روز سه شنبه انتشار چند عکس از خانواده ای که از سفر استانبول برگشته بودند در فضای مجازی ســروصدای زیادی به پا کرد. برخی نوشتند: «خانواده ای که اضافه بار زیادی به همراه داشــتند و از تخت تاشوی نوزاد، کالسکه و کیف و چندین چمدان مشــخص بود برای خرید سیسمونی به ترکیه رفته‌اند، اما به دلیل اضافه بار بسیار زیاد (گفته می‌شود با مأمور فرودگاه درگیر شده‌اند) از عکس‌هایی که کاربران فضای مجازی منتشر کردند، مشخص شد خانم‌های چادری «زهرا مشیر »و «مریم قالیباف» همسر و دختر محمدباقر قالیباف و مرد همراهشان «امیررضا بحیرایی» داماد رئیس مجلس انقلابی هستند.» پس از انتشار این خبر پسر قالیباف واکنش نشان داد و این موضوع را تایید کرد اما آن را همراه با بزرگنمایی توصیف کرد.

تایید توسط الیاس قالیباف

«الیاس قالیباف» نوشت: «گناه نابخشودنی؛ این سفر آن هم در این شرایط اقتصادی مردم یقینا اشتباه است‌. آنها برای خرید سیسمونی نرفته بودند و ناراستی‌ها و بزرگ‌نمایی‌هایی در متن‌های منتشر شده وجود دارد اما به‌هر صورت انجام این سفر خطایی نابخشودنی است، چرا که باعث می‌شود همه تهمت‌هایی که در گذشته به پدرم و خود آنها زده شده است را صحیح جلوه دهد. آنچه این خطا را نابخشودنی‌تر می‌کند آن است که به امید و اعتماد مردم ضربه می‌زند و زبان ضد انقلاب و بدخواهان را دراز می‌کند. این رفتار حتما مخالف نظر و مشی و مرام پدرم است. آنان‌که می‌خواهند خطای فرزند را به پای پدر بنویسند، بدانند که این کار از قبل مورد مخالفت ایشان قرار گرفته بود ولی متاسفانه نادیده گرفته شد. بنده به سهم خودم از همه مردم عذرخواهی می‌کنم و آن‌ها هم حتما باید عذرخواهی نمایند.»

منبع خبر

این خبر توسط «وحید اشتری» فعال رسانه و عضو جریان عدالتخواهی منتشر شد. اشتری در یک رشته توییت نوشت:
۱. چند تا از مسافران استانبول یک سری فیلم و عکس از یک خانواده چادری (در پروازهای ترکیه خیلی مرسوم نیست) فرستاده‌اند که امروز بخاطر حجم بالای بار با متصدی کانتر به مشکل خورده‌اند و بعد با رفتار عوامل هواپیمایی معلوم شده از خانواده مسئولین‌اند. ظاهرا خانواده آقای #قالیباف بوده‌اند.

۲. همسر ایشان سرکارخانم زهرا مشیر را شناخته‌اند. یک زوج جوان هم با ایشان بوده که یا پسر و عروس‌شان و یا دختر و دامادشان بوده اند. ظاهر حجم بالای باری که از ترکیه می‌آورده‌اند، کالسکه و کیف نوزاد و تخت تاشوی کودک و امثالهم بوده است. یعنی برای خرید سیسمونی به ترکیه رفته بودند.

۳. از بعدازظهر تا حالا برای مطمئن شدن با بچه های فرودگاه امام و هواپیمایی معراج ارتباط گرفتم و اطلاعات پرواز را درآوردم. اسم این سه نفر در لیست پرواز شماره ۴۸۰۴ ساعت ۱۳:۴۵ دقیقه امروز معراج از فرودگاه استانبول به فرودگاه امام است. زهرا مشیر، مریم قالیباف و امیررضا بحیرایی (داماد).

۴. پیشاپیش قدم نوه نورسیده را خدمت آقای قالیباف تبریک عرض می‌کنم. ولی باور کنید نمی‌شود آن بالا نشست و با چفیه برای مردم از تولید ملی و اشتغال و ممنوعیت ورود لوازم خانگی و خودروی ملی سخنرانی کرد و خانواده را برای خرید سیسمونی بدرقه ترکیه کرد. داریم ازین تناقض‌ها پاره می‌شویم.

این موضوع که واکنش زیــاد کاربران فضــای مجازی و فعالان سیاســی را به همراه داشت. برخی منتقدان و فعالان سیاسی از جمله رحمــت‌اﷲ بیگدلــی و عباس عبــدی با توییت‌هایی خواستار استعفای محمدباقر قالیباف از ریاست مجلس یازدهم شدند. عباس عبدی؛ فعال سیاسی در توئیتر خود نوشت: «این خبر آن‌قدر مهم و ویران‌گر است که وی باید از همه مناصب خود استعفا دهد. حیف که اطمینان دارم نفر جایگزین او، نامناسب‌تر خواهد بود.» عبدی در ادامه افزود: «پس پیشنهاد استعفا نمی‌دهم. فقط نمی‌دانم (قالیباف) از این پس چگونه در دوربین نگاه کرده و علیه ۴ درصدی‌ها حرف می‌زند چون این خرید خاص طبقه یک در ده‌هزاری‌ها است.»

وحید اشتری مجددا نوشت: «نمی‌شود آن بالا نشست و برای مردم از تولد ملی و اشتغال و ممنوعیت ورود لوازم خانگی و خودروی ملی سخنرانی کرد و خانواده را برای خرید سیسمونی بدرقه ترکیه کرد.» رحمت‌الله بیگدلی، فعال سیاسی و مدرس دانشگاه، نیز در صفحه توییتر خود خواستار استعفای قالیباف شد و نوشت: «فقط استعفای قالیباف این مساله را پاک می‌کند.» محمد سعید احدیان، مشاور رسانه‌ای قالیباف رئیس مجلس در توئیتی نوشت: «عجب جشنی گرفتند مخالفان قالیباف. بزرگ‌نمایی که در تخصص شما است اما مهم نیست که موضوع کوچک باشد یا بزرگ، خطای فرزند را به پای پدر نمی نویسند.»

