاورد، بی تردید به محکم‌ترین دستگیره که آن را گسستن نیست، چنگ زده است.»(بقره256) مانند اینکه بگوییم کسی مجبور است حقیقت وجود خورشید را ثابت کند. اینجا اصلا جبر راه ندارد.
تاکید قرآن بر اینکه باید فکر کنید، اندیشه کنید و با عقلتان به حقیقت برسید برای این است که یک نظام فکری در ما ایجاد کند تا ما را از انحرافات و تحریف‌ها دور نگاه دارد. به‌عبارتی اگر دین بخواهد عقل را تعطیل کند اولین ضربه را به‌خود زده و خود را نابود کرده است. زیرا آن‌قدر تحریفات زیاد می‌شوند که پس از مدتی کوتاه اصلا نمی‌توان دین حقیقی را پیدا کرد و در نتیجه دین حقیقی نابود میشود. حتی ائمه معصومین(ع) هم برای پالایش روایات و سخنان و حتی سنت خود مؤمنین را به‌سمت قرآن هدایت می‌کنند تا تنها آن را ملاک قرار دهند. امام صادق(ع) می‌فرمایند که رسول خدا(ص) فرمودند: «هرگاه سخنی از من به شما گفته شد، گواراترین، آسانترین و راهنماترین آن‌را به من نسبت بدهید. پس اگر موافق کتاب خدا بود، من آن‌را گفتهام و اگر موافق کتاب خدا نبود، من آن‌را نگفته ام.»
از آنجایی که هیچ‌گاه نمی‌توانیم تحریف و دروغ را به‌‌صفر برسانیم و افراد زیادی می‌آیند که به اسم دین و به‌بهانه اینکه من دین را می‌شناسم و من هستم که تفسیر حقیقی دین را می‌داند تحریفاتی ایجاد می‌کند، خودمان باید تعقل و تفکر کنیم و هر سخنی را با قرآن تطبیق دهیم و سخن صحیح و راه درست را بیابیم. رسول خدا(ص) می‌فرمایند: «همانا بر من دروغ خواهند بست آنسان که بر پیامبران پیش از من دروغ بستند. پس هر حدیثی از من به شما رسید و موافق کتاب خدا بود، سخن من است ولی آن‌چه مخالف کتاب خدا بود از سخن من نیست.» آری، خداوند و ائمه اطهار(ع) آن‌قدر بر عقل و فکر انسان اطمینان دارند و آن‌قدر آن‌را قدرت‌مند می‌دانند که هیچ واهمه‌ای از عرضه کردن آیات و روایات بر عقل ندارند.
آیه‌ای دیگر که این اعتماد را نشان می‌دهد آیه18 سوره زمر است که می‌فرماید: «الَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ» این آیه هم تاکید غیرمستقیم بر تفکر و تعقل دارد و هم مومنین را امر به جدا کردن تحریفات از متن اصلی دین می‌فرماید. پس اینکه می‌گویند دین یعنی تعطیلی عقل هم تهمتی نارواست و هم نشان از عدم تعقل و تفکر تهمت‌زنندگان است. در حالی‌که خداوند بارها از انسان گلایه می‌کند که چرا فکر و عقلتان را به‌کار نمی‌گیرد. اصلا خداوند قرآن را نازل کرده که ما فکر کنیم و راه درست را بشناسیم. آیات یا نشانه‌هایی که در این دنیا وجود دارد تاکید بر تعقل و تفکر دارند که اگر تعطیل شوند دین به اضمحلال می‌رود. خداوند در سوره نور آیه61 می‌فرماید: «کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمُ الْآیَاتِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ؛ خدا این گونه آیات را برای شما بیان می کند تا بی‌اندیشید.»