گفتنی است محمدباقر قالیباف در اردیبهشت ۱۳۹۶ در مناظره با حسن روحانی گفته بود: «قاچاق کالا و ارز امروز بیشترین مشکل را برای ما ایجاد کرده است؛ ما دست تجار را می‌بوسیم، ولی شما ببینید وزیر آموزش و پرورش ما می‌رود از ایتالیا لباس بچه می‌آورد؛ مردم، شما فکر کرده‌اید اقتصاد ما درست می‌شود؟ هرگز! درد اینجاست که ما می‌گوییم به نقل از آقای جهانگیری دختر وزیر بیکار و مظلوم است و می‌رود این کار را انجام می‌دهد؛ بقیه مردم بیچاره چکار کنند؟ تکلیف آن‌ها چیست؟ آیا آن‌ها می‌توانند اینکار را انجام بدهند؟»

همچنین دستیار سیاسی و رسانه‌ ای قالیباف، محمد سعید احدیان در توئیتی حمایتگرانه از رئیس مجلس با اشاره به سفر جنجالی خانواده قالیباف به ترکیه مدعی شد:عجب جشنی گرفتند مخالفان قالیباف. بزرگنمایی که در تخصص شما است اما مهم نیست که موضوع کوچک باشد یا بزرگ، خطای فرزند را به پای پدر نمی نویسند.»

عباس عبدی، فعال سیاسی در توییتی در این رابطه نوشت:این خبر آن قدر مهم و ویرانگر است که وی (قالیباف) باید از همه مناصب خود استعفا دهد. حیف که اطمینان دارم نفر جایگزین او، نامناسب‌تر خواهد بود. پس پیشنهاد استعفا نمی‌دهم. فقط نمی‌دانم از این پس چگونه در دوربین نگاه کرده و علیه ۴ درصدی‌ها حرف می‌زند چون این خرید خاص طبقه یک در ده‌هزاری‌ها است.

حمید رسایی، نماینده سابق مجلس هم در توییتر خود در پاسخ به صحبت های دستیار قالیباف نوشت: جناب احدیان! همانطور که خطای آن فرزند به پای پدر نوشته نمی شود، عذرخواهی این فرزند هم به نام پدر نوشته نمی شود.»

همچنین رقیب انتخاباتی قالیباف در سال ۹۶ در واکنش به انتشار خبر حضور خانواده قالیباف در کشور خارجی گفت: هر کسی این اقدامات را انجام می‌دهد، کار خلاف کرده و اصلا کاری به این نداریم که حسن، حسین، پولدار و غیرپولدار انجام داده است، البته چنین اقدامی برای مسئولین بدتر است. مصطفی هاشمی طبا، رقیب انتخاباتی قالیباف در انتخابات ادوار گذشته، در گفتگو با مُنیبان افزود: به عبارت دیگر بسیار بد است که فردی برای خرید مایحتاج خود به خارج از کشور برود و خرید کند. بنده واقعا متاسفم که افراد چنین اقدامی را انجام می‌دهند. هاشمی‌طبا با اشاره به اینکه قالیباف در مناظرات انتخاباتی، خرید از خارج کشور را امری نامناسب قلمداد می‌کرد، تصریح کرد: اینکه چنین اقدامی از طرف چنین فردی اتفاق می‌افتد، بدتر است. اگر فردی عادی برای خرید به خارج از کشور رفته باشد می‌گوییم بعضا به برخی مسائل کشور آگاه نیست.

این کاندیدا انتخابات ریاست جمهوری ادامه داد: نکته قابل توجه این است که چنین وسایل و لوازمی که گفته می‌شود به خاطر آن به ترکیه سفر کردند، همیشه در کشور پیدا می‌شود به این معنی که جنس خارجی برای سیسمونی در کشور پیدا می‌شود. علاوه براین مگر تولید داخل چه اشکالی دارد که برخی می‌خواهند حتما از یک کشور خارجی لوازم خود را بخرند؟ البته خدا کند خبر حضور فرزند قالیباف در کشور خارجی برای خرید سیسمونی درست نباشد!

هاشمی‌طبا در واکنش به پست اینستاگرامی پسر قالیباف و عذرخواهی او از مردم خاطرنشان کرد: البته گاهی اوقات افرادی که چنین اخباری را منتشر می‌کنند، محاکمه می‌کنند و می‌گویند چرا برخی مطالب را منتشر می‌کنید؟ لذا خدا را شکر که پسر قالیباف عذرخواهی کرده است. البته این اقدام نیاز به عذرخواهی ندارد. او درباره اینکه قالیباف در اظهارات خود در مجلس به حمایت از تولید داخل تاکید دارد، یادآور شد: این احتمال وجود دارد که قالیباف از خرید سیسمونی دخترش از کشور ترکیه خبر نداشته همانطور که قالیباف در جریان قضیه شهرداری تهران و خلاف‌های قائم مقامش هم، بی‌اطلاع بوده است. در حقیقت در شهرداری قائم مقام قالیباف خلاف کرد اما او بی‌خبر بود، بنابراین اینجا هم خبر نداشته چرا که در حال حاضر سر قالیباف شلوغ است و شبانه‌روز در مجلس حضور دارد، حالا آنها هم برای خودشان کارهای انجام دادند.

هشدار آقا مجتبی تهرانی به قالیباف چه بود؟

ایسنا در نقدی نوشت: «ماجرای تصاویر همسر، دختر و داماد محمدباقر قالیباف که همراه با کالسکه بچه از ترکیه به کشور بازمی‌گشتند، از دیروز تا الان رئیس مجلس را زیر ضرب انتقادات گرفته و احتمالا این هجمه‌ها تا چند روز دیگر هم ادامه داشته باشد و بعد هم مثل خیلی از موضوعات ریز و درشت دیگر به دست فراموشی سپرده شود اما درباره این ماجرا که البته از یک طرف پسر آقای قالیباف آن را «خطای نابخشودنی» خوانده و از سوی دیگر برخی آن را تکذیب کرده‌اند، نکاتی وجود دارد که پرداختن به آنها می‌تواند به تحلیل دقیق‌تر این قبیل ماجراها بیشتر کمک کند:

۱. محمدباقر قالیباف، احتمالا یا آدم بدشانسی است یا واقعا برنامه‌ای برای به اصطلاح «زدن» او چیده شده بوده چون بعید است که خانواده سایر مسئولان از این قبیل سفرها نروند و فقط زن و بچه رئیس مجلس به ترکیه رفته باشند. از این‌رو نه آن کسی که این تصاویر را منتشر کرده خیلی امام‌زاده است، نه قالیباف که زن و بچه‌اش رفته‌اند ترکیه خیلی گناه‌کار اما به‌هر حال اگر توطئه‌ای هم برای تخریب قالیباف بوده، خانواده رئیس مجلس بدون ملاحظه جایگاه او بهترین بهانه را دست مخالفان داده‌اند.

۲. اینکه قالیباف با وجود شعارهای حمایت از تولید ملی و مدیریت جهادی و لزوم توجه به نود و شش‌درصدی‌ها زن و بچه‌اش می‌روند ترکیه و از آنجا مایحتاج خود را می‌خرند، گرچه دردآور است اما چندان چیز عجیبی نیست و مختص قالیباف هم نیست. رئیس مجلس در همان فهرستی هم که سال ۹۶ از اموالش در یک کاغذ a۴ منتشر کرد، نه اثری از تولید داخلی بود، نه اساسا اموال و نقدینگی‌اش شبیه نود و شش‌درصدی‌های همان زمان بود. شما در آن فهرست هم اثری از پراید و سمند نمی‌بینید. مزدای مدل ۸۷ و پاترول مدل ۷۱ محصول ژاپن در این فهرست است، به همراه خانه ۳۳۰ متری و ۱۸۰ متری و مجموع نقدینگی حدود ۳۷ میلیون تومان. کجای اینها تولید ملی بوده و نود و شش‌درصدی‌ها کجا این مقدار اموال و نقدینگی دارند؟ ضمن این‌که قالیباف لااقل این فهرست را منتشر کرد. بقیه که همین کار را هم نکرده‌اند.

۳. اینکه بگوییم گناه زن و فرزند را نباید به پای قالیباف نوشت، حرف کاملی نیست. وقتی مردم تمام شئون زندگی خود را تحت تصمیمات امثال آقای قالیباف می‌بینند، چرا به خود حق ندهند درباره زن و بچه‌اش حرف بزنند؟ ضمن اینکه در همه جای دنیا دولت‌مردان و مسئولان و خانواده‌شان زیر ذره‌بین رسانه‌ها و افراد هستند و علاوه بر این، اگر قرار بود خطای بچه‌ها را به پای والدین ننویسند، خداوند در آیه۲۸ سوره انفال هشدار نمی‌داد که: «وَ اعْلَمُوا أَنَّما أَمْوالُکُمْ وَ أَوْلادُکُمْ فِتْنَةٌ وَ أَنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظیمٌ؛ و بدانید اموال و اولاد شما، وسیله آزمایش است و برای کسانی‌که از عهده امتحان برآیند، پاداش عظیمی نزد خداست.» همچنین اگر خانواده مسئولان به آنان ربطی نداشتند، قاعدتا قانون اساسی و قانون عادی بر لزوم اعلام اموال مسئولان و خانواده‌شان قبل و بعد از قبول مسئولیت تاکید نمی‌کرد و می‌گفتند فقط اموال خود مسئولان مورد بررسی قرار گیرد. چندان هم پذیرفته نیست بگوییم فرزندان مسئولان چه گناهی کرده‌اند که پدرشان مسئول شده است. وقتی همین بچه‌های مسئولان بواسطه قدرت ناشی از اراده عمومی که به پدرشان اعطا شده می‌توانند از امکاناتی بیشتر و بهتر از سایرین بهره‌مند باشند، باید برخی ملاحظات و سختی‌ها را هم تحمل کنند؛ مگر اینکه بگویند ما تمام هزینه‌هایی که از بدو تولد به‌دلیل جایگاه پدرمان برای ما شده و فرصت‌هایی که به دست آورده‌ایم را به قیمت روز به بیت‌المال برمی‌گردانیم تا بتوانیم آزادانه زندگی کنیم. اگر کسی توانست همه این فرصت‌ها و هزینه‌ها را جبران کند، بسم‌الله.

۴. بخواهیم یا نخواهیم، مسئول نظام جمهوری اسلامی و اطرافیانش هر کاری کنند به پای اصل نظام نوشته می‌شود و نظام هم در مملکت ما مجری اوامر اسلام شناخته می‌شود؛ بنابراین اشتباه، جرم، تخلف و هر کار ضد ارزش از سوی آدم‌های نظام و اطرافیانشان، مستقیما لگد زدن به دین است. برای همین است که مرحوم آیت‌الله حاج‌آقا مجتبی تهرانی که رهبر معظم انقلاب، ایشان را عالم عامل ربانی توصیف کردند، خطاب به قالیباف می‌گوید: «حواست باشد که شما مسئول دین مردم هم هستی»! و البته این هشدار، در واقع خطاب به همه مسئولان نظام جمهوری اسلامی است. آنان نسبت به دین مردم مسئولند و نباید کاری کنند که به دین ضربه وارد شود.

توییت فرزند شهید صیاد شیرازی

مهدی صیاد شیرازی فرزند شهید صیاد شیرازی با زدن هشتگ #خطای_نابخشودنی نوشت: با انتشار حواشی مربوط به سفر تنی چند از اعضای خانواده قالیباف رئیس مجلس به ترکیه و خرید سیسمونی از آن کشور و در واکنش به این موضوع ویدیوئی انتخاباتی در شبکه های اجتماعی فراگیر شده است.

خرید سیسمونی از ترکیه توسط دختر قالیباف صحت ندارد

فارس در رفع ابهامات نوشت: «موضوع سفر برخی از اعضای خانواده قالیباف به ترکیه که بنابر شواهد برخلاف نظر رئیس مجلس انجام شده بود دستاویز دروغ پردازی مخالفان وی قرار گرفت. به‌دنبال سفر قابل انتقاد برخی از اعضای خانواده قالیباف به ترکیه، برخی هدف این سفر را خرید سیسمونی برای نوه وی اعلام و تلاش کردند با مقایسه آن با اظهارات قبلی رئیس مجلس در نقد خرید خارجی، این موضوع را برجسته نمایند.»

در همین رابطه یکی از نزدیکان قالیباف به خبرنگار فارس گفت: «موضوع خرید سیسمونی به هیچ عنوان صحت ندارد و ساخته ذهن مخالفان است.» وی افزود: «امروز حتی اگر کسی به دنبال تجملات هم باشد بهترین برندهای خارجی در تهران قابل دسترسی است و برای تهیه سیسمونی نیازی به سفر به ترکیه نیست.» به دنبال این اظهارات، خبرنگار فارس از مسئولان فرودگاه و هواپیمایی معراج موضوع را پیگیری کرد. مدیر روابط عمومی معراج در پاسخ به این سوال که اضافه بار این مسافران چقدر بوده است، توضیح داد که: «بررسی صورت گرفته نشان داد این مسافران اضافه باری نداشته اند.» وی در پاسخ به این سوال که اگر اضافه باری نبوده پس درگیری بین این مسافران و متصدی پذیرش مسافر برسر چه بوده است؟ گفت: «هیچ درگیری بین این مسافران و مسئول پذیرش وجود نداشته است.»

پیشتر اعلام شده بود در درگیری خانواده قالیباف با متصدی پذیرش مسافر به علت اضافه بار، برخی مسافران متوجه هویت آنها می‌شوند و از آنها عکس می‌گیرند که به نظر می‌رسد این سناریوسازی برای طبیعی جلوه دادن نشر خبر صورت گرفته باشد.

افشاگری یا شفافیت بعلاوه آزادی بیان و پس از بیان؟

دکتر پرویز امینی در صفحه شخصی خود نوشت: درز ماجرای سفر خانواده رییس مجلس به ترکیه و طرح #سیسمونی_گیت، بار دیگر جامعه ما را در برابر یک دو راهی برای مواجهه با خطاهای حکمرانی قرار داد. یک راه، قوی کردن «شفافیت» و قرار دادن سازمان حکمرانی در همه وجوهش اعم از تصمیمات و سیاست ها و منابع مالی و دستاوردها و... در یک اتاق شیشه ای و قابل دسترس برای همه بعلاوه قوی کردن رسانه ها با دفاع از ازادی بیان و پس از بیان است.

راه دوم «افشاگری» است که همانند راه شفافیت، خطاهای حکمزانی را به سطح افکار عمومی می اورد. تفاوت این دو راهبرد در مواجهه با خطاهای حکمرانی در فرایند و سازوکار و لوازم پیش برنده آن در جامعه است که البته در نتایج نیز تغییراتی بین این دو وجود دارد. راهبرد شفافیت ناشی از نیرومند سازی جامعه مدنی، قوی کردن ازادی رسانه ها، گسترش دسترسی عمومی به مسائل حکمرانی و مواجهه بدون گزینش با همه خطاهاست و علاوه بر مجازات اجتماعی خطاکاران، توان پیشگیری ازخطاهای احتمالی آینده و توانمند کردن رویه های اصلاح طلبانه حکمرانی را دارد.

اما راهبرد افشاگری بیش از همه متکی به اطلاعاتی است که در اختیار همگان نیست. به جای قوت جامعه مدنی و حوزه عمومی، نتیجه قوت و قدرت نهادهای بهره مند از اطلاعات است و درز اطلاعات نیز به جای در نظر گرفتن نفع عمومی، عمدنا ناشی از اهداف پشت صحنه این نهادها برای پیروزی در کشمکش های قدرت طلبانه و به جای مواجهه جامع با همه خطاکاران و همه خطاهای حکمرانی، به شکل گزینشی اهداف یا به قول معروف طعمه های افشاگرانه خود را انتخاب میکند. راهبرد افشاگری به جای قوی سازی مردم و نهادهای مدنی، نهادهای برخوردار از اطلاعات را قوی میکند و افشاگری به جای تقویت روندهای اطلاحطلبانه، پروژه های تسویه حساب بخشهای مختلف قدرت علیه یکدیگر را توسعه می دهد. مثل زمانی که گروهی از فیش های نجومی پرده برداری کردند و گروه مقابل نیز املاک نجومی را افشاگری کردند.

وجود راهبرد شفافیت بعلاوه آزادی بیان و پس از بیان در مواجهه با خطاهای حکمرانی، نشانه مردم سالارانه بودن سازمان حکمرانی و عامل تقویت ان است و راهبرد افشاگری نشانه ضعف مردم سالاری و پرکشمکش بودن بخش های مختلف قدرت است. به تعبیر خیلی شفاف تر، راهبرد افشاگری در مقایسه با راهبرد مدنی و دموکراتیک شفافیت، یک پروزه «مافیایی» برای حذف رقیبان و افزایش سهم و جایگاه خود در سازمان قدرت است نه اصلاح خطاهای حکمرانی؛

اعتماد مردم

مجتبی عرب روحانی فعال در رسانه نیز نوشت: «.... بله اشرافیت و خطای سبک زندگی در خانواده یک مسئول ارشد را نباید با قاچاق فروش و واردات چی بودن دختر آن مسئول سابق یکی کرد و گفت همه مثل همند. اینکه مهمتر از سفر رفتن دختر او و اینکه از کجا خرید کند، این است که همسر او یعنی دقیقا همان که در زندگی خود مسئول ارشد است برای خرید دختر خانم را به کجا راهی میکند و در این شرایط اقتصادی به کجاها می‌روند.

اینکه عده ای که دقیقا در همین شرایط برای تباهی محضی مثل کنسرت ابی و تتلو می‌روند همان کشور یا نوروز ساحل بازی آنتالیای ایشان قضا نمی‌شود حالا برای ما مرثیه سرای سفر به ترکیه در شرایط اقتصادی مردم شده اند. اینکه برادر مطالبه گر عزیز من حواسش به وزن‌دهی به هر مسأله ای و ابعادش باید باشد. اینکه این ماجراها را در عین پیگیری محل تسویه حساب خطی و حزبی نکنیم و مراقب باشیم به اسم مطالبه از کلیت جمهوری اسلامی با نسبت دادن این رفتارها به آن، انتقام نگیریم. و اینکه و اینکه و... همه سرجایش، اما من نگران عباسم...

آژانس شیشه‌ای سکانسی داشت، شب حادثه و محاصره آژانس، همسر عباس، از پشت نرده‌‌ها به حاج کاظم و شورش‌ خارج از چهارچوبش علیه چهارچوب سازان قربانی‌کننده عباس‌ها، اعتراض می‌کرد و با گریه و لهجه مشهدی می‌گفت: «مو که مُدُنُم این وسط گوشت قربونی عباس مُویِه!» سلحشور آن قصه هم حواسش به حاج کاظم و اقدام علیه امنیت ملی بود، مردم گروگان در آژانس هم درد دیگری داشتند، رسانه‌های آن‌ور آبی هم، دلسوزان خانواده‌ها هم و... این وسط اما کمتر کسی حواسش به این گوشت قربانی به این عباسی که دارد از دست می‌رود است.

هیچ‌کدام از طرف‌های این وایرال بازی حواسشان به عباس انگار نیست... عباس دوران ما امید مردم است که ذره ذره با اشرافیت و خطا و گند زدن مسئولین و نوع مطالبه خطای ما و سوءاستفاده رسانه‌های حزبی و خستگی حزب‌الله و پرخاش به هم و نهنگ گیری دستگاه تبلیغی دشمن از آب گل آلود و... دارد قربانی می‌شود. چه کسی به فکر این گناه کبیره قتل امید مردم است؟»

واکنش کابران فضای مجازی

طرح سخیف روزنامه ابتکار

افراط برخی اصلاح‌طلبها و تعمیم دادن یک اشتباه به تمام رفتار یک فرد، چیزی جز کینه‌ شخصی و بی‌فکری و عمق بخشیدن به اختلافات و دشمنی‌ها نیست. ربط دادن یک خرید که معلوم نیست واقعا سیسمونی بوده یا نه؟ به قاچاق کالا و لباس توسط دختر وزیر و ربط دادن فقر در جامعه به این سفر با سکوت در مورد اشرافیگری‌های موجود در جامعه و حتی دفاع این رسانه‌ها از اشرافی‌گیری‌هایی که همین عدالت‌خواه‌ها آن را افشا کردند کاریست ناپسند که با شعارهای این رسانه‌ها همخوانی ندارد.

دفاعیات پر حاشیه

روز شنبه و یکشنبه سوم و چهارم اردیبهشت واکنش هایی در فضای مجازی و روزنامه ها، رسانه ها و از تریبون ها نسبت به این موضوع دیده شد که در جای خود قابل تامل بود. چندین سخنرانی حمایتی از محمدباقر قالیباف در مجالس مختلف شبهای قدر، واکنش کاربران فضای مجازی را در پی داشت. کاربران از این سطح دفاع تعجب کرده و نوشتند: «مشخص شد آستانه تحمل برخی وعاظ و اهل رسانه و کارشناسان در مورد مشکلات عدیده کشور بالاست، اما در مورد شخص قالیباف این آستانه تحمل خیلی پایین است.

توییت دوگانه

در این بین کاربران به واکنش مشاور رسانه ای قالیباف هم واکنش نشان دادند و مواضع او را دوگانه خواندند.

چرا بُغض مردم در قصه خرید سیسمونی نوه قالیباف از ترکیه ترکید؟

مهدی نصیری به ماجرای سفر و خرید داماد و دختر قالیباف واکنش نشان داد و نوشت: ابتدا بگویم که نمی توان با قاطعیت در مورد آنچه در ماجرای خرید سیسمونی نوه آقای قالیباف از ترکیه رخ داده، اظهار نظر کرد و گفت در اینجا جرم یا خلاف واضحی رخ داده است. چون نه صرف خرید سیسمونی از خارج کشور جرم است و نه این که اقدام دختر و داماد یک مسئول الزاما به پای آن مسئول نوشته شود، امری منطقی است. گر چه در بسیاری از موارد آقازاده ها از رانت و اعتبار پدر استفاده می کنند که نمونه های فراوان در جمهوری اسلامی دارد اما در مواردی هم ممکن است فرزندان مسئولان با اراده و یا امکانات شخصی خود که ربطی به پدر ندارد، دست به اقدامی خلاف شرع یا قانون یا عرف، خارج از مناسبات و امکانات دستگاه های رسمی نظام بزنند.

در این موارد لازم است مسئول مربوط عنداللزوم موضع مخالف خود را رسما اعلام کند و از خویش رفع اتهام کند. به نظرم این نکته ای است که عموم جامعه درک می کند و به آن توجه دارد اما با این وجود چرا قصه اخیر به سرعت در فضای مجازی بازتاب می یابد و حملات گسترده ای متوجه آقای قالیباف می شود؟ جامعه ظرف چند سال اخیر حد اقل سه خبر و گزارش مستند در مورد تخلفاتی که در حیطه کاری و مسئولیتی آقای قالیباف در دوران شهرداری رخ داده، شنیده است:
۱. املاک نجومی
۲. تخلفات کلان عیسی شریفی قائم مقام قالیباف
۳. نوار لو رفته در مورد اختلاس 8 هزار میلیاردی در سپاه

که در هر سه مورد با مسئولیت آقای قالیباف ارتباطی وثیق داشته و باید ماجرا در دادگاهی علنی رسیدگی و برائت یا عدم برائت آقای قالیباف مشخص می شد، اما در مورد اول خبرنگار افشاکننده، آقای یاشار سلطانی، مورد پیگرد قرار می گیرد و در مورد دوم در دادگاهی محرمانه به موضوع رسیدگی می شود و احکامی سئوال برانگیز صادر می شود. در مورد سوم، مقام رهبری که انتظار همگان بر این بود که دستوری صریح و قاطع مبنی بر رسیدگی به این پرونده بدهند، در کمال بهت و حیرت افکار عمومی از افشای این نوار در فضای مجازی که البته توسط عناصری از خود سپاه صورت گرفته بود، با عنوان لجن و لجن پراکنی علیه انقلابیون یاد می کنند! علاوه بر اینها آقای قالیباف با اعتماد به نفس تمام که ناشی از یک احساس قدرت فوق قانون است، حاضر نمی شود لااقل در گفتگویی با یک رسانه و یا خبرنگار حاضر شود و برای رفع اتهامات خود به افکارعمومی توضیح دهد.

از اینها گذشته آقای قالیباف به عنوان رییس قوه مقننه در زمره مسئولانی است که سفت و محکم به نام دین و انقلابی گری و مقاومت و آمریکاستیزی و روحیه عاشورایی و ضرورت توجه به شرایط شعب ابی طالب و... در مذاکرات برجامی موضعی سازش ناپذیر می گیرد و به تحریمی که بخش وسیعی از مردم ایران را به فقر و ذلت و فلاکتی کمرشکن کشانده تداوم می بخشد و با هر روز تاخیر در توافق، صدها میلیون دلار به کشور خسارت وارد می کند و مانند دیگر مسئولان انقلابی و اهل بصیرت! از رنج مردم و میلیونها خانواده زیر خط فقر و طبقه متوسط در حال نابودی، ککشان هم نمی گزد.

به این موارد اضافه کنید ماجرای فرزند آن سردار مسئول در نهاد تصمیم گیر در مورد مذاکرات برجامی که اسنادی متقن دال بر کشتی داری فرزندش برای نفت فروشی و دور زدن تحریمها منتشر شده اما هیچ جواب و توضیح قانع کننده ای به ملت بابت این همه جفا و ظلم و دین فروشی و ریاکاری انقلابی از سوی هیچ شخص و نهاد مسئولی داده نمی شود. آیا با این مدل حکمرانی و کشورداری، مردم حق ندارند با مشاهده خبر سیسمونی خریدن دختر و داماد و همسر سردار قالیباف، ریاست مجلس حاکمیت یکدست انقلابی و ولایی بغضشان بترکد و فضای مجازی را سرشار از تحلیل های متنوع و متفاوت در نقد آقای قالیباف کنند؟! به نظرم هر کسی بگوید مردم چنین حقی نداشته اند یا شریک و منتفع از این مدل حکمرانی اسفبار در کشور است و یا دچار عقب ماندگی ذهنی است که البته ملامتی بر او نیست.

سوغات تبعیض از استانبول

معین رضیئی و علی مزروعی در روزنامه فرهیختگان نوشتند: انتشار خبر مسافرت خانواده محمدباقر قالیباف به استانبول روز گذشته با سیل انتقادهای مخاطبان شبکه‌های اجتماعی همراه بود. این خبر را ابتدا یکی از فعالان رسانه‌ای منتشر کرد و مدعی شد این سفر برای خرید سیسمونی نوزاد بوده است. مطابق آنچه در توئیت‌های این فعال رسانه‌ای آمده است همسر قالیباف به‌همراه یک زوج جوان در بین مسافران پرواز 4804 از استانبول عازم تهران بوده‌اند و به‌خاطر حجم بالای بار با متصدی کانتر فرودگاه به مشکل برخورده‌اند. آن‌طور که این فعال رسانه‌ای به نقل از یکی از مسافران حاضر روایت کرده حجم بالای باری که خانواده قالیباف از ترکیه می‌آورده‌اند، کالسکه، کیف نوزاد و تخت تاشوی کودک بوده است که هدف از این سفر خارجی را خرید سیسمونی بازنمایی می‌کند. این خبر کمی بعد با پست عذرخواهی که الیاس قالیباف، پسر محمدباقر قالیباف در اینستاگرام منتشر کرد، تایید شد. او اگرچه خبر سفر را تایید کرد اما ضمن اینکه به حضور مادر خود در سفر به استانبول اشاره‌ای نکرد، مدعی شد هدف این سفر خرید سیسمونی نبوده است و علی‌رغم مخالفت پدرش انجام شده است.

در نهایت فرزند قالیباف سفر خواهر خود به استانبول را کاری اشتباه و گناهی نابخشودنی دانست و نوشت: «آنچه این خطا را نابخشودنی‌تر می‌کند، آن است که به امید و اعتماد مردم ضربه می‌زند و زبان ضدانقلاب و بدخواهان را دراز می‌کند.» شاید اصل سفر به ترکیه برای بخشی از مردم امر عادی محسوب شود، اما این سفر تفریحی وقتی توسط خانواده یکی از روسای قوا انجام و خرید کالای غیرایرانی به‌عنوان یکی از اهداف آن رسانه‌ای می‌شود، انتقادهای زیادی را نیز به‌همراه می‌آورد. تداعی اظهارات مسئولان در حمایت از تولید ملی در خاطر مردم زمانی که با این تصویر متناقض تلاقی پیدا می‌کند، حجم این انتقادها را نیز افزایش می‌دهد و باورهای مردم به شعارهای مطرح‌شده را نیز تضعیف می‌کند. در این بخش ضمن بررسی چرایی بلند شدن صدای انتقادهای افکارعمومی به‌خاطر سفر خانواده رئیس مجلس به ترکیه، آثار منفی این سفر در جامعه مورد بررسی قرار می‌گیرد.

دفاعیات متناقض
مطابق ادعاهای فرزند قالیباف در اینستاگرام، وی با سفر دختر خود به ترکیه مخالف بوده است، اما با وجود این ادعای اینستاگرامی، حضور همسر قالیباف در سفر به ترکیه این سوال را در افکار عمومی ایجاد کرده است که چگونه رئیس مجلس -که در فضای شخصی و خانوادگی قدرت مدیریت و اعمال‌نظر ندارد- فضای مجلس را می‌خواهد تحت‌کنترل خود قرار دهد؟ پاسخ این سوال را می‌توان در آشفتگی‌های چندوقت اخیر مجلس بر سر بررسی طرح صیانت و شفافیت‌آرا و... یافت، اما حتی اگر چیزی که پسر قالیباف گفته صدق کند و پدرش واقعا مخالف سفر خانواده‌اش به ترکیه باشد، باز هم این مخالفت از حجم آسیبی که سفر خانواده رئیس مجلس به افکار عمومی وارد کرده است، نمی‌کاهد. همچنین فرزند قالیباف در بخشی از پست اینستاگرامی خود خطاب به منتقدان می‌گوید: «آنان که می‌خواهند خطای فرزند را به پای پدر بنویسند، بدانند که این کار از قبل مورد مخالفت ایشان قرار گرفته بود ولی متاسفانه نادیده گرفته شد.» اگر بخواهیم براساس مشی قبلی آقای قالیباف با این مساله مواجه بشویم، نه‌تنها سفر فرزندش به ترکیه خطای نابخشودنی است، بلکه گناه فرزند را به پای پدر نیز باید نوشت.

در این رابطه حافظه تاریخی مردم هنوز هم تبلیغات انتخاباتی سال 96 را به‌یاد می‌آورد؛ در جریان این تبلیغات، قالیباف برای حمله به روحانی ادعای کشف اجناس قاچاق در خانه دختر فخرالدین آشتیانی، وزیر آموزش‌وپرورش دولت یازدهم را مطرح کرد و گفت: «وزیر آموزش‌وپرورش (دولت روحانی) می‌رود لباس بچه از ایتالیا می‌آورد، مردم شما فکر می‌کنید اقتصاد ما درست می‌شود، هرگز! حال بعد از گذشت پنج‌سال از آن زمان ماجرای وارد کردن سیسمونی دختر خودش فضای رسانه‌ای را تحت‌تاثیر قرار داده است.» به‌جز مواردی که گفتیم، الیاس قالیباف در پست اینستاگرامی خود از این جهت سفر خواهرش به ترکیه را تقبیح کرده و او را ملزم به عذرخواهی دانسته است که «انتشار چنین خبری در شرایط فعلی باعث صحیح جلوه دادن همه تهمت‌هایی که در گذشته به پدرش و خود آنها زده شده است، می‌شود.»

این اما تنها بعدی نیست که انتقادهای افکار عمومی را نسبت به سفر خانواده رئیس مجلس به ترکیه برانگیخته است. آنچه پسر قالیباف به آن اشاره‌ای نکرده، این است که انتقادهای افکار عمومی بیشتر از آنکه تایید اتهامات به رئیس مجلس را دنبال کند، رویکرد دوگانه و شعاری او را مورد حمله قرار داده است.

شعارها و رفتارهای متناقض
اتهام به دختر وزیر آموزش‌وپرورش روحانی تنها موضع انتقادی قالیباف نسبت به رانت، واردات و اشرافیت پیش از نشستن او بر کرسی ریاست مجلس نبوده است. قالیباف در همان ایام انتخابات در گفت‌وگوی تلویزیونی با مردم که در قالب برنامه «با دوربین» از شبکه یک پخش می‌شد، واردکنندگان مزاحم تولید را سربازان بیگانگان می‌نامد. او در همین برنامه کلید‌واژه «4درصدی‌ها» را نیز طرح کرده و می‌گوید: «علت اصلی اختلاف‌طبقاتی آن است که چهار درصد اجازه فعالیت به 96 درصد مردم را نداده‌اند.»

قالیباف بعد از طرح گزاره 4 درصدی و در تلاش برای اینکه خود را از قشر عام جامعه معرفی کند، لیست اموال خود و خانواده‌اش را منتشر کرد که در این بین حساب وی در بانک ملی با موجودی سه‌میلیون تومان بیش از سایر موارد بین کابران فضای مجازی دستمایه طنز و همچنین تبلیغ وی قرار گرفت. تلاش برای تداعی تصویر یک سیاستمدار مردمی در ایام تصدی ریاست مجلس نیز توسط قالیباف ادامه یافت. حضور قالیباف بین مردم مناطق محروم و ارتباط با مردم نمونه‌ای از همین تلاش است. اگرچه حضور مسئولان بین مردم و ارتباط مستقیم با آنها امری پسندیده و قابل ستایش است اما این حضور اگر با تصاویر متناقضی از رفتارهای آنها برخورد کند اتفاقا اثر سوء روی افکار عمومی گذاشته و به جای امید ایجاد ناامیدی می‌کند.

اعتراض به بی‌عدالتی و فساد و همچنین مردم‌داری از آنجایی که تداعی‌گر مهم‌ترین شعار‌های انقلاب است، زمانی که توسط مسئولان نظام به کار گرفته می‌شود با گره‌خوردن به تصویر رفتارهای آنها در ذهن مردم ماندگار می‌شود و زمانی که این تصویر درمقابل رفتارهای متناقض همان مسئول بازنگری می‌شود نه‌تنها وجهه آن فرد را تخریب می‌کند بلکه کارکرد شعارها را نیز در اذهان عمومی بی‌اثر کرده و حتی موجب استهزای آن نیز می‌شود. درمورد قالیباف نیز چنین گزاره‌ای کاملا صادق است. از طرفی رفتارهای غلط مسئولان تنها در میان افکار عمومی نیست که با تناقض روبه‌رو می‌شود. این نوع رفتارها حتی با سیره امامین انقلاب اسلامی نیز در تضاد است. طبق فرمایش امام‌خمینی(ره) تنها آنهایی تا آخرخط با ما هستند که درد فقر و محرومیت و استضعاف را چشیده باشند.

مواجهه گروه‌های سیاسی با سفر خانواده قالیباف

به جز طیف‌های مختلف مردم، تصاویر منتشرشده از خانواده قالیباف در فرودگاه درمیان گروه‌ها و چهره‌های سیاسی کشور بیش از همه با انتقادهای تند و تیز دو گروه روبه‌رو شده است، گروه نخست اصلاح‌طلبانی هستند که فارغ از اتفاقات دیروز سال‌هاست به‌لحاظ سیاسی و ایدئولوژیک با قالیباف اختلاف‌نظر جدی داشته و همواره با وی در رقابت سیاسی بوده‌اند. انتقادهای اصلاح‌طلبان به خانواده قالیباف را نمی‌شود انتقادی مبنایی در راستای مبارزه با خوی اشرافی در مسئولان قلمداد کرد، زیرا در تاریخ دولت پس از انقلاب چهره‌های سیاسی مشهور این جناح سیاسی جزء نخستین کسانی بودند که بدون واهمه مسئولان را تشویق و دعوت به خوی اشرافی می‌کردند، پس از پایان جنگ و روی کارآمدن دولت سازندگی هم‌سو با شعارهای رئیس‌جمهور وقت رفته‌رفته برخی از رفتارهای سیاسی درمیان مسئولان نیز دچار تغییر شد، روی آوردن به تجمل و اشرافی‌گری نیز یکی از همین تغییر‌ رفتارها بود.

سخنرانی 18 آبان سال ۶۸ هاشمی‌رفسنجانی در نمازجمعه تهران نقطه‌عطف این دگردیسی رفتاری درمیان مسئولان بود. هاشمی در این سخنرانی که بعدها در ادبیات سیاسی کشور ما معروف به سخنرانی «مانور تجمل» شد، از رفتارهای مسئولان پیشین انتقاد کرد و گفت: «زمان آن رسیده که مسئولان ما به «مانور تجمل» روی آورند. از امروز به‌خاطر اسلام و انقلاب مسئولان وظیفه دارند مرتب و باوقار باشند. هرچند ما فقیر باشیم و اقتصادمان بسامان نباشد اما برای آنکه در دیدگان سایر ملل مسلمان و غیرمسلمان ملتی مفلوک جلوه نکنیم، لازم است تا جلوه‌هایی از تجمل در چهره کشور و مسئولان حاکمیتی رویت شود.»

آسیب‌زا‌ترین پیامد مانور تجمل هاشمی ظهور پدیده تبعیض و اختلاف‌طبقاتی در آغاز دهه 70 بود اما مسئولان وقت دولت هاشمی که بخشی از آنها امروز از چهره‌های سرشناس جناح اصلاحات هستند نه‌تنها به سراغ راه‌علاج این پدیده نرفتند بلکه سعی در تطهیر و عادی جلوه دادن اختلاف‌طبقاتی نیز داشتند. در این میان هاشمی نیز برای توجیه تبعیض موجود در جامعه به صراحت می‌گفت: «برای تحقق احکام خمس و زکات باید در جامعه حتما هم ثروتمند و هم فقیر و به‌عبارت دیگر اختلاف‌طبقاتی باشد.»

این فضا در دولت خاتمی هم ادامه پیدا کرد و کم‌کم تبدیل به بخشی از مانیفست سیاسی اصلاح‌طلبان شد. تا درنتیجه تداوم این سیاست‌ها سال 84 فردی کم‌نام‌ونشان به اسم محمود احمدی‌نژاد با شعارهای عدالت‌خواهانه بتواند در رقابتی با چهار کاندیدای اصلاح‌طلب و اعتدالی پیروز انتخابات ریاست‌جمهوری شود. رفتار تجملی و اشرافی اصلاح‌طلبان موضوعی نیست که مربوط به سال‌های دهه‌های 70 و 80 باشد، این شیوه رفتاری در دولت روحانی نیز ادامه پیدا کرد که مثال‌های زیادی می‌توان برای آن یافت؛ از انتشار فیش حقوقی نجومی مدیران در دولت یازدهم گرفته تا ثروت افسانه‌ای و میلیاردی برخی وزرای دولت روحانی که حتی ابایی از بیان آن نیز نداشتند. مواردی که ذکر کردیم تنها بخش کوچکی از زیست اشرافی اصلاح‌طلبان در فضای سیاسی کشور است؛ رفتارهایی که به لحاظ ماهوی هیچ تفاوتی با «گناه نابخشودنی» خانواده قالیباف ندارد.

برخی هم‌جناحی‌های اصولگرای قالیباف و منتقد وی در مجلس نیز گروه دومی هستند که در این مدت بیشترین انتقادها را به رفتار غلط خانواده قالیباف داشتند. اگرچه خوی اشرافی‌گری میان اصولگرایان کمتر از اصلاح‌طلبان رواج داشته اما با وجود این، انتقادها برخی از آنها به قالیباف همانند انتقادهای اصلاح‌طلبان به رئیس مجلس ازسوی افکارعمومی به‌عنوان انتقادی مبنایی و درست پذیرفته‌شده نیست، زیرا این‌دسته از اصولگرایان منتقد بعضا همان کسانی هستند که دوسال قبل در جریان انتخابات تمام تلاش خود را کردند تا با استفاده از رانت قالیباف وارد لیست‌های انتخاباتی شده و براساس حضور در همین لیست‌ها نیز شانس حضور در مجلس را پیدا کردند. علاوه‌بر این، اصولگرایان منتقد قالیباف در مجلس نیز در کارنامه کاری خود در زمان نمایندگی مجلس سابقه سفرهای تشریفاتی و غیرضروری به کشورهای دیگر را داشته‌اند مانند سفر برخی نمایندگان اصولگرای مجلس به اسپانیا و بازدید از استادیوم سنتیاگوبرنابئو که با انتقادهای زیادی ازسوی کاربران فضای مجازی روبه‌رو شد.

به‌جز این دو گروه منتقد، دسته سومی نیز باقی می‌ماند؛ این‌دسته متعلق است به برخی از چهره‌های مستقل و دغدغه‌مند آرمان‌های انقلاب که طی سال‌های گذشته همواره نسبت به رفتارهای اشرافی و تبعیض‌آمیز برخی مسئولان در دولت روحانی معترض بوده‌اند. از جایی که بخشی از این چهره‌های مستقل و دغدغه‌مند از دوستان قدیمی رئیس فعلی مجلس هستند لازم است درمورد خطای نابخشودنی خانواده قالیباف نیز همانند خطای نابخشودنی مسئولان در دولت روحانی موضع اعتراضی خود را مشخص کنند تا ازسوی افکارعمومی متهم به پیروی از مشی استاندارد دوگانه و جانبداری نشوند.